Hội thảo lấy ý kiến về dự án Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn

Làm rõ mối quan hệ của quy hoạch đô thị và nông thôn

Chiều 29/7, Ủy ban Kinh tế Quốc hội phối hợp cùng Bộ Xây dựng tổ chức Hội thảo lấy ý kiến về dự án Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn, nhằm tổng hợp thêm thông tin phục vụ công tác tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về dự án Luật này, chuẩn bị báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 36 vào tháng 8/2024.

Báo cáo một số nội dung dự kiến tiếp thu, giải trình trong dự án Luật, đại diện Bộ Xây dựng cho biết, Luật Quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn được xây dựng với nhiều điểm mới đáng chú ý, trong đó bổ sung quy định về hợp tác quốc tế và chính sách của Nhà nước về quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn, xác định rõ nội dung Nhà nước đầu tư, Nhà nước hỗ trợ, Nhà nước khuyến khích đối với hoạt động quy hoạch đô thị và nông thôn.

Tiếp thu, giải trình các ý kiến về dự án Luật, cơ quan soạn thảo thống nhất tên gọi của Luật như trong đề xuất của Chính phủ tại Tờ trình số 227/TTr-CP ngày 14/5/2024 tại Kỳ họp thứ 7, là Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn.

Về giải thích từ ngữ, dự thảo Luật cũng bổ sung hai khái niệm: đô thị mới và nông thôn. Trong đó, (1) đô thị mới là đô thị dự kiến hình thành trong tương lai hoặc mở rộng theo định hướng tại quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn theo quy hoạch vùng hoặc quy hoạch tỉnh hoặc quy hoạch chung đô thị đối với thành phố trực thuộc Trung ương. Đô thị mới được đầu tư xây dựng từng bước đồng bộ theo các tiêu chí phân loại đô thị, tiêu chuẩn của đơn vị hành chính theo quy định của pháp luật;  (2) Nông thôn là vùng sinh sống và làm việc của cộng đồng dân cư, hoạt động sản xuất nông nghiệp là chủ yếu.

Dự thảo Luật quy định 05 loại quy hoạch đô thị và nông thôn: (1) Quy hoạch đô thị đối với thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã, thị trấn và đô thị mới; (2) Quy hoạch nông thôn đối với huyện và xã; (3) Quy hoạch khu chức năng đối với khu chức năng; (4) Quy hoạch không gian ngầm đối với thành phố trực thuộc Trung ương; (5) Quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật đối với thành phố trực thuộc Trung ương.

Đáng chú ý, dự thảo Luật đã bổ sung làm rõ mối quan hệ của quy hoạch đô thị và nông thôn, trong đó quy hoạch đô thị và nông thôn cụ thể hóa quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia và được lập đồng thời.

Cấp độ quy hoạch đô thị và nông thôn được lập để cụ thể hóa các nội dung định hướng phát triển đối với phạm vi được lập quy hoạch và làm cơ sở quản lý hoạt động đầu tư xây dựng.

Trong đó, quy hoạch chung làm cơ sở, căn cứ lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết; Quy hoạch phân khu cụ thể hóa nội dung quy hoạch chung và làm cơ sở, căn cứ lập quy hoạch chi tiết; Quy hoạch chi tiết cụ thể hóa nội dung quy hoạch chung, quy hoạch phân khu.

Vướng mắc khi chưa có quy hoạch tổng thể không gian ngầm

Thảo luận tại Hội thảo, các đại biểu, chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà quản lý trong lĩnh vực quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn đã đóng góp nhiều ý kiến về các trường hợp liên quan đến phạm vi ranh giới và địa giới hành chính khi lập quy hoạch đô thị và nông thôn; Yêu cầu đối với quy hoạch đô thị và nông thôn; Nguyên tắc trong hoạt động quy hoạch đô thị và nông thôn; Kinh phí và nguồn lực hỗ trợ hoạt động quy hoạch đô thị và nông thôn; Căn cứ lập quy hoạch, lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch, rà soát, điều chỉnh cục bộ quy hoạch…

Một số ý kiến đánh giá, dự án Luật đã bổ sung các quy định cụ thể để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện quy hoạch đô thị và nông thôn, với các quy định: Quy hoạch phân khu là cơ sở lập dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật; Điều chỉnh cục bộ áp dụng với cả khu vực nông thôn; Nguồn kinh phí sự nghiệp kinh tế cho công tác quy hoạch đô thị và nông thôn; Quản lý, sử dụng nguồn kinh phí tài trợ cho công tác quy hoạch; Sử dụng vốn nhà nước cho việc lập quy hoạch đối với khu vực thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất…

Quan tâm đến vấn đề quy hoạch ngầm, một số ý kiến đại biểu cho rằng, việc sử dụng hiệu quả và tích hợp hệ thống không gian ngầm đô thị là một trong những giải pháp giúp nâng cao hiệu quả hệ thống hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông, tiết kiệm đất và giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của cư dân đô thị theo hướng an toàn, sức khỏe, tiện lợi. Phát triển không gian ngầm là một giải pháp quan trọng trong phát triển và định hình lại các khu đô thị nhằm đáp ứng những thách thức trong tương lai.

Việc bố trí cơ sở hạ tầng và các công trình khác dưới lòng đất tạo cơ hội thực hiện các chức năng mới trong khu vực đô thị mà không phá hủy di sản hoặc tác động tiêu cực đến môi trường bề mặt; đồng thời, mang lại cơ hội cải thiện lâu dài tác động môi trường của các thành phố và sử dụng hiệu quả hơn các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Tuy nhiên, các ý kiến đại biểu cũng nêu dẫn chứng, do hiện nay chưa có quy hoạch tổng thể không gian ngầm, nên nhiều dự án tại TP.HCM, TP Hà Nội đều gặp vướng mắc về quy hoạch khi triển khai.

Góp ý về quy định liên quan đến việc lập quy hoạch chung đô thị mới đối với những nơi dự kiến thành lập thành phố trực thuộc Trung ương, có ý kiến cho rằng, việc quy định lập quy hoạch chung đô thị đối với đô thị mới dự kiến thành lập thành phố trực thuộc Trung ương nhằm bảo đảm các mục tiêu phát triển thành đô thị được cụ thể hóa thông qua việc nghiên cứu, đề xuất các giải pháp tổ chức không gian đô thị một cách cụ thể, với lộ trình phù hợp; đồng thời, bảo đảm đầy đủ các căn cứ, cơ sở triển khai các hoạt động quy hoạch tại từng khu vực thuộc đô thị mới dự kiến thành lập thành phố trực thuộc Trung ương.

Do đó, ý kiến đại biểu đề nghị Bộ Xây dựng tiếp tục nghiên cứu, cân nhắc làm rõ các yêu cầu phát triển đối với trường hợp một tỉnh được định hướng phát triển thành lập thành phố trực thuộc trung ương...