Bộ TN&MT đề nghị điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của pháp luật đất đai

Cụ thể, tại Công văn số 5774/BTNMT-QHPTTNĐ ngày 23/8/2024, Bộ TN&MT nêu rõ: Luật Đất đai năm 2024 quy định chi tiết các trường hợp áp dụng bảng giá đất (khoản 1 Điều 159) theo hướng mở rộng các trường hợp được áp dụng bảng giá đất so với Luật Đất đai năm 2013 trong bối cảnh đồng bộ các quy định về các phương pháp định giá đất theo nguyên tắc thị trường; bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai số 45/2013/QH13 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025; UBND cấp tỉnh xây dựng, trình HĐND cùng cấp quyết định bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ ngày 01/01/2026. 

Theo Bộ TN&MT, hiện nay có tình trạng một số địa phương sử dụng giá đất trong bảng giá đất hiện hành (đã xây dựng, ban hành theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành) để làm giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất và có sự chênh lệch rất lớn giữa giá khởi điểm và giá trúng đấu giá, tiềm ẩn nguy cơ lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường.

Tình trạng nêu trên xảy ra có một phần nguyên nhân do bảng giá đất hiện hành được xây dựng, ban hành theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành bị khống chế bởi khung giá đất của Chính phủ (đã được bỏ tại Luật Đất đai năm 2024).

Bên cạnh đó, trong thời gian thực hiện bảng giá đất, một số địa phương chưa kịp thời theo dõi biến động giá đất phổ biến trên thị trường để điều chỉnh bảng giá đất cho phù hợp, do đó giá đất trong bảng giá đất tại một số địa phương còn thấp hơn nhiều so với giá thị trường.

Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý đất đai, lành mạnh hóa thị trường BĐS, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, Bộ TN&MT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khi áp dụng giá đất trong bảng giá đất phục vụ cho công tác quản lý đất đai phải chỉ đạo rà soát, trường hợp tại khu vực, vị trí cần áp dụng bảng giá đất mà giá đất chưa phù hợp với thực tế thì căn cứ quy định của pháp luật và tình hình thực tế của địa phương để quyết định điều chỉnh bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 để áp dụng đến hết ngày 31/12/2025.  

Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng rà soát công tác tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn đảm bảo đúng pháp luật, công khai, minh bạch; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, ngăn chặn hành vi lợi dụng đấu giá quyền sử dụng đất để trục lợi, gây nhiễu loạn thị trường.

Trước đó, Bộ TN&MT đã có Công văn số 5317/BTNMT-QHPTTNĐ ngày 08/8/2024 gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị tiếp tục chủ động, khẩn trương hoàn thành việc xây dựng, ban hành quy định về giá đất thuộc thẩm quyền theo quy định, đảm bảo chất lượng, tiến độ xây dựng, ban hành văn bản theo quy định tại Luật Đất đai năm 2024 và Nghị định số 71/2024/NĐ-CP phục vụ cho công tác quản lý sử dụng đất đai trên địa bàn đảm bảo yêu cầu và hiệu quả.

Mới đây, ngày 10/8/2024, huyện Thanh Oai, Hà Nội tổ chức phiên đấu giá 68 thửa đất tại khu Ngõ Ba, thôn Thanh Thần, xã Thanh Cao. Sau khi kết thúc, lô đất có giá trúng cao nhất là hơn 100 triệu đồng/m², gấp 8 lần so với giá khởi điểm. Các lô khác cũng có giá trúng từ 63-80 triệu đồng/m², cao gấp 5 đến 6,4 lần so với giá khởi điểm. 

10 ngày sau, ngày 20/8/2024, phiên đấu giá 19 thửa đất xã Tiền Yên, huyện Hoài Đức, Hà Nội đã được bán thành công, lô cao nhất trúng giá 133,3 triệu đồng/m². 11 lô khác cũng được thiết lập mức giá trên 100 triệu đồng/m². Hai lô đất có giá trúng thấp nhất tại phiên này là 91,3 triệu đồng/m², vẫn cao gấp 12,5 lần giá khởi điểm.

Liên quan đến thực trạng này, ngày 23/8, Bộ TN&MT đã công bố đoàn thanh tra để đi kiểm tra đột xuất, nắm tình hình và báo cáo về công tác đấu giá quyền sử dụng đất tại các huyện Thanh Oai và huyện Hoài Đức.

Theo các chuyên gia, mức giá đất cao đột biến cũng có thể tạo ra xu hướng đầu cơ đất đai, khi nhiều người đổ xô mua đất với hy vọng kiếm lợi nhuận từ việc giá đất tiếp tục tăng.