Các tỉnh, thành vùng ĐBSCL, trong đó có Cần Thơ, An Giang đã được Thủ tướng Chính phủ giao chỉ tiêu phát triển NƠXH, tuy nhiên, hiện nay tiến độ các dự án NƠXH của 2 địa phương này rất chậm. Nhiều dự án “bất động”, chậm tiến độ
TP Cần Thơ được giao chỉ tiêu đến năm 2030 xây dựng 9.100 căn hộ NƠXH (giai đoạn 2022-2025 là 4.100 căn và giai đoạn 2026-20230 là 5.000 căn).
Hiện nay, trên địa bàn TP Cần Thơ có 07 dự án NƠXH. Trong đó có 03 dự án NƠXH đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng như: Nhà ở chung cư thu nhập thấp của Công ty CP Xây dựng thương mại Địa ốc Hồng Loan; Chung cư NƠXH của Công ty CP Nam Long-Hồng Phát; Chung cư NƠXH của Công ty TNHH An Phú, tổng cộng 587 căn hộ.
04 dự án NƠXH đang triển khai là: NƠXH Gia Phúc của Công ty CP xuất nhập khẩu Thủy sản Cần Thơ (490 căn hộ); Chung cư NƠXH Hồng Loan 5C của Công ty CP Xây dựng Thương mại Địa ốc Hồng Loan (1.036 căn hộ); Chung cư NƠXH Nam Long 2 thuộc dự án Khu dân cư Nam Long 2 lô 9A Khu đô thị mới Nam Cần Thơ, phường Hưng Thạnh, quận Cái Răng, thành phố Cần Thơ (1.602 căn hộ); Chung cư NƠXH 1 thuộc Dự án đầu tư xây dựng nhà ở phường Thường Thạnh - An Phú Ecocity (176 căn).
Tuy nhiên, thời gian qua triển khai dự án NƠXH trên địa bàn TP Cần Thơ vẫn còn nhiều bất cập, vướng mắc. Nhiều dự án NƠXH hình thành từ 20% quỹ đất tại dự án nhà ở thương mại vẫn còn “bất động”. Mặt khác, các dự án NƠXH trên địa bàn vẫn còn ít tiếp cận được nguồn tín dụng ngân hàng.
Hiện nay, trên địa bàn Cần Thơ chỉ có một dự án NƠXH tiếp cận gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, là dự án Chung cư NƠXH Nam Long 2 với nhu cầu vay 600 tỷ đồng.
Theo báo cáo của Chi nhánh Ngân hàng Chính sách Xã hội TP Cần Thơ, từ đầu năm 2025 đến nay toàn TP Cần Thơ chỉ mới giải ngân chương trình cho vay NƠXH với số tiền hơn 33 tỷ đồng.
Trong đó, cho vay để xây dựng hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở là 01 khách hàng, với số tiền giải ngân 250 triệu đồng và cho vay để mua, thuê NƠXH là 33,6 tỷ đồng, với 48 khách hàng được vay vốn.
Mới đây, Sở Xây dựng Cần Thơ yêu cầu các chủ đầu tư dự án NƠXH khẩn trương kiểm tra, rà soát việc giải quyết bán NƠXH sau khi được cơ quan chức năng có ý kiến đảm bảo theo danh sách đã duyệt.
Đồng thời, báo cáo số liệu về danh sách căn hộ đã ký hợp đồng, số lượng căn hộ chưa giải quyết bán, cho thuê, cho thuê mua nhằm thực hiện theo quy định.
Theo Đề án 1 triệu căn hộ NƠXH, tỉnh An Giang được giao chỉ tiêu giai đoạn 2022-2025 hoàn thành 2.500 căn và 3.800 căn cho giai đoạn 2026-2030.
Theo Sở Xây dựng An Giang, giai đoạn 2021-2024 hoàn thành 1.089 căn hộ; Giai đoạn 2025-2030 4.491 căn hộ (Năm 2025 là 754 căn, năm 2026 là 760 căn, năm 2027 là 760 căn, năm 2028 là 760 căn, năm 2029 là 760 căn và năm 2030 là 697 căn hộ).
Báo cáo mới nhất của Sở Xây dựng An Giang cho biết, năm 2025, tỉnh sẽ triển khai thi công 3 dự án, khoảng 780 căn hộ NƠXH. Khi hoàn thành, An Giang cơ bản đạt được mục tiêu đến giai đoạn 2025 là 2.500 căn hộ theo Quyết định số 338/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Tuy nhiên, An Giang cũng như một số tỉnh, thành vùng ĐBSCL việc triển khai NƠXH tại 20% quỹ đất tại các dự án ở thương mại gặp nhiều khó khăn.
Sở Xây dựng An Giang cho biết, do tình hình thị trường bất động sản chưa phục hồi nên các chủ đầu tư chưa mạnh dạn triển khai đầu tư phần 20% diện tích đất NƠXH nên chưa đăng ký và vay vốn của Chương trình 120.000 tỷ đồng.
Lãi suất cho vay mua NƠXH có điều chỉnh tăng. Điều này ảnh hưởng tiến độ mở bán một số dự án NƠXH hoàn thành của các doanh nghiệp so với điều tra ban đầu về nhu cầu NƠXH, kéo theo một số doanh nghiệp chậm triển khai hoặc kéo dãn tiến độ đầu tư NƠXH.
Đơn cử như dự án NƠXH Golden City An Giang của Công ty CP Dịch vụ & Thương mại Đông Á đầu tư, theo hợp đồng mua bán NƠXH được ký với khách hàng từ tháng 7/2023 và theo hợp đồng này hoàn thành xây dựng năm 2023, tuy nhiên, theo Sở Xây dựng An Giang đến tháng 4/2025 chủ đầu tư hoàn thành công trình nhưng đã trễ tiến độ, trễ hợp đồng...
Giải pháp từ địa phương
Theo Sở Xây dựng An Giang, hiện nay Luật Nhà ở 2023, Nghị định 100/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/8/2024 đã từng bước tháo gỡ khó khăn trong phát triển NƠXH.
Tuy nhiên, hiện vẫn còn tồn tại những yếu tố gây khó khăn cho công tác phát triển NƠXH như: Chưa có quy định cụ thể về thời hạn bắt buộc chủ đầu tư phải triển khai xây dựng NƠXH trên quỹ đất này (trường hợp chủ đầu tư trực tiếp đầu tư xây dựng NƠXH) dẫn đến việc chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại luôn “né”, tránh; kéo dài thời gian thực hiện, bố trí NƠXH tại các vị trí bất lợi, sắp xếp tiến độ cuối thời kỳ thực hiện dự án.
Một số dự án triển khai chậm so với tiến độ được duyệt và phải điều chỉnh giãn tiến độ nhiều lần. Một số dự án hoàn thành nhưng chưa nghiệm thu, bàn giao công trình hạ tầng cho chính quyền địa phương quản lý; quá trình triển khai kéo dài, chất lượng một số hạng mục công trình không đảm bảo yêu cầu, bị xuống cấp nên gây khó khăn cho công tác bàn giao, quyết toán.
Thời gian thực hiện đầu tư xây dựng NƠXH kéo dài, chậm tiến độ bàn giao so với dự án được duyệt và hợp đồng bán nhà ở đã ký kết với người mua. Bên cạnh đó, mặc dù UBND các địa phương đã phối hợp với Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước xác định, công bố danh mục dự án vay ưu đãi phát triển NƠXH nhưng hiện nay tỷ lệ giải ngân gói ưu đãi này còn rất thấp.
Thực tế, đa số dự án phát triển nhà ở thương mại khi đầu tư xây dựng dự án thường gắn liền với các hợp đồng tín dụng với ngân hàng thương mại. Một số chủ dự án khi thực hiện nhà ở thương mại đã vượt trần tín dụng hoặc nợ xấu nên khó tiếp cận gói tín dụng ưu đãi cho phần dự án phát triển NƠXH. Do đó, phần dự án NƠXH khi thực hiện thủ tục vay nguồn vốn từ gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng gặp trở ngại về thủ tục pháp lý.
Theo đó, Sở Xây dựng An Giang kiến nghị Bộ Xây dựng tham mưu Chính phủ có hướng dẫn cụ thể về việc bố trí vị trí và tiến độ của phần NƠXH trong dự án nhà ở thương mại để các địa phương khi phê duyệt quy hoạch và quyết định chủ trương đầu tư có cơ sở pháp lý thực hiện.
Đồng thời, kiến nghị điều chỉnh, bổ sung Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng, trong đó có các nội dung chi tiết về trách nhiệm và hành vi vi phạm của các bên liên quan trong phát triển NƠXH.
Đối với Cần Thơ, để tháo gỡ vướng mắc, phát triển NƠXH, UBND TP Cần Thơ đã chỉ đạo sở ngành đã rà soát lập danh mục đầu tư dự kiến sẽ mời gọi đầu tư NƠXH theo quy định. Đối với 08 dự án nhà ở thương mại đang triển khai, TP Cần Thơ đôn đốc các chủ đầu tư xây dựng NƠXH trên quỹ đất 20% theo đúng quy định, sớm đưa vào sử dụng để tăng số lượng căn NƠXH trên địa bàn.
Đồng thời, phối hợp với các chủ dự án NƠXH đã được UBND thành phố phê duyệt và các đơn vị có liên quan rà soát, tổng hợp nhu cầu vay vốn để mua, thuê mua NƠXH năm 2025 theo Nghị định số 100/2024/NĐ-CP.
UBND TP Cần Thơ cho biết, trong thời gian tới, sau khi Đề án NƠXH của TP Cần Thơ được phê duyệt, sẽ là cơ sở để thành phố kêu gọi đầu tư và triển khai thực hiện, qua đó sẽ thu hút được một số nhà đầu tư khai thác vào vị trí quy hoạch NƠXH độc lập.
