Giải tỏa công trình chắn hướng đô thị ra vịnh Bái Tử Long

Khu bến cá là đất vượt thổ, theo Văn bản số 1123/VB-UBND ngày 07/6/2004 của UBND tỉnh Quảng Ninh cho phép Công ty CP Xây dựng và kinh doanh nhà Cẩm Phả đầu tư xây dựng bến cá và chợ Cẩm Thủy theo hình thức BOT. Ngày 15/9/2012, UBND tỉnh Quảng Ninh kiểm tra thực trạng điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu vực này, đã ra Văn bản số 4656/UBND-QH2 chỉ đạo: Quỹ đất khoảng 4 ha vượt quy hoạch và 2 ha đất quy hoạch xây chợ thành 6 ha, nghiên cứu quy hoạch và đầu tư thành Trung tâm nghề cá thay cho Trung tâm Nghề cá Cửa Ông; khu vực mặt nước sẽ nghiên cứu thành khu neo đậu tàu thuyền tránh trú bão và phục vụ theo chức năng của Trung tâm nghề cá.

Từ năm 2012 đến nay, thổ đất bám biển này tàu thuyền ngư dân khai thác cá ven bờ đến neo đậu hậu cần nghề cá và trao đổi hàng hóa. Khu bến cá hoạt động thương mại ngày càng sầm uất, sản lượng hải sản trung chuyển qua bến khoảng 10 tấn/ngày. Theo đó, các dịch vụ thương mại - buôn bán đa ngành nghề phát triển, với 250 hộ kinh doanh cố định, khoảng 50 hộ kinh doanh thời vụ.

Từ khi mở đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả qua khu bến cá này hình thành một con đường ven biển uốn lượn qua vịnh nước sâu trong xanh và những quả núi đá muôn hình vạn trạng. Trên cao nhìn xuống như những hòn non bộ khổng lồ, mà dư luận từng ca ngợi là con đường ven bờ biển đẹp nhất Việt Nam. Trước đó, Tạp chí Huffington Post của Mỹ từng bình chọn đường bờ biển vịnh Hạ Long và vịnh Bái Tử Long là 10 địa danh có đường bờ biển ấn tượng nhất hành tinh... Khu bến cá thành doi đất nhô ra mặt vịnh Bái Tử Long, công trình xây dựng trên đất là chợ tạm mái tôn, lều quán lụp xụp, thiếu hệ thống xử lý nước thải, mất cảnh quan môi trường, án ngữ mặt tiền đô thị ra biển. Khu bến cá lại không phù hợp với quy hoạch chung phát triển không gian đô thị.

Theo Quyết định số 3650/QĐ-UBND ngày 24/11/2023 của UBND tỉnh Quảng Ninh về việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất TP Cẩm Phả thời kỳ 2021 - 2030, khu bến cá được quy hoạch là đất giao thông và đất khu vui chơi giải trí công cộng. Ngày 12/12/2023, UBND TP Cẩm Phả có Quyết định số 4817/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch phân khu B, khu bến cá được quy hoạch là đất cây xanh, công viên. Khu bến cá làm công viên, cây xanh kết nối với bãi tắm công cộng Bái Tử Long tại phường Cẩm Trung liền thổ, tạo ra sản phẩm du lịch đặc sắc, mặt tiền đô thị và đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả.

TP Cẩm Phả đang tổ chức lại bộ máy hệ thống chính trị tinh gọn theo Nghị quyết 18-NQ/TW của Đảng, nhưng không sao nhãng công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị; thực hiện quy hoạch và Quyết định số 2119/QĐ-UBND ngày 19/7/2024 của UBND tỉnh Quảng Ninh công bố các hành trình tham quan du lịch trên vịnh Hạ Long và vịnh Bái Tử Long - các tiền đề quan trọng để thúc đẩy phát triển du lịch cho khu vực vịnh Bái Tử Long. TP Cẩm Phả đã di dời khu bến cá ở phường Cẩm Thủy không phù hợp với quy hoạch mới, án ngữ mặt tiền đô thị với vịnh Bái Tử Long là thiết thực, chuyển nền kinh tế từ “nâu sang xanh”, đưa ngành Du lịch trở thành hàng trụ cột kinh tế then chốt ở địa phương.

Tuy nhiên trong thực hiện quy hoạch, di chuyển khu bến cá mà dịch vụ hậu cần ngư dân và nhiều hàng quán đã có từ lâu… cũng gặp những trở ngại. Thành phố đã xây dựng lộ trình di dời bến cá theo quy hoạch xây dựng cảng thủy nội địa; đồng thời di chuyển các quầy hàng, cửa hàng đến các chợ lân cận. Trong đó, chợ Bến Do cách bến cá khoảng 400 m, là nòng cốt đón nhận các hộ tiểu thương tái định cư dịch vụ thương mại.

Chợ Bến Do được xây dựng theo Quyết định số 4209/QĐ-UBND năm 2003 của UBND tỉnh Quảng Ninh với diện tích 1,3 ha, tổng mức đầu tư là 55 tỷ đồng, nhưng nhiều năm bỏ hoang. Mặc dù chợ được quy hoạch, thiết kế xây dựng tiên tiến, văn minh thương nghiệp mà không níu chân được các hộ kinh doanh, trong đó có nguyên nhân kinh doanh ở bến cá khoản phí, lệ phí thấp, vừa cận kề bến nước, trên bến dưới thuyền… động lực thu hút “người mua, kẻ bán”. Nay chợ Bến Do được khôi phục lại để tiếp quản các hộ kinh doanh ở khu bến cá, là nét đẹp văn minh đô thị.

TP Cẩm Phả có 16 chợ truyền thống hoạt động thường nhật với 3.568 điểm kinh doanh cố định, hiện mới có 2.394 sạp hàng - cửa hàng kinh doanh, diện tích còn trống đáp ứng được cho 1.174 hộ kinh doanh cố định. Trong đó, chợ Trung tâm Cẩm Phả có 789 điểm kinh doanh, hiện mới thu hút được 669 hộ vào kinh doanh, diện tích trống đủ chỗ cho 120 quầy hàng, đang mở rộng cửa đón các hộ kinh doanh ở khu bến cá di chuyển đến tái định cư hoạt động thương mại.

Ngày 01/4/2025, UBND TP Cẩm Phả có Thông báo số 74/TB-UBND chỉ đạo: Trong khi chờ phê duyệt quy hoạch chi tiết và thu hút đầu tư xây dựng hạ tầng khu vực hậu cần nghề cá, khu neo đậu tàu thuyền tại phường Cẩm Phú đã được quy hoạch tại phân khu C, tạm thời sử dụng khu bến cá để phục vụ nhu cầu giao thương của ngư dân với các thương lái - đầu mối tiêu thụ hải sản; thời gian hoạt động tạm từ 22h00 ngày hôm trước đến 06h30 phút ngày hôm sau, nhưng không tồn tại các dịch vụ thương mại ở đây, phải tháo dỡ tất cả lều quán và di dời tài sản ra khỏi thổ đất này. Đồng thời xây dựng kế hoạch, phương án cưỡng chế các tổ chức, cá nhân cố tình chây ỳ hoặc chống đối, để thực hiện quy hoạch mới, khai thác tiềm năng du lịch vịnh Bái Tử Long.

Việc giải tỏa công trình chắn hướng đô thị ra vịnh Bái Tử Long của TP Cẩm Phả đang được dư luận hoan nghênh.