Chung cư dịch vụ và chung cư…“ban ơn”!

07:03 21/11/2022
Một câu hỏi đặt ra, liệu khi chính sách Nhà nước đã mở ra, chiến lược phát triển nhà ở xã hội được thực hiện, đã có nhà ở cho công nhân và các đối tượng có thu nhập thấp khác rồi, vậy khâu dịch vụ tiếp theo sẽ là gì để hoàn thiện cho một chính sách tốt đẹp của Đảng và Nhà nước?

Câu chuyện bắt đầu từ một sự kiện mà chương trình Chào buổi sáng của VTV1 hôm 5/11 vừa rồi đã phản ánh, đó là bức xúc của nhiều cư dân là công nhân thuê nhà tại khu nhà ở công nhân thôn Bầu, Kim Chung (Đông Anh, Hà Nội) vì những khốn khổ không đáng có đã xảy ra trong việc vận hành, quản lý tòa nhà.

Tại đây, người dân tòa nhà chung cư CT1A đã phải đi bộ nhiều tháng lên đến tận tầng 15 bởi thang máy hỏng mà không ai sửa chữa, và thậm chí nếu có người muốn tham gia sửa chữa cũng… không được!

Nghe chuyện này không khỏi nghĩ đến kỳ họp Quốc hội đang diễn ra tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Xây Dựng Nguyễn Thanh Nghị đã khẳng định, trong những năm gần đây, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm, đặc biệt là đẩy mạnh việc phát triển nhà ở xã hội để giải quyết nhu cầu chỗ ở cho các đối tượng thu nhập thấp khu vực đô thị cũng như công nhân khu công nghiệp. 

Theo Bộ trưởng, trong thời gian qua, việc đầu tư nhà ở xã hội đã đạt được một số kết quả quan trọng bước đầu, tuy nhiên, so với yêu cầu đặt ra vẫn chưa đạt được như mong muốn. Đến nay mới đạt được 7,79 triệu m2 nhà ở xã hội so với yêu cầu là 12,5 triệu m2. Quỹ đất dành cho nhà ở xã hội hiện nay mới chỉ đáp ứng được 36,34%, việc chưa đạt được mục tiêu này do một số tồn tại vướng mắc.

Thôi thì có vướng mắc thì các cấp quản lý tầm quốc gia cùng ngồi với nhau nghiên cứu, bàn bạc để tìm cách tháo gỡ làm sao đất nước ngày càng có nhiều nhà ở cho những đối tượng này. Thế nhưng chuyện ở đây lại nằm ở một góc độ khác, đó là đã có nhà rồi mà người dân vẫn gặp khốn khó.

Theo tường thuật của báo Lao Động, trước đó, từ khoảng giữa tháng 1/2021, cả 2 thang máy của tòa CT1A đều dừng hoạt động. Đến ngày 18/2, sau khi báo chí vào cuộc, một thang máy đã hoạt động trở lại; chiếc còn lại vẫn bất động. Đến ngày 9/3, chiếc thang máy đang hoạt động lại bị hỏng. Chiều 10/3, người của Xí nghiệp Quản lý và Phát triển nhà ở xã hội xuống khắc phục, thang máy hoạt động trở lại. Nhưng đến sáng 11/3, thang máy lại không nhúc nhích khiến nhiều cư dân tại đây lại phải leo bộ từ tầng cao xuống, rất vất vả.  

Người dân ở đây cho hay, nhiều phụ nữ mang thai sắp đến tháng sinh, người già, trẻ nhỏ khoác những chiếc cặp nặng trĩu sách vở… đều phải leo bộ như vậy. 

Rồi cho đến nay là cuối năm 2022, trước ống kính truyền hình của VTV1, thảm cảnh của những người dân ở đây vẫn diễn ra trước mắt của hàng triệu người xem, mặc dù họ vẫn đóng tiền thuê nhà và phí dịch vụ hằng tháng “đều như vắt tranh” vậy!

Một câu hỏi đặt ra, liệu khi chính sách Nhà nước đã mở ra, chiến lược phát triển nhà ở xã hội được thực hiện, đã có nhà ở cho công nhân và các đối tượng có thu nhập thấp khác rồi, vậy khâu dịch vụ tiếp theo sẽ là gì để hoàn thiện cho một chính sách tốt đẹp của Đảng và Nhà nước?

Trước khi bàn vấn đề này, ta nên tìm hiểu xem khái niệm dịch vụ là gì và yêu cầu của nó như thế nào?

Theo các nhà phân tích thì có nhiều định nghĩa khác nhau về dịch vụ. Nhưng nhìn chung các định nghĩa đều thống nhất: dịch vụ là sản phẩm của lao động, không tồn tại dưới dạng vật thể, quá trình sản xuất và tiêu thụ xảy ra đồng thời, nhằm đáp ứng nhu cầu của sản xuất và tiêu dùng. Tuy nhiên theo nghĩa hẹp, sản phẩm dịch vụ lại là các hoạt động có ích của con người nhằm mang tới những sản phẩm không tồn tại được dưới dạng hình thái vật chất và không dẫn tới việc sở hữu hay chuyển giao quyền sở hữu. Thế nhưng vẫn có thể đáp ứng được đầy đủ và nhanh chóng, văn minh những nhu cầu về sản xuất và đời sống trong xã hội. 

Với các tòa nhà chung cư thì việc cung ứng điện, nước, vận hành thang máy, các hoạt động y tế, giáo dục, vui chơi giải trí… đều là những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống mà khi thiết kế, quy hoạch bất cứ một khu dân cư nào cũng phải chăm sóc chu đáo và hoàn hảo.

Khi các phóng viên đi tìm hiểu nguyên nhân sự việc xảy ra tại đây thì mới phát hiện ra nguyên nhân chính là do một khái niệm dịch vụ mới xuất hiện, đó là dịch vụ… ban ơn! Ở dịch vụ này không có chuyện ngang giá, thuận mua vừa bán mà hiển hiện một bên là sự áp đặt và một bên là sự chịu đựng!

Theo phản ánh của Báo điện tử Xây dựng từ cách đây đã hơn 2 năm, chung cư CT1A này có hơn 100 căn hộ và có 2 thang máy phục vụ việc đi lại cho cư dân. Thế nhưng một thang máy đã bị hỏng 6 tháng, thang máy còn lại luôn trong tình trạng hoạt động thiếu ổn định… Đặc biệt vào mỗi buổi sáng, cả chiếc thang máy còn lại và cư dân đều “kiệt sức” vì quá tải.

Khi đó, ông Bùi Minh Tuân - Giám đốc Xí nghiệp Quản lý và Phát triển nhà ở xã hội (thuộc Công ty TNHH Một thành viên Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội) cho biết: Công ty là đơn vị tiếp nhận lại các toà nhà chung cư này từ tháng 9/2014. Trước đây, khi chưa có Thông tư 124/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính, công ty được tạm giữ khoảng 40% diện tích cho thuê dịch vụ để xử lý tất cả tình huống sự cố.

Từ năm 2016, toàn bộ tiền thuê nhà thu được, công ty phải thực hiện theo Thông tư 124. Thông tư này hướng dẫn về quản lý số tiền thu được từ cho thuê, cho thuê mua và bán nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước; thanh toán tiền chênh lệch khi thuê nhà ở công vụ và quản lý tiền thu được từ cho thuê nhà ở công vụ theo quy định tại Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở.

Còn Trưởng phòng Quản lý nhà tái định cư - nhà ở xã hội của công ty là ông Bùi Quốc Dũng cho biết cụ thể hơn, Thông tư 124 của Bộ Tài chính quy định, các nguồn thu từ hoạt động kinh doanh phải nộp ngay, không được giữ lại. Trước khi có Thông tư, tiền thuê nhà, hoạt động kinh doanh tầng 1 được công ty giữ lại; việc quản lý, sửa chữa thì lấy từ nguồn này, sau đó cuối năm quyết toán.

Nay Thông tư 124 tập trung nguồn vốn Nhà nước lại, Nhà nước quản lý, chi tiêu cái gì thì phải có kế hoạch, thực hiện theo quy trình. Hỏng phải xin, lập phương án, dự toán trình Sở Xây dựng, báo cáo với Sở Tài chính, phê duyệt mới triển khai. Những khâu thủ tục đó kéo dài thời gian, gây ra bất cập dẫn đến việc sửa chữa hư hỏng không được kịp thời, dẫn đến việc người dân phải chờ đợi.

Từ đó đến nay, quy định ấy đến nay vẫn còn hiệu lực, và chính vì thế, những chiếc thang máy khốn khổ kia vẫn ì ạch, sống thoi thóp cùng với những cư dân ở đây!

Chẳng thế, có một câu nói của Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã được VTV1 xếp vào một trong những lời phát ngôn ấn tượng tại kỳ họp Quốc hội đang diễn ra. Đó là khi việc Luật Đầu tư công quy định: "Dự án đầu tư phải được phê duyệt trước ngày 30/10 thì mới được bố trí vốn đầu tư công". Ông cho biết, tiền sửa chữa các công trình, như nhà ở, đường sá, xe cộ… đều phải dựa Luật Đầu tư công: “Vậy gần như các cơ quan, đơn vị rất bế tắc. Khi nhà bị hỏng, bị sập, hàng rào sập cần phải xây lại, không có vốn thì rất bí. Muốn thay một bóng đèn của thiết bị bệnh viện cũng phải lập dự án”!

Đến đây, ai cũng có thể ngầm hiểu rằng, quản lý tài sản công xưa nay vốn rất chặt chẽ, bởi lơi lỏng một chút là xảy ra thất thoát, lãng phí, hoặc bởi sự tắc trách buông lỏng quản lý, hoặc do thiếu kiến thức và non kém kinh nghiệm, hoặc do lòng tham của những cán bộ thừa hành…

Tuy nhiên, không thể vì thế mà để các hoạt động dịch vụ công bị trì trệ, ách tắc và thiếu hiệu quả, khiến chúng trở thành như một dịch vụ ban phát ơn huệ.

Chắc hẳn sẽ không thừa khi nhắc lại việc Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đã thẳng thắn chỉ rõ tại kỳ họp Quốc hội, việc phát triển nguồn cung nhà ở xã hội thời gian qua chưa đạt yêu cầu và nêu một số nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy phát triển trong thời gian tới:

Thứ nhất, đối với các bộ ngành, cần tập trung hoàn thiện hệ thống pháp luật có liên quan đến nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội để tháo gỡ các vướng mắc nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đảm bảo tăng nguồn cung nhà ở xã hội như sửa Luật Nhà ở, Luật Đầu tư, Luật Quy hoạch đô thị cũng như hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn có liên quan.

Thứ hai, tiếp tục rà soát nhận diện để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong các dự án đang triển khai thực hiện.

Thứ ba, tập trung triển khai có hiệu quả đề án phát triển ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp và công nhân.

Thứ tư, đối với các địa phương, tiếp tục tăng cường cải cách thủ tục hành chính để tạo quỹ đất cũng như tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho doanh nghiệp.
 

Bình luận