Theo các chuyên gia, để tháo gỡ được các nút thắt của thị trường BĐS cần có những giải pháp đồng bộ hơn về quy trình pháp lý, tiếp cận nguồn vốn, tài chính để tạo thanh khoản và nguồn cung sản phẩm.
Chiều 10/10, tại Hà Nội, Hiệp hội BĐS Việt Nam phối hợp với Câu lạc bộ BĐS Hà Nội, Công ty Truyền thông Công lý và DVL Ventures tổ chức Hội thảo “Giải pháp tháo gỡ khó khăn thúc đẩy thị trường BĐS phát triển”.
Hội thảo quy tụ những chuyên gia hàng đầu về BĐS, tài chính, pháp lý, đại diện các doanh nghiệp lớn hoạt động trong lĩnh vực BĐS tham dự.
Tại Hội thảo, các chuyên gia tập trung phân tích, thảo luận và đưa ra các giải pháp thực tế nhằm đẩy nhanh tốc độ phục hồi, phát triển bền vững thị trường BĐS, qua đó hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế.
Là một cấu phần quan trọng của nền kinh tế, thị trường BĐS đang gặp những thách thức rất lớn, bao gồm khó khăn về dòng tiền và các nút thắt pháp lý đã làm suy giảm lòng tin của khách hàng, sự vận hành ổn định, bền vững của các thành viên thị trường.
Sự đi xuống của thị trường BĐS đang là một trong những nguyên nhân chính khiến nền kinh tế chung giảm tốc độ tăng trưởng.
Ngoài ra, sự giảm tốc của thị trường còn do nhiều nguyên nhân chủ quan khác, là các rào cản về chính sách như: phương pháp xác định giá đất; thời điểm tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; thời điểm miễn tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ bản; vướng mắc trong thủ tục lựa chọn nhà đầu tư dự án đầu tư có sử dụng đất...
Xác định rõ tầm quan trọng của việc tháo gỡ cơ chế, chính sách, thời gian qua Chính phủ và các Bộ, ngành đã quyết liệt ban hành nhiều chính sách, đề án phát triển bền vững thị trường.
Phát biểu tại Hội thảo, TS Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam đã chỉ rõ những điểm nghẽn lớn nhất với thị trường BĐS.
Cụ thể, trong gần hai năm qua, thị trường BĐS đã xuất hiện những nút thắt lớn khiến doanh nghiệp và các nhà đầu tư bị suy giảm mạnh. Đặc biệt, từ nửa cuối năm 2022, các doanh nghiệp BĐS rơi vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan” khi dự án bị đình trệ, dòng tiền bị tắc nghẽn và áp lực trả nợ đè nặng.
Đặc biệt, tình trạng đình trệ của thị trường BĐS thời gian vừa qua có sự tác động lớn nhất bởi những vướng mắc pháp lý chiếm đến 70% khó khăn, vướng mắc của các dự án.
Dẫn số liệu từ Bộ Xây dựng, TS Nguyễn Văn Khôi nhấn mạnh, tại Hà Nội và TP.HCM ước có khoảng 400 dự án gặp các vướng mắc về thủ tục triển khai, những ách tắc này đã kéo dài rất nhiều năm nhưng chưa được giải quyết.
Thực tiễn một số địa phương thiếu chủ động, quyết liệt trong chỉ đạo, giải quyết các khó khăn, vướng mắc theo thẩm quyền, tâm lý né tránh không muốn làm, cũng như trong phối hợp với các cơ quan Trung ương để giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp. Ngoài ra, nhiều quy định pháp luật còn chồng chéo, việc áp dụng pháp luật còn thiếu thống nhất, chưa đồng bộ.
Thời gian vừa qua, Chính phủ và các Bộ, ngành đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách tác động trực tiếp và gián tiếp đến lĩnh vực BĐS.
“Chúng tôi tin rằng các chính sách nói trên có thể tháo gỡ được nhiều nút thắt của thị trường BĐS, tuy nhiên cần có những giải pháp đồng bộ hơn bao gồm quy trình pháp lý, tiếp cận nguồn vốn để tạo thanh khoản và nguồn cung sản phẩm, cần được bàn luận, kiến giải từ các chuyên gia và các thành viên thị trường” - ông Nguyễn Văn Khôi đánh giá.
Chia sẻ tại Hội thảo về giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về pháp lý và tài chính cho thị trường BĐS hiện nay, chuyên gia kinh tế, TS Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia cho rằng, có 6 yếu tố chính tác động tới BĐS, bao gồm: kinh tế vĩ mô (lạm phát, lãi suất, tỷ giá, cung tiền, đầu tư…); môi trường pháp lý, cách thức quản lý và giám sát BĐS (vấn đề về quản lý và giám sát); quy hoạch và kết cấu hạ tầng; tài chính (nguồn vốn, thuế và phí, thị trường sơ cấp và thứ cấp giao dịch BĐS); cung cầu và giá cả; thông tin dữ liệu minh bạch.
Trong đó, pháp lý là rào cản, khó khăn lớn nhất với có nhiều quy định còn chồng chéo, thiếu nhất quán, thiếu đồng bộ.
Đề xuất một số giải pháp, TS Cấn Văn Lực cho rằng tiếp tục hoàn thiện thể chế, cụ thể đẩy nhanh tiến độ sửa đổi các sắc luật liên quan như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS, Luật Chứng khoán... đảm bảo đồng bộ, nhất quán giữa các bộ luật liên quan.
Đề cập đến việc tháo gỡ rào cản chính sách thúc đẩy thị trường BĐS phát triển, Luật sư Nguyễn Hồng Chung - Phó Chủ tịch CLB BĐS Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty Đầu tư DVL Ventures nhìn nhận, kể từ khi Luật Đầu tư 2020 có hiệu lực thi hành đến nay, việc chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư đối với dự án nhà ở thương mại mà nhà đầu tư đã có quyền sử dụng đất nhưng không phải là đất ở hoặc không có một phần diện tích đất ở không thực hiện được.
Theo phản ánh của các địa phương, hiệp hội, hiện có nhiều dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại trên cả nước bị ách tắc, không thể triển khai thực hiện. Trong đó, Hà Nội có khoảng 82 dự án, TP.HCM có khoảng 126 dự án…gây thiệt hại cho doanh nghiệp, làm sụt giảm nguồn cung dự án và sản phẩm nhà ở.
Ngoài ra, còn có hàng loạt vướng mắc liên quan đến các về vấn đề giao đất và thời hạn hoạt động của dự án.
Để giải quyết các vấn đề ách tắc nêu trên, Luật sư Chung cho rằng, cần tập trung giải quyết các dự án đang gặp vướng pháp lý, rơi vào cảnh tồn đọng. Đồng thời, tháo gỡ và sửa các quy định từ luật, nghị định, thông tư không còn phù hợp.
