Thu hút vốn FDI trong “top” đầu cả nước
Số liệu thống kê 5 tháng đầu năm 2022 cho thấy, Bình Dương là tỉnh thu hút vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) lớn nhất cả nước với gần 1,8 tỷ USD, tăng 95% so với cùng kỳ năm ngoái (cùng kỳ năm ngoái chỉ đạt 923 triệu USD. Đứng vị trí thứ 2 là Bắc Ninh với 1,616 tỷ USD, TP.HCM đứng vị trí thứ 3 với 828 triệu USD, thứ 4 là Hải Phòng với 825 triệu USD, xếp thứ 5 là Long An với 381 triệu USD.

Vốn đăng ký cấp mới tại Bình Dương chiếm 44,4% tổng vốn FDI đăng ký mới vào nước ta trong kỳ với 1,784 tỷ USD trong tổng số 4,116 tỷ USD. Sở dĩ nguồn vốn vào Bình Dương tăng mạnh là do tháng 3/2022 tỉnh này đã đón dự án Nhà máy sản suất hơn 1 tỷ USD của Tập đoàn LEGO (Đan Mạnh). Sự có mặt của Tập đoàn LEGO chắc chắn sẽ làm thay đổi diện mạo kinh tế của tỉnh trong thời gian tới.

Một trong những điểm nhấn để Bình Dương thu hút vốn FDI là tỉnh đột phá về đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng, nhất là hạ tầng KCN và giao thông gắn với kết nối vùng, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư nên Bình Dương đã trở thành điểm đến lý tưởng cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Trong nhiệm kỳ 2015- 2020, Bình Dương đứng thứ 3 cả nước về thu hút vốn FDI, chỉ sau TP.HCM và Hà Nội. Lũy kế đến nay, toàn tỉnh có gần 4.000 dự án FDI với tổng vốn đăng ký trên 35 tỷ USD đến từ 65 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm 9,2% vốn FDI cả nước, quy mô trung bình mỗi dự án khoảng 9,1 triệu USD.
Tốc độ đô thị hóa cao nhất cả nước
Đến năm 2021, tốc độ đô thị hóa tại Bình Dương đạt trên 82%. Đây được xem là tốc độ đô thị hóa nhanh nhất cả nước, con số này vượt xa tỉ lệ bình quân cả nước là trên 40%. Một số đô thị đạt tốc độ tỉ lệ đô thị hóa cao như TP Dĩ An 83%, TP Thuận An 84%.

Tốc độ đô thị hóa nhanh tại Bình Dương đến từ việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đặc biệt là việc hình thành các KCN được kết nối hạ tầng đồng bộ, liên kết vùng. Đến nay, Bình Dương có 48 KCN và Cụm Công nghiệp với diện tích lên đến hơn 10.000 ha, chiếm ¼ diện tích KCN toàn miền Nam.
Bình Dương cũng quy hoạch phát triển 34 KCN với tổng diện tích 14.790 ha, số lượng doanh nghiệp tăng lên trên 45.000 doanh nghiệp. Bình Dương cũng là tỉnh duy nhất tại phía Nam có 3 thành phố trực thuộc tỉnh.

Tuy nhiên, điều đặc biệt của Bình Dương không phải là có số lượng KCN nhiều hay kết nối hạ tầng đồng bộ mà chính là chính sách thu hút đầu tư của tỉnh, tận dụng lợi thế của khu vực vùng ven TP.HCM. Bình Dương đã vươn lên thành “thủ phủ KCN”, điều mà không phải tỉnh, thành nào cũng làm được.
Cần cơ chế đặc thù
Bình Dương kiến nghị Trung ương bổ sung, hỗ trợ nguồn lực cho địa phương như chính sách về định mức phân bổ chi thường xuyên; để lại tăng thu từ xuất, nhập khẩu, thu từ xử lý nhà, đất hoặc tạo dư địa để huy động thêm hay điều tiết nguồn lực xã hội như chính sách về mức dư nợ vay, phí, lệ phí… nhằm tạo điều kiện cho địa phương có thêm nguồn lực để đầu tư cho kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội.
Địa phương cũng cần cơ chế, chính sách đẩy mạnh tính phân cấp, tạo sự chủ động, rút ngắn thời gian, tăng tính trách nhiệm của địa phương trong các lĩnh vực đất đai, quy hoạch. Tỉnh cũng kiến nghị về nguồn vốn bố trí cho các dự án giao thông trọng điểm của vùng đi qua địa phương như đường Vành đai 3, Vành đai 4, Cao tốc TP Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành và các dự án đảm bảo an sinh - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Sở dĩ cần cơ chế đặc thù để phát triển bởi Bình Dương đã có sự tăng trưởng và bứt phá mạnh mẽ về kinh tế. Cụ thể: Thu nhập bình quân đầu người năm 2020 của tỉnh là 7,02 triệu đồng/người/tháng, cao nhất cả nước, tăng bình quân 13,3%/năm. Tổng sản phẩm quốc nội bình quân đầu người (GRDP/người) của tỉnh năm 2020 đạt 151 triệu đồng/người, tăng bình quân 17,5%/năm; cao hơn so với mức bình quân của vùng Đông Nam bộ và gấp 2,5 lần so với mức bình quân của cả nước.
Năm 2020, GRDP của tỉnh tăng gấp 26,1 lần so với năm 2005, tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm giai đoạn 2005 - 2009 đạt 13,93%/năm, giai đoạn 2010 - 2015 đạt 8,3%/năm, giai đoạn 2016 - 2020 đạt 9,1%/năm. Năm 1997, Bình Dương chiếm tỷ trọng 1,25% GDP của cả nước, đến năm 2015 chiếm tỷ trọng 4,6% và đến năm 2020 chiếm tỷ trọng 4,9%.
Tuy nhiên, dù kinh tế tăng trưởng nhanh hơn mức bình quân chung của cả nước nhưng sức tăng trưởng chưa bền vững. Hạ tầng dù được đầu tư đồng bộ nhưng vẫn quá tải, chưa đáp ứng được nhu cầu về giao thông nội vùng cũng như liên kết vùng. Địa phương cũng cần được phân cấp mạnh mẽ trên lĩnh vực đất đai, quy hoạch, nguồn vốn cho đầu tư hạ tầng…góp phần thúc đẩy và phát triển kinh tế bền vững.