Ngày 21/4, tại TP Cần Thơ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp về tình hình triển khai các dự án giao thông trọng điểm khu vực phía Nam tại TP Cần Thơ, thúc đẩy sự phát triển kinh tế vùng ĐBSCL.
Nhận diện, chủ động ứng phó với khó khăn, thách thức
Mở đầu buổi làm việc, Thủ tướng nhấn mạnh việc tổ chức đồng loạt lễ khởi công 33 công trình dự án, khánh thành 47 dự án trên toàn quốc ở tất cả các lĩnh vực, trong đó có nhiều dự án giao thông trọng điểm là sự kiện rất có ý nghĩa để chào mừng 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và kiên trì mục tiêu đưa vào khai thác trên 3.000 km đường cao tốc vào cuối năm nay.
Tuy nhiên, việc triển khai các dự án ở khu vực này luôn gặp nhiều khó khăn như công tác quản lý, nguồn lực, nhất là nguồn vật liệu san lấp đắp nền đường, nền đất yếu… Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã nhận diện được vấn đề này và đã quyết liệt chỉ đạo các giải pháp trong suốt từ đầu nhiệm kỳ đến nay. "Vì vậy, mong muốn các đồng chí lãnh đạo, nhất là các đồng chí lãnh đạo các địa phương thể hiện tinh thần trách nhiệm cao nhất, chủ động xử lý ngay tại cơ sở đối với những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các dự án trọng điểm tại khu vực”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Báo cáo tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Minh Hà cho biết, hiện nay trong khu vực đang triển khai 8 dự án giao thông trọng điểm với 13 dự án thành phần (DATP) bao gồm: 7 DATP hoàn thành trong năm 2025 như: Cao tốc Cần Thơ - Hậu Giang và Hậu Giang - Cà Mau, cao tốc Cao Lãnh - An Hữu, tuyến Lộ Tẻ - Rạch Sỏi, cầu Rạch Miễu 2… Bên cạnh đó, 6 DATP hoàn thành sau năm 2025 như: Cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, cao tốc Cao Lãnh - An Hữu.
Để đảm bảo hoàn thành các dự án, chủ đầu tư đã xây dựng kế hoạch chi tiết và quyết liệt chỉ đạo nhà thầu triển khai thực hiện. Đến nay, một số dự án đáp ứng yêu cầu về tiến độ. Trong đó, tại dự án Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, DATP 1 sản lượng đạt 47%, DATP 3 đạt 37%, Cao Lãnh - Lộ Tẻ đạt 58%, cầu Rạch Miễu 2 đạt 84,38%. Các dự án còn lại tiến độ còn chậm so với kế hoạch do thời gian đầu thiếu hụt nguồn vật liệu đắp, một số nhà thầu còn chậm trong công tác tổ chức thi công.
Đối với nguồn vật liệu, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã nhiều lần trực tiếp kiểm tra, làm việc và chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương quyết liệt, tập trung tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ cấp phép để cung ứng cho các dự án, đến nay đã đạt được kết quả rất tích cực.
Tuy nhiên, đối với dự án Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, nguồn cung vật liệu cát cho các dự án ở mức cầm chừng do chưa được cấp phép đủ, công suất khai thác cát bị hạn chế. Do vậy, để phấn đấu hoàn thành dự án vào tháng 7/2026 theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, các địa phương cần chỉ đạo chủ đầu tư, tư vấn, nhà thầu hoàn thành gia tải nền đường chậm nhất vào tháng 8/2025.
Theo ông Trần Văn Thi - Giám đốc BQLDA Mỹ Thuận, nguồn cát cho các dự án của Ban đã được bố trí đầy đủ, riêng dự án Cần Thơ - Cà Mau cát đã đưa về công trường đạt 98%. Đối với vật liệu đá, tỉnh Bình Dương và Đồng Nai cũng đang bố trí cho dự án. Đối với cơ chế đặc thù cấp mỏ vật liệu, trong thời gian đầu các địa phương còn nhiều lúng túng.
Tuy nhiên về sau, các địa phương đã kịp thời cấp cát cho các dự án. Đối với một số mỏ khi trước đó địa phương cấp cho một số dự án, nếu chưa sử dụng hết có thể linh hoạt giao cho các dự án khác để nhà thầu kịp thời có vật liệu mà không phải làm thủ tục lại từ đầu, mất thời gian chờ đợi.
Về việc tháo gỡ khó khăn nguồn vật liệu cho cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, đại diện nhà thầu thi công kiến nghị, để sớm đẩy nhanh tiến độ dự án cần có sự thống nhất của 4 địa phương hiện là chủ đầu tư các dự án thành phần. Trong đó, thống nhất việc sử dụng vật liệu đá để gia tải và sử dụng biện pháp hút chân không tại các đoạn xa nhà dân. Như vậy, dự án mới có thể hoàn thành đồng bộ trong năm 2026.
Trước kiến nghị của nhà thầu, nhiều địa phương đồng tình với việc sử dụng vật liệu đá để gia tải và kiến nghị Bộ Xây dựng sớm có văn bản chấp thuận để các tỉnh triển khai.
Theo ông Trần Trí Quang - Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, tỉnh đã cấp mỏ cho các dự án được giao trong khu vực. Tuy nhiên, đối với dự án cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh, hiện nay BQLDA Mỹ Thuận đang lựa chọn nhà thầu thi công thực hiện, do đó chưa đủ cơ sở để giới thiệu chính thức khu vực mỏ cho đơn vị.
Lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp lưu ý, Nghị quyết số 106/2023/QH15 ngày 28/11/2023 chỉ có hiệu lực thi hành đến ngày 30/6/2025 áp dụng cơ chế đặc thù khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường. Do đó, đối với dự án cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh cần khẩn trương xác định đơn vị đầu mối khai thác (nhà thầu thi công) và thực hiện cấp phép khai thác trước ngày 30/6/2025.
Nỗ lực lớn - thành quả cao
Kết luận buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc thúc đẩy tiến độ triển khai các dự án là hết sức cần thiết. Qua kiểm tra và nghe báo cáo, 5 dự án cao tốc tại khu vực ĐBSCL (khoảng 206 km) có kế hoạch hoàn thành năm 2025 đều đang bảo đảm tiến độ và các khó khăn, vướng mắc đã được giải quyết. Đây là thông tin rất tích cực và phấn khởi, bởi việc triển khai các dự án tại khu vực này luôn có rất nhiều khó khăn, phức tạp khó lường.
Bên cạnh đó, các dự án đang triển khai có kế hoạch hoàn thành năm 2026 cũng đang bảo đảm tiến độ. Đồng ý với đề xuất gia tải nền đường bằng đá, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng hướng dẫn hoàn thành trong tuần tới. Đối với mỏ vật liệu, các Bộ, ngành sớm hướng dẫn và giải quyết để các đơn vị chuyển tiếp sử dụng mỏ ra sao, khai thác tiếp theo như thế nào để các địa phương chủ động thực hiện. Đối với nguồn vốn phát sinh tại các dự án, Thủ tướng đồng ý với các đề xuất phát sinh tại dự án Mỹ An - Cao Lãnh và cầu Rạch Miễu 2.
Thủ tướng biểu dương các tỉnh Đồng Tháp, An Giang, Đồng Nai, Bình Dương… đã cấp vật liệu cho các dự án.
Thủ tướng nêu rõ, thời gian qua, Chính phủ đã đề xuất và được Quốc hội đồng thuận rất cao để thúc đẩy đầu tư, tạo động lực, khí thế mới trong triển khai các dự án. Các Bộ, ngành, địa phương đã rất cố gắng, nỗ lực, phát huy tinh thần đoàn kết, có trách nhiệm trong xử lý, giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc.
"Từ sự nỗ lực chung đó, chúng ta đã biến cái không thể thành có thể, rút ra bài học để chuẩn bị cho các giai đoạn tiếp theo. Khó khăn, vướng mắc tại khâu nào, cấp nào thì phải được giải quyết ngay tại cấp đó, không đề xuất vượt cấp gây mất thời gian và không có hiệu quả”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Thủ tướng yêu cầu, đối với các dự án hạ tầng giao thông tập trung phát triển trong giai đoạn 2026 - 2030, Bộ Xây dựng cần khẩn trương nghiên cứu đầu tư tuyến đường sắt cao tốc từ TP.HCM đi Cần Thơ, phấn đầu khởi công trong năm 2027.
Đối với hệ thống cảng biển tập trung thực hiện Dự án Cảng biển Hòn Khoai và tuyến đường nối ra cảng (18 km) để kết nối từ TP Cà Mau đến Đất Mũi.
Đối với cảng Cái Cui, Bộ Xây dựng đẩy nhanh nghiên cứu, báo cáo cụ thể phương án triển khai đầu tư dự án, đồng thời tập trung nghiên cứu triển khai Dự án Cảng biển Trần Đề để phát huy tối đa hiệu quả tuyến cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng.
Thủ tướng nhấn mạnh, đối với khu vực ĐBSCL, việc đầu tư hệ thống giao thông kết nối thông suốt cả về đường bộ, đường sắt, hệ thống cảng biển và đường thủy nội địa, đường hàng không phải được đầu tư đồng bộ để thúc đẩy sự phát triển của khu vực.
