Khuyến khích, tạo cơ chế ưu đãi
Cùng với việc thực hiện các chính sách phát triển nền kinh tế, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho nhân dân là một trong những vấn đề được Đảng và Nhà nước quan tâm, chỉ đạo.
Trong những năm qua, hệ thống pháp luật về nhà ở đã ngày càng được hoàn thiện; nhiều cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ đã được ban hành nhằm khuyến khích phát triển NƠXH cho các đối tượng chính sách, khó khăn về nhà ở, trong đó có công nhân, người lao động tại các KCN.
Tính đến năm 2020, khoảng 1,2 triệu công nhân có nhu cầu về nhà ở tại các khu công nghiệp (KCN). Đáng chú ý, theo mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 sẽ đáp ứng cho khoảng 70% công nhân lao động tại các KCN có nhu cầu được giải quyết chỗ ở (tương đương 840 nghìn người).
Trong khi đó, số liệu tổng hợp từ báo cáo của các địa phương cho thấy, nhu cầu về nhà ở xã hội cho các đối tượng là người thu nhập thấp khu vực đô thị và công nhân KCN giai đoạn 2021-2025 khoảng 294,6 nghìn căn, tổng mức đầu tư khoảng 220 nghìn tỷ đồng.
Trong đó, nhà ở cho người thu nhập thấp khu vực đô thị khoảng 131,1 nghìn căn, tổng mức đầu tư khoảng 138 nghìn tỷ đồng. Nhà ở cho công nhân KCN là 163,5 nghìn căn, tổng mức đầu tư khoảng 82 nghìn tỷ đồng.
Những số liệu trên cho thấy, nhu cầu về nhà ở của công nhân, người lao động làm việc tại các KCN, khu chế xuất (KCX) là rất lớn.
Trong khi đó, báo cáo của Bộ Xây dựng về kết quả phát triển nhà ở cho công nhân lao động trong các KCN, KCX cho biết, tính đến hết năm 2021 cả nước đã hoàn thành 266 dự án nhà ở xã hội (NƠXH) với quy mô xây dựng khoảng hơn 142 nghìn căn, tương đương hơn 7,1 triệu m2.
Đồng thời, trên địa bàn cả nước đã có 63/63 địa phương đã triển khai xây dựng chương trình, kế hoạch phát triển nhà với nhiều giai đoạn khác nhau.
Bộ Xây dựng cho biết, thời gian tới, sẽ tiếp tục triển khai 278 dự án, quy mô xây dựng khoảng 276 nghìn căn, tổng diện tích khoảng 13,8 triệu m2.
Trong đó, đối với NƠXH ở dành cho công nhân KCN, đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 121 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 54 nghìn căn hộ, với tổng diện tích 2,7 triệu m2.
Đồng thời, tiếp tục triển khai 100 dự án với quy mô xây dựng khoảng 134 nghìn căn hộ, tổng diện tích 6,7 triệu m2.
Thực hiện nhiều giải pháp
Trong thời gian vừa qua, đặc biệt là từ đợt dịch Covid-19 lần thứ 4 đến nay cho thấy các khu nhà ở cho người lao động tại các KCN là những khu vực chịu tác động lớn nhất do tập trung đông người dẫn tới khó khăn trong việc đảm bảo yêu cầu phòng chống dịch và ổn định đời sống, việc làm.
Do đó, việc đầu tư phát triển NƠXH, đặc biệt nhà ở cho công nhân KCN, người lao động là giải pháp hết sức cần thiết nhằm phục hồi sản xuất và kinh tế.
Đáng chú ý, ngày 11/01/2022, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi kinh tế-xã hội, trong đó đã giao Chính phủ tập trung tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, chính sách, pháp luật liên quan đến NƠXH, nhà ở cho công nhân và bố trí 02 gói hỗ trợ cho NƠXH.
Trong đó, cho cá nhân vay mua, thuê mua NƠXH, xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội; hỗ trợ lãi suất thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cho chủ đầu tư vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng NƠXH, nhà cho công nhân.
Bên cạnh đó, trong công văn mới đây gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc thúc đẩy phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân KCN, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương phối hợp và tập trung triển khai một số giải pháp.
Trong đó, khẩn trương nghiên cứu điều chỉnh, phê duyệt các chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở đảm bảo phù hợp với Chiến lược phát triển nhà ở Quốc gia giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến 2040 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 12/2021.
Xác định cụ thể các chỉ tiêu phát triển nhà ở, đặc biệt là các chỉ tiêu về nhà ở xã hội (trong đó có nhà ở công nhân KCN), chỉ tiêu về cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.
Đồng thời, rà soát, kiểm tra việc bố trí quỹ đất NƠXH tại các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị trên địa bàn đảm bảo theo đúng quy định pháp luật về nhà ở;
Khi lập, phê duyệt quy hoạch xây dựng KCN, phải bố trí diện tích đất phù hợp trên địa bàn để xây dựng nhà công nhân, thiết chế của công đoàn đảm bảo đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội để phục vụ công nhân, người lao động làm việc tại KCN đó.
Mặt khác, có các cơ chế, giải pháp cụ thể, tạo môi trường thuận lợi về đất đai, thủ tục hành chính, hỗ trợ, khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp tích cực tham gia phát triển NƠXH, đặc biệt là nhà cho công nhân thuê tại các khu kinh tế, KCN, cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh, thành phố.
Nâng cao chất lượng NƠXH, nhất là nhà ở cho công nhân, có cơ cấu sản phẩm nhà cho thuê phù hợp với nhu cầu của người lao động, bảo đảm các điều kiện hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, thiết yếu về giao thông, y tế, giáo dục, văn hóa của các dự án xây dựng NƠXH ở đô thị và KCN.
Ngoài ra, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm pháp luật trong việc thực hiện pháp luật về phát triển NƠXH trên địa bàn.
Tiếp tục tập trung chỉ đạo, triển khai các nhiệm vụ, giải pháp mà Thủ tướng Chính phủ đã giao trong Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 25/01/2017 về việc đẩy mạnh phát triển NƠXH…
Căn cứ Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/01/2022 của Quốc hội để thông báo đến các doanh nghiệp, chủ đầu tư các dự án NƠXH, đánh giá nhu cầu về nguồn vốn, đề xuất tham gia chương trình phục hồi kinh tế-xã hội.
Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng dự kiến sẽ tổ chức đoàn công tác làm việc với một số địa phương về xây dựng chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở; việc bố trí quỹ đất, thủ tục đầu tư, quản lý sử dụng phát triển NƠXH (trong đó có nhà ở công nhân KCN) nhằm kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.