Cầu trời những con số này chỉ là của một dự án cá biệt và trong một hai tỉnh cá biệt, chứ nếu là tình trạng phổ biến thì Chương trình 1 triệu căn hộ NƠXH của Chính phủ không biết lãng phí đến mức nào? Tại Hội nghị toàn quốc đầu tiên tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển NƠXH tổ chức ngày 06/3/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đánh giá, việc xây dựng NƠXH trên cả nước chuyển biến rất chậm trong khi nhu cầu NƠXH rất lớn.
Thật khó tưởng tượng trong hoàn cảnh như thế, lượng cung NƠXH thì hạn hẹp, nhu cầu thì cao, mà ở một địa phương phát hiện tới 38% số căn hộ đã được đưa vào sử dụng đang nằm ngoài sự kiểm soát của các cơ quan quản lý, quả là một sự lơi lỏng khó chấp nhận.
Đó là chuyện xẩy ra mới đây ở Đồng Nai, khi Sở Xây dựng tiến hành kiểm tra thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng, thuê, thuê mua NƠXH tại dự án 4 block chung cư NƠXH tại phường Quang Vinh (A1, A2, B1, B2) trên địa bàn TP Biên Hòa. Kết quả, có tổng cộng 716 căn hộ thuộc diện kiểm tra thì chỉ có 406 căn sử dụng đúng đối tượng, 23 căn sử dụng không đúng đối tượng, 270 trường hợp vắng, 17 căn hộ để trống… Liền sau đó, 43 hộ xin trả lại nhà, số còn lại đang xác minh tiếp!
Ai cũng hiểu rằng, khi nguồn lực quốc gia đầu tư cho lĩnh vực NƠXH còn có hạn, việc chắt chiu từng căn hộ đến đúng những đối tượng dễ bị tổn thương về nhà ở đúng ra phải là việc rất cần làm và phải quan tâm thường xuyên, nhưng không ít địa phương còn xem nhẹ, thậm chí có thể nhận xét là "buông tung bỏ vãi".
Chuyện ở Biên Hòa chưa phải là điển hình. Hồi tháng 3/2025, Thanh tra tỉnh Đắk Nông đã quyết định thanh tra toàn diện dự án NƠXH tại phường Nghĩa Tân, TP Gia Nghĩa, bởi lẽ tại đây đã phát hiện 73 căn hộ của dự án đã được bán khi chưa có sự chấp thuận của cơ quan chức năng, trong đó có 66 trên 108 (chiếm trên 60%) số căn của toàn bộ dự án bị bán sai đối tượng(!?).
Cầu trời những con số này là của một dự án cá biệt và trong một hai tỉnh cá biệt, chứ nếu là tình trạng phổ biến thì Chương trình 1 triệu căn hộ NƠXH của Chính phủ không biết lãng phí đến mức nào?
Sự hoang phí nguồn lực còn khủng khiếp hơn khi biết rằng, dự án nêu trên ở Đăk Nông được phê duyệt từ năm 2017 trên diện tích 1,79ha, tổng mức đầu tư 162 tỷ đồng, xây dựng 108 căn NƠXH, 15 căn nhà thương mại và 1 căn nhà cộng đồng. Thời gian thực hiện từ quý 3/2017 đến quý 1/2019. Tuy nhiên, do dự án nhiều lần đình trệ, UBND tỉnh Đắk Nông buộc phải thu hồi từ chủ đầu tư cũ và giao lại cho Công ty TNHH một thành viên SEG Viet Land vào năm 2018.
Sau khi đổi chủ đầu tư, dự án vẫn tiếp tục chậm tiến độ. Tỉnh Đắk Nông đã gia hạn tổng cộng 4 lần, lần cuối cùng kéo dài đến hết năm 2022, nhưng đến nay dự án vẫn chưa hoàn thành. Trước những tồn tại kéo dài, UBND tỉnh Đắk Nông đã chỉ đạo thanh tra toàn diện dự án để làm rõ nguyên nhân chậm trễ và trách nhiệm của các bên liên quan…
Hai câu chuyện ở hai địa phương trên đây có thể cho thấy rằng, dù địa phương này địa phương kia động thổ, khai trương, mở bán các dự án NƠXH; dù các con số thống kê về NƠXH ngày ngày tháng tháng có leo lên con số hàng nghìn, hàng vạn trên những biểu đồ đầy sắc màu… nhưng nếu những căn hộ có ý nghĩa nhân văn cao cả, ấm áp tình người ấy không được nâng niu, chắt chiu đem đến được đúng những đối tượng mong muốn thì mọi nỗ lực cũng là vô nghĩa!
