Hướng dẫn thực hiện cơ chế đặc thù cho các Chương trình mục tiêu quốc gia

Các Bộ có trách nhiệm hướng dẫn thực hiện cơ chế đặc thù

Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản số 1058/VPCP-QHĐP ngày 19/2/2024 triển khai Nghị quyết số 111/2024/QH15 của Quốc hội về các cơ chế đặc thù thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) và tổ chức Phiên họp thứ 5 của Ban Chỉ đạo Trung ương các CTMTQG.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang - Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương yêu cầu các Bộ, cơ quan, địa phương là cơ quan chủ quản các CTMTQG khẩn trương nghiên cứu các cơ chế, chính sách đặc thù tại Nghị quyết số 111/2024/QH15 để tổ chức thực hiện ngay; sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn; quản lý, tổ chức thực hiện các CTMTQG trong phạm vi, lĩnh vực quản lý (nếu cần thiết).

Trường hợp phát sinh khó khăn, vướng mắc (nếu có) trong quá trình triển khai; các Bộ, cơ quan, địa phương là cơ quan chủ quản các CTMTQG có văn bản gửi các Bộ, cơ quan liên quan để kịp thời hướng dẫn theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý theo quy định.

Trong đó, Bộ KH&ĐT hướng dẫn việc thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù về: Điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn NSNN hằng năm quy định tại khoản 2 Điều 4 Nghị quyết số 111/2024/QH15; Giao chủ dự án tự thực hiện việc mua sắm hàng hóa, dịch vụ trong nội dung của dự án hỗ trợ phát triển sản xuất quy định tại điểm a khoản 4 Điều 4 Nghị quyết số 111/2024/QH15; Cơ chế thí điểm phân cấp cho cấp huyện trong quản lý, tổ chức thực hiện các CTMTQG giai đoạn 2024-2025 quy định tại điểm a, b khoản 7 Điều 4 Nghị quyết số 111/2024/QH15; Giao kế hoạch đầu tư công trung hạn, đầu tư vốn hằng năm đối với dự án đầu tư xây dựng có quy mô nhỏ, kỹ thuật không phức tạp quy định tại khoản 8 Điều 4 Nghị quyết số 111/2024/QH15.

Bộ Tài chính hướng dẫn việc thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù về: Phân bổ, giao dự toán chi thường xuyên NSTW hằng năm quy định tại điểm c khoản 1 Điều 4 Nghị quyết số 111/2024/QH15; Điều chỉnh dự toán NSNN hằng năm quy định tại khoản 2 Điều 4 Nghị quyết số 111/2024/QH15; Thanh toán tiền hỗ trợ từ NSNN cho chủ dự án thực hiện việc mua sắm hàng hóa, dịch vụ quy định tại điểm b khoản 4 Điều 4 Nghị quyết số 111/2024/QH15; Quản lý, sử dụng tài sản hình thành trong dự án hỗ trợ phát triển sản xuất quy định tại khoản 5 Điều 4 Nghị quyết số 111/2024/QH15; Việc quyết toán NSNN hằng năm của huyện thực hiện cơ chế thí điểm quy định tại điểm c khoản 7 Điều 4 Nghị quyết số 111/2024/QH15.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ trì, phối hợp với Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính hướng dẫn việc thực hiện cơ chế ủy thác vốn của NSĐP qua hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội để hỗ trợ thực hiện một số hoạt động của các CTMTQG quy định tại khoản 6 Điều 4 Nghị quyết số 111/2024/QH15.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đồng thời giao Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp với các Bộ, Thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương, địa phương chuẩn bị Báo cáo, tài liệu phục vụ Phiên họp thứ 5 (trực tuyến) Ban Chỉ đạo Trung ương với các địa phương trong khoảng thời gian từ ngày 04/3/ - 10/3/2024; trong đó lưu ý tổng hợp những khó khăn, vướng mắc (nếu có) chưa giải quyết hoặc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện của từng CTMTQG và đề xuất các giải pháp tháo gỡ cụ thể, gửi về Văn phòng Chính phủ trước ngày 29/02/2024 để tổng hợp, báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương.

Cấp huyện chủ động quản lý thực hiện CTMTQG

Nghị quyết số 111/2024/QH15 quy định 8 cơ chế, chính sách đặc thù trong thực hiện các CTMTQG: (1) Về phân bổ, giao dự toán chi thường xuyên NSTW hằng năm; (2) Về điều chỉnh dự toán NSNN, điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn NSNN hằng năm; (3) Về ban hành quy định trình tự, thủ tục, tiêu chí, mẫu hồ sơ lựa chọn dự án phát triển sản xuất; (4) Về sử dụng NSNN trong trường hợp giao chủ dự án tự thực hiện việc mua sắm hàng hóa, dịch vụ để thực hiện dự án phát triển sản xuất; (5) Về quản lý, sử dụng tài sản hình thành trong dự án hỗ trợ phát triển sản xuất; (6) Về ủy thác vốn của NSĐP qua hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội; (7) Về cơ chế thí điểm phân cấp cho cấp huyện trong quản lý, tổ chức thực hiện các CTMTQG giai đoạn 2024-2025; (8) Về giao kế hoạch đầu tư công trung hạn, đầu tư vốn hằng năm đối với dự án đầu tư xây dựng có quy mô nhỏ, kỹ thuật không phức tạp.

Trước đó, ngày 16/01/2024, tại Kỳ họp Quốc hội bất thường lần thứ 5, thảo luận dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các CTMTQG, các đại biểu Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao Chính phủ đã đề xuất và chuẩn bị dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các CTMTQ; Quốc hội đã hết sức trách nhiệm khi kịp thời đưa nội dung thảo luận và biểu quyết thông qua Nghị quyết vào trong Kỳ họp bất thường lần thứ 5; nhằm cụ thể hóa nhiệm vụ Quốc hội giao cho Chính phủ, trong đó Chính phủ đã đề xuất các giải pháp, chính sách đặc thù vượt thẩm quyền của Chính phủ nhằm tháo gỡ nhiều nhất các khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các CTMTQG.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, qua thảo luận, các vị đại biểu Quốc hội cơ bản tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết. Nhiều vấn đề được đại biểu Quốc hội xem xét, đánh giá, phân tích kỹ; tiếp tục làm rõ nội dung cơ chế, chính sách đặc thù về phân bổ giao dự toán chi thường xuyên NSTW, điều chỉnh dự toán NSNN, kế hoạch đầu tư vốn hằng năm…

Điểm đáng chú ý, Nghị quyết số 111/2024/QH15 phân cấp triệt để cho cấp huyện chủ động, linh hoạt trong điều hành, quản lý triển khai thực hiện các CTMTQG, giai đoạn 2024-2025. Theo đó, HĐND cấp tỉnh được quyết định lựa chọn không quá 2 huyện thực hiện thí điểm cơ chế phân cấp; UBND cấp tỉnh quyết định giao mục tiêu, nhiệm vụ, yêu cầu cụ thể đối với từng CTMTQG cho huyện được lựa chọn thí điểm.

HĐND cấp huyện được quyết định điều chỉnh phương án phân bổ vốn đầu tư công, kinh phí thường xuyên giữa các CTMTQG trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch đầu tư vốn hằng năm, dự toán NSNN hằng năm đã được cấp có thẩm quyền giao.

Việc quyết toán NSNN hằng năm của huyện thực hiện cơ chế thí điểm được thực hiện theo kế hoạch đầu tư công trung hạn, kế hoạch đầu tư vốn hằng năm, dự toán NSNN hằng năm đã được HĐND huyện điều chỉnh theo quy định…