Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đề nghị xác định rõ cơ chế phối hợp giữa các Bộ, ngành với chính quyền TP Hà Nội trong dự án Luật Thủ đô (sửa đổi). Phải giải quyết được những vấn đề thực tiễn đặt ra
Chiều 10/11, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Thủ đô (sửa đổi). Chủ nhiệm UBPLQH Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra tại phiên họp.
Nhấn mạnh Luật Thủ đô là đạo luật đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc, Chủ nhiệm UBPLQH Hoàng Thanh Tùng đặt ra yêu cầu việc sửa đổi Luật phải bám sát các cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn về xây dựng, bảo vệ, phát triển Thủ đô nhằm thể chế hóa kịp thời chủ trương, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra trong các nghị quyết của Trung ương, của Bộ Chính trị, đặc biệt là Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và giải quyết được những vấn đề thực tiễn đang đặt ra trong xây dựng, bảo vệ, phát triển Thủ đô…
Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng cần có các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, thể hiện sự phân quyền mạnh mẽ nhưng cũng đồng thời giao nhiệm vụ cho chính quyền TP Hà Nội trong xây dựng, bảo vệ, phát triển Thủ đô. Các cơ chế, chính sách được thiết kế trong dự thảo Luật phải rõ ràng, rành mạch về phạm vi, nội dung phân quyền.
Lĩnh vực phân quyền phải toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm tính khả thi và có cơ chế kiểm soát quyền lực thông qua việc quy định cụ thể quy trình, thủ tục thực hiện nhiệm vụ và trách nhiệm kiểm tra, giám sát của các cơ quan. Đồng thời, cần bổ sung các cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện nhiệm vụ của Thủ đô là trung tâm chính trị - hành chính của quốc gia, đồng thời là đô thị đặc biệt.
Cách thức thể hiện trong dự thảo Luật cần bảo đảm cụ thể, rõ nội dung, phạm vi, đối tượng phân quyền và cơ chế phân cấp, ủy quyền tiếp gắn với chế độ trách nhiệm. Hạn chế những quy định không mang tính quy phạm. Không quy định lại các vấn đề đã được quy định trong các luật khác.
Các nội dung đã và đang thực hiện thí điểm ở Hà Nội và các địa phương khác qua sơ kết, tổng kết thấy có hiệu quả, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Thủ đô, có sự thống nhất cao thì nghiên cứu đưa vào Luật. Những nội dung trong các dự thảo Luật đang trình Quốc hội xem xét, thông qua thì Luật Thủ đô cũng có thể quy định mức đặc thù cao hơn. Các nội dung chưa rõ, chưa thật ổn định, còn có ý kiến khác nhau thì cần tiếp tục nghiên cứu…
Xác định rõ vai trò của chính quyền TP Hà Nội
Đặc biệt, về áp dụng Luật Thủ đô, Chủ nhiệm UBPLQH Hoàng Thanh Tùng cùng đa số ý kiến trong UBPLQH tán thành với quy định trong dự thảo Luật, đồng thời cho rằng để thực hiện có hiệu quả quy định này, đề nghị xác định rõ cơ chế phối hợp giữa các Bộ, ngành với chính quyền TP Hà Nội khi xây dựng dự án Luật, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội.
Xác định rõ vai trò của chính quyền TP Hà Nội và cơ chế xử lý trong trường hợp giữa Bộ, ngành và chính quyền Thành phố có ý kiến khác nhau về nội dung của chính sách.
Đối với nội dung Luật Thủ đô giao Chính phủ, HĐND, UBND TP Hà Nội quy định chi tiết hoặc giao quy định cơ chế, chính sách đặc thù cho Thành phố, nội dung trong các văn bản này phải phù hợp với Luật Thủ đô nhưng có thể khác với quy định của các Luật khác hoặc VBQPPL khác của cơ quan nhà nước cấp trên. Bổ sung trách nhiệm của HĐND, UBND TP Hà Nội định kỳ hằng năm báo cáo cơ quan có thẩm quyền về việc ban hành các văn bản để bảo đảm cơ chế kiểm tra, giám sát.
Bên cạnh đó, UBPLQH cũng cơ bản tán thành việc tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hà Nội trên cơ sở kế thừa mô hình đang được thí điểm theo Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội. Để tiếp tục thực hiện mô hình chính quyền đô thị hiệu quả, UBPLQH đề nghị nghiên cứu, bổ sung vào dự thảo Luật quy định về đổi mới phương thức hoạt động của HĐND Thành phố và HĐND quận, thị xã.
Cũng có ý kiến cho rằng, TP Hà Nội nên nghiên cứu, áp dụng mô hình chính quyền đô thị như tại TP.HCM và TP Đà Nẵng (không tổ chức HĐND ở quận và phường).
Ngoài ra, về phân quyền trong việc quyết định số biên chế tăng thêm, UBPLQH đề nghị không quy định nội dung này trong Luật, vì hiện nay biên chế trong toàn hệ thống chính trị đang được Bộ Chính trị trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo và quyết định giao biên chế cho các địa phương.
