Công trình xanh - Giải pháp giảm phát thải khí nhà kính của ngành Xây dựng

Hướng tới thực hiện các kết COP 26

Sự kiện Tuần lễ Công trình xanh 2022 cùng với nhiều hoạt động khác về sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường là những hành động thiết thực của Bộ Xây dựng nhằm hướng tới thực hiện các kết của ngành Xây dựng nói riêng, của Việt Nam nói chung đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Tuần lễ Công trình xanh Việt Nam 2022 với chủ đề “Thúc đẩy công trình xanh: Hướng tới mục tiêu hiện thực hóa cam kết của Việt Nam tại COP 26” do Bộ Xây dựng chủ trì, các đơn vị phối hợp gồm: Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), Tổ chức Tài chính Quốc tế IFC, Hội đồng Công trình xanh Việt Nam (VGBC), IEC Consulting và các tổ chức, cá nhân liên quan. Các sự kiện chính của Tuần lễ Công trình xanh 2022 được diễn ra tại TP.HCM vào ngày 13 và 14/10/2022.

Sau thành công của Tuần lễ Công trình xanh Việt Nam năm 2020, Tuần lễ Công trình xanh Việt Nam 2022 tiếp tục là diễn đàn mở, nơi thúc đẩy đối thoại, kết nối hợp tác đa chiều với sự tham dự của hơn 1.000 đại biểu đến từ các Bộ, ngành, địa phương; các tổ chức quốc tế; các cơ quan, tổ chức nghiên cứu, đào tạo, các đơn vị phát triển, quản lý dự án, các chủ đầu tư, đơn vị tư vấn - thiết kế, các kiến trúc sư và các chuyên gia trong và ngoài nước, cùng những doanh nghiệp sản xuất, phân phối vật liệu, thiết bị và công nghệ sử dụng trong các công trình xây dựng.

Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP 26) đã đạt được các mục tiêu quan trọng và thể hiện quyết tâm ứng phó biến đổi khí hậu (BĐKH) của thế giới. COP 26 đã đưa ra 4 mục tiêu đó là: Đưa phát thải ròng toàn cầu về 0 vào giữa thế kỷ này, giữ cho nhiệt độ trái đất tăng không quá 1,50C; Thích ứng để bảo vệ cộng đồng và môi trường tự nhiên; Huy động tài chính cho lời hứa 100 tỷ USD; Đoàn kết vì mục tiêu khí hậu.

Tại COP 26, Việt Nam - một trong những quốc gia chịu tác động nặng nề nhất do BĐKH - Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra cam kết mạnh mẽ, đến năm 2050 Việt Nam sẽ là quốc gia đạt mức phát thải ròng bằng 0.

Thực tế, các cam kết đã và đang được hiện thực hóa trong nhiều chính sách như: Chiến lược và Kế hoach hành động quốc gia về Tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Chiến lược quốc gia về BĐKH giai đoạn đến năm 2050, Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030; Nghị định số 06/2022/NĐCP ngày 07/01/2022 quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn; danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính; hệ thống giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với BĐKH cấp quốc gia; xây dựng đề án phát triển thị trường carbon tại Việt Nam; Bộ Chính trị cũng đã ban hành Nghị quyết số 06/NQ-TW ngày 24/01/2022 về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Nhị quyết TW6/BCT), trong đó có các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp quan trọng về phát triển đô thị theo hướng xanh, bền vững…

Các Bộ, ngành, địa phương đã và đang rà soát, điều chỉnh các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch có liên quan phù hợp với mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 cũng như tích cực, chủ động tăng cường hợp tác quốc tế về tài chính, công nghệ, nâng cao năng lực triển khai Thỏa thuận Paris và các cam kết tại COP 26.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng đã ban hành Quyết định số 385/QĐ-BXD ngày 12/5/2022 phê duyệt “Kế hoạch hành động của ngành Xây dựng ứng phó với BĐKH giai đoạn 2022 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP 26”.

Chịu trách nhiệm giảm 74,3 triệu tấn CO2

Những năm vừa qua, tốc độ tăng trưởng trung bình của ngành Xây dựng đạt khoảng 9%/năm, tỷ lệ đô thị hóa cuối năm 2021 đạt khoảng 40,5%, đã kéo theo những áp lực gia tăng nhu cầu năng lượng sử dụng trong lĩnh vực xây dựng. Về phát triển công trình xanh, qua hơn 10 năm phát triển, số lượng công trình xanh của Việt Nam hiện mới đạt khoảng trên 200 công trình. Con số này quá khiêm tốn so với số lượng công trình được xây dựng, đưa vào hoạt động và so với tiềm năng cũng như yêu cầu về sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả và bảo vệ môi trường.

Để đạt mục tiêu Việt Nam trở thành một nước công nghiệp có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và là nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045 thì Việt Nam phải có nhiều lỗ lực trong thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong đó có công nghiệp hóa, hiện đại hóa ngành Xây dựng.

Theo mục tiêu đến năm 2030 mà Nghị quyết TW6/BCT đặt ra: Tỷ lệ đô thi hóa trên 50%, diện tích m2 sàn nhà ở/01 người dân đô thị đạt 32 m2 (hiện nay khoảng 25 m2). Do đó, những năm tới ngành Xây dựng có nhiệm vụ nặng nề và trách nhiệm lớn đảm bảo nhu cầu ở cho người dân, đảm bảo cơ sở hạ tầng cho phát triển kinh tế, đảm bảo giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực được Chính phủ giao.

Theo Nghị định 06/2022/NĐ-CP, tại Phụ lục I về mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính đến năm 2030, các lĩnh vực do Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm phải giảm 74,3 triệu tấn CO2 tđ, bao gồm: 1) Các quá trình công nghiệp (sản xuất VLXD); 2) Tiêu thụ năng lượng trong sản xuất xi măng; 3) Tòa nhà. Dự kiến năm 2023, Bộ Xây dựng sẽ ban hành Kế hoạch hành động của Bộ Xây dựng để thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính được Chính phủ giao trong Nghị định 06/2022/NĐ-CP.

Như vậy mục tiêu giảm phát thải không chỉ là lời nói, mà đã là con số được định lượng một cách khoa học, được quốc tế công nhận, được Chính phủ giao cho các Bộ, ngành. Với ngành Xây dựng, một trong ba lĩnh vực giảm phát thải và phải được kiểm kê là các tòa nhà (trước mắt là các tòa nhà thương mại có tiêu thụ năng lượng trên 1.000 TOE). Do vậy, việc triển khai xây dựng mới, hoặc cải tạo các công trình hiện có đạt các tiêu chí của Công trình xanh (giảm tiêu thụ năng lượng, tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường…) là một trọng tâm của ngành Xây dựng trong thời gian tới.

Để thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, phát triển công trình xanh, trong những năm qua Bộ Xây dựng đã có nhiều hoạt động hơp tác với các cơ quan, tổ chức quốc tế như Chính phủ Đan Mạch, UNDP, IFC-WB, GIZ, Đại sứ quán Vương quốc Anh… Từ năm 2012, Bộ Xây dựng đã hợp tác với IFC-WB để xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về Các công trình xây dựng sử dụng năng lượng hiệu quả, quy chuẩn này đã ban hành năm 2013 và soát xét, cập nhật năm 2017 và hiện nay (năm 2022) đang tiếp tục soát xét cập nhật.

Trong khuôn khổ của Tuần lễ Công trình xanh Việt Nam 2022 gồm các sự kiện: Thăm quan thực tế tại dự án công trình xanh; Lễ trao chứng nhận công trình xanh và vinh danh các đơn vị có đóng góp trong việc thúc đẩy phát triển công trình xanh tại Việt Nam; 1 phiên Toàn thể và 3 phiên thảo luận chuyên đề. Ngoài ra còn có một số sự kiện bên lề tổ chức tại các địa phương như các hội thảo, khóa đào tạo, các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức cho các đối tượng liên quan về phát triển công trình xanh.

Mục tiêu các thảo luận tại Tuần lễ Công trình xanh 2022 là để các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia, các nhà khoa học sẽ bàn luận, trao đổi kinh nghiệm quy hoạch, phát triển công trình xanh và xây dựng đô thị bền vững, các giải pháp kỹ thuật để phát triển công trình xanh... Trong đó, phiên toàn thể sẽ do lãnh đạo Bộ Xây dựng chủ trì cùng đại diện các Bộ, ngành liên quan, đại diện các địa phương cùng các tổ chức quốc tế tại Việt Nam thảo luận các cơ chế, chính sách để thúc đẩy phát Công trình xanh hướng tưới mục tiêu “Phát thải ròng bằng 0”; Thiết lập cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư phát triển Công trình xanh; Xu hướng toàn cầu và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam về phát triển Công trình xanh; Cơ chế tài chính và phát huy các nguồn lực cho dự án xanh; Đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ số thúc đẩy xây dựng Công trình xanh.

Sự kiện Tuần lễ Công trình xanh 2022 cùng với nhiều hoạt động khác về sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường là những hành động thiết thực của Bộ Xây dựng nhằm hướng tới thực hiện các kết của ngành Xây dựng nói riêng, của Việt Nam nói chung đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Hy vọng, với những kết quả thành công từ sự kiện năm 2020 và 2022, Tuần lễ Công trình xanh Việt Nam sẽ là sự kiện được tổ chức thường niên hàng năm.