Công suất khai thác cát đắp không đáp ứng nhu cầu
Dự án đầu tư xây dựng cầu Đại Ngãi nằm trên địa bàn 2 tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng, gồm 2 gói thầu: Gói thầu thi công cầu Đại Ngãi 2, tuyến và các công trình trên tuyến; Gói thầu thi công cầu Đại Ngãi 1.
Trong đó, Dự án đầu tư xây dựng cầu Đại Ngãi 2 đang sử dụng nguồn vật liệu cát đắp của mỏ cát tại xã Đông Hải, huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh với công suất khai thác chỉ khoảng 350.650 m3/năm, trung bình mỗi ngày chỉ cấp được khoảng 600 m3/ngày.
Trong khi, nhu cầu của Dự án khoảng 800.000 m3 để bảo đảm thi công trong vòng 3 tháng và chờ lún.
Ngay sau khi khởi công Dự án vào 15/10/2023, BQLDA 85 đã quyết liệt chỉ đạo các đơn vị thi công tập trung hoàn thiện các thủ tục liên quan, đẩy nhanh công tác chuẩn bị và triển khai thi công đồng loạt các hạng mục công trình trên công trường.

Đến nay, công tác phát quang dọn dẹp, đào bóc hữu cơ nền đường đã cơ bản hoàn thành. Tuy nhiên, tình hình thi công đắp cát nền đường đang chậm trễ do tình trạng khó khăn và khan hiếm nguồn vật liệu cát đắp.
Nguyên nhân do cùng thời điểm hiện nay, khu vực lân cận có nhiều dự án lớn đang triển khai với nhu cầu cát rất lớn như: Dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng; Dự án cao tốc Cần Thơ - Hậu Giang - Cà Mau; Dự án cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh; Dự án Cao Lãnh - Lộ Tẻ...
Khả năng cung cấp cát rất hạn chế
Trong thời gian qua, để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc về nguồn vật liệu cát đắp, Ban QLDA 85 đã phối hợp chặt chẽ với nhà thầu thi công, hỗ trợ kết nối, làm việc với địa phương để được tiếp cận nguồn vật liệu cát đắp bảo đảm chất lượng và nguồn gốc phục vụ thi công gói thầu.
Cụ thể, kết quả làm việc với UBND Sóc Trăng, UBND tỉnh đã có Văn bản số 3564/UBND-KT ngày 20/12/2023 về việc mở mỏ cát mới và khai thác mỏ cát phục vụ Dự án, nêu ý kiến: Hiện nay, tỉnh Sóc Trăng ưu tiên việc khai thác các mỏ cát trên địa bàn tỉnh để phục vụ Dự án thành phần 4 thuộc Dự án ĐTXD đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1.
Trong thời gian tới, tỉnh Sóc Trăng sẽ gia hạn 01 giấy phép khai thác khoáng sản cho 01 doanh nghiệp với tổng trữ lượng được phép khai thác là 1.180.000 m3 để phục vụ cho Dự án thành phần 4 thuộc Dự án ĐTXD đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1 và các dự án trọng điểm của tỉnh.
Do đó, đề nghị BQLDA 85 nghiên cứu, làm việc với đơn vị thi công, thỏa thuận với doanh nghiệp sau khi được gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản để sử dụng nguồn cát của khu mỏ này phục vụ cho Dự án đầu tư xây dựng cầu Đại Ngãi trên Quốc lộ 60 thuộc địa phận các tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng.
Tuy nhiên, theo báo cáo của nhà thầu thi công, sau khi làm việc với chủ mỏ cát tại xã Phong Nẫm, huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng, thời gian gia hạn cấp phép khai thác của mỏ cát này dự kiến sớm nhất trong tháng 3/2024, đồng thời khả năng cung cấp cát cũng rất hạn chế, khoảng 295.000 m3/năm và cung cấp cho nhiều dự án trên địa bàn.
Tại tỉnh Trà Vinh, Sở TN&MT đã chủ trì cuộc họp kết nối, giới thiệu mỏ cát phục vụ Dự án vào ngày 04/01/2024, tại cuộc họp, địa phương đã giới thiệu 4 mỏ cát, trong đó có 01 mỏ cát đang cấp cho Dự án; 01 mỏ đang khai thác nhưng không cung cấp cho Dự án; 02 mỏ chưa được cấp phép khai thác, mới chỉ có quyết định trúng đấu giá và dự kiến cấp phép sớm nhất trong tháng 02/2024.
Ngoài ra, nhà thầu thi công đã triển khai khảo sát, tìm kiếm một số mỏ cát trên địa bàn các tỉnh lân cận. Tuy nhiên, đa số các mỏ cát đang khai thác cung cấp theo cơ chế đặc thù cho dự án đi qua địa bàn tỉnh, một số mỏ cát mua bán thương mại qua kiểm tra thực tế đã hết nguồn cát hoặc không bảo đảm chất lượng có hàm lượng tạp chất >30% như: mỏ cát Vàm Vũng Liêm 4, sông Cổ Chiên thuộc xã Thanh Bình, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long; mỏ cát Vàm Vũng Liêm 5, sông Cổ Chiên thuộc xã Thanh Bình, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long.
Tránh tình trạng nâng giá, ép giá
Dự án cầu Đại Ngãi được Quốc hội bổ sung vào danh mục các dự án được áp dụng cơ chế đặc thù về khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường tại Nghị quyết số 106/2023/QH15 ngày 28/11/2023.
Để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc hiện nay, bảo đảm gói thầu thi công đúng tiến độ yêu cầu, cần thiết có sự vào cuộc của Lãnh đạo và các ngành chức năng của UBND các tỉnh Trà Vinh, Sóc Trăng và các tỉnh lân cận (Bến Tre, Vĩnh Long, Hậu Giang, Bạc Liêu) nhằm mục tiêu tạo điều kiện, hỗ trợ và ưu tiên mỏ cát đắp cung cấp cho Dự án cầu Đại Ngãi.
BQLDA 85 đề xuất một số phương thức phù hợp như: Đẩy nhanh tiến độ cấp phép và gia hạn Giấy phép khai thác cho các mỏ đã trúng đấu giá và đang khai thác; có chế tài yêu cầu các mỏ cát phải ưu tiên cấp cho Dự án đầu tư công.
Cho phép nâng công suất khai thác cát để cấp cho Dự án cầu Đại Ngãi theo cơ chế đặc thù quy định tại Nghị quyết số 106/2023/QH15 ngày 28/11/2023.
Hỗ trợ, kết nối và làm việc với các doanh nghiệp khai thác để thống nhất, công bố giá cát cho phù hợp với mặt bằng chung để cấp cho Dự án, tránh tình trạng nâng giá, ép giá; thường xuyên cập nhật định kỳ theo tháng, quý công bố giá cát trên địa bàn các tỉnh.