4 nguyên nhân làm tăng giá BĐS
Trong báo cáo phân tích cơ cấu giá thành, giá bán và nguyên nhân tăng giá BĐS của Bộ Xây dựng gửi Văn phòng Chính phủ chỉ rõ, nguyên nhân tăng giá BĐS tại một số khu vực, địa phương trong thời gian qua do tác động bởi 4 yếu tố.
Thứ nhất, giá bán BĐS tăng một phần do biến động tăng đối với chi phí đến đất đai gần đây cũng như tác động khi áp dụng phương pháp tính và bảng giá đất mới.
Đặc biệt, tại một số địa phương, khu vực có hiện tượng đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm.
Việc quản lý, thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất tại một số khu vực, địa phương chưa tốt; có hiện tượng nhiều nhà đầu tư thành lập hội, nhóm tham gia đấu giá; trả giá đất cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm, rồi có thể “bỏ cọc” sau khi trúng đấu giá đất nhằm mục đích thiết lập mặt bằng giá ảo tại khu vực để kiếm lời...
Việc đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm sẽ có tác động làm tăng mặt băng giá đất, giá BĐS, giá nhà ở của khu vực lân cận và của địa phương.
Đồng thời, làm tăng chi phí triển khai thực hiện dự án nhà ở, gây khó khăn cho doanh nghiệp, giảm nguồn cung cho thị trường, tác động tiêu cực đến thị trường BĐS.
Thứ hai, hiện tượng “tạo giá ảo”, “thổi giá” của giới đầu cơ và các cá nhân hành nghề môi giới BĐS, lợi dụng sự biết, đầu tư theo tâm lý đám đông của người dân để trục lợi.
Đây là các cá nhân hoạt động môi giới tự do, không có chứng chỉ môi giới BĐS, yếu về chuyên môn, hiểu biết pháp luật hạn chế, chưa có tính chuyên nghiệp, yếu kém về đạo đức kinh doanh dẫn đến tình trạng làm ăn chụp giật, thông đồng làm giá, "thổi giá" cao so với giá trị thực tế, thao túng thị trường, gây thiệt hại cho khách hàng và làm giảm tính minh bạch của thị trường BĐS.
Thứ ba, thiếu nguồn cung BĐS, nhà ở để đáp ứng nhu cầu đại bộ phận người dân, các đối tượng thu nhập thấp, thu nhập trung bình tại các khu vực đô thị, đặc biệt là TP Hà Nội và TP. HCM.
Cụ thể, số liệu báo cáo của Bộ Xây dựng cho biết, trong quý 2/2024, số lượng dự án nhà ở thương mại hoàn thành trong quý bằng 90% so với quý 1/2024; Số lượng dự án đầu tư xây dựng hạ tầng để chuyển nhượng quyền sử dụng đất xây dựng nhà ở trong quý bằng 95,24% so với quý 1/2024, bằng 80% so với cùng kỳ quý 1/2023. Trong 6 tháng đầu năm 2024, số lượng dự án nhà ở thương mại hoàn thành bằng 90,48% so với 6 tháng đầu năm 2023.
Bên cạnh đó, khi các Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS và một số luật liên quan chưa được sửa đổi, doanh nghiệp kinh doanh BĐS gặp khó khăn, vướng mắc từ quy định pháp luật do chồng chéo, thiếu đồng bộ, không cụ thể.
Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn về nguồn vốn dụng, nguồn vốn từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Nhiều dự án đã, đang triển khai xây dựng thời gian qua phải tạm dừng, giãn tiến độ, chậm tiến độ triển khai xây dựng.
Hiện nay, sau khi các Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023, Luật Kinh doanh BĐS năm 2023 được ban hành và có hiệu lực thi hành, các vướng mắc khó khăn về thể chế, quy định pháp luật (đất đai, nhà ở, kinh doanh BĐS, tín dụng...) đối với doanh nghiệp đã được hệ thống pháp luật điều chỉnh, sửa đổi kịp thời và cơ bản đã khắc phục được những tồn tại, hạn chế, bất cập của quy định pháp luật trước đây.
Tuy nhiên, để các cơ chế, chính sách, pháp luật mới được ban hành “đi vào cuộc sống” cần có thời gian để thẩm thấu, thực thi.
Thứ tư, biến động của nền kinh tế trong thời gian qua liên quan đến thị trường chứng khoán, trái phiếu, vàng... đã tác động đến tâm lý của người dân, nhà đầu tư, dẫn đến xu hướng chuyển dịch dòng tiền của người dân, nhà đầu tư sang đầu tư nhà, đất để làm nơi “trú ẩn” an toàn cho nguồn tiền tích lũy, nguồn vốn đầu tư.
Đề xuất nhiều giải pháp nhằm giảm giá nhà ở, BĐS
Từ tình hình thực tiễn về giá BĐS trên thị trường một số khu vực tại một số địa phương và những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến mặt bằng giá đất, nhà ở, đến cung cấu nhà ở, BĐS của thị trường đã phân tích ở trên, Bộ Xây dựng đề xuất một số giải pháp nhằm giảm giá nhà ở, BĐS và ổn định thị trường BĐS.
Trong đó, thực hiện có hiệu quả các chính sách, pháp luật liên quan lĩnh vực BĐS mới được ban hành như Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở năm 2023, Luật Kinh doanh BĐS năm 2023, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024,...và các văn bản quy định chi tiết.
Đồng thời, triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tại Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường BĐS phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.
Nghiên cứu, hoàn thiện các quy định liên quan đến đấu giá đất phù hợp với tình hình thực tiễn; đề xuất đánh thuế đối với các trường hợp sở hữu sử dụng nhiều nhà, đất để hạn chế hoạt động đầu cơ, việc mua đi bán lại nhà đất trong thời gian ngắn để kiếm lời; rà soát công tác tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án, triển khai thực hiện các dự án BĐS, hoạt động kinh doanh BĐS để kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo thẩm quyền, quy định của pháp luật.
Tăng cường kiểm tra, giám soát, quản lý có hiệu quả hoạt động kinh doanh dịch vụ BĐS, dịch vụ sàn giao dịch BĐS, dịch vụ môi giới BĐS,...
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong lĩnh vực đất đai, nhà ở, kinh doanh BĐS...