Bộ Xây dựng hướng dẫn cụ thể danh mục chi phí cấp mỏ và khai thác VLXD tại mỏ theo cơ chế đặc thù, gồm các chi phí gắn với khối lượng khai thác mỏ và các chi phí có tính chất chung. 
Bộ Xây dựng vừa ban hành Văn bản só 5165/BXD-TKXD ngày 06/9/2024 hướng dẫn xác định chi phí có liên quan đến cấp mỏ và khai thác VLXD theo cơ chế đặc thù.
Cung cấp danh mục chi phí
Trong đó, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố rà soát, phân công, phân cấp và quy định rõ trách nhiệm cụ thể của từng chủ thể, cơ quan, đơn vị; ban hành đầy đủ các quy định theo thẩm quyền.
Đối với các cơ quan được giao làm cơ quan chủ quản công trình, dự án, đề nghị chỉ đạo các chủ đầu tư và các chủ thể có liên quan kiểm soát chặt chẽ nguồn vật liệu đã được cấp phép khai thác theo cơ chế đặc thù.
Đáng chú ý, Văn bản số 5165/BXD-TKXD cung cấp cụ thể danh mục chi phí liên quan đến cấp mỏ và khai thác VLXD tại mỏ theo cơ chế đặc thù, gồm 2 phần. Trong đó, phần 1 gồm các nhóm chi phí gắn với khối lượng khai thác mỏ đất, đá, cát, có thể bao gồm: Chi phí đào, xúc, hút vật liệu, nổ mìn…; Chi phí sơ chế vật liệu (nghiền, sáng, lọc, trộn vật liệu…); Chi phí trung chuyển trong phạm vi mỏ vật liệu; Các khoản mục chi phí có tính chất tương tự khác.
Phần 2 gồm các chi phí có tính chất chung, có thể bao gồm 25 nhóm chi phí: Chi phí xây dựng mới, nâng cấp hoặc cải tạo các công trình phục vụ khai thác, vận chuyển (như xây dựng đường giao thông, cầu, bến cảng, xây dựng trạm nghiền, trạm trộn, hệ thống điện, nước, lắp đặt trạm cân điện tử…); Chi phí xây dựng công trình phụ trợ; chi phí gia cố công trình hiện hữu; Chi phí hoàn trả hạ tầng, phá dỡ, tháo dỡ các công trình phục vụ khai thác và sau khi khai thác; Chi phí phát rừng, cào bóc tầng phủ, vận chuyển đổ thải; Thiết bị cân điện tử; Cầu rửa xe; Thiết bị giám sát quá trình khai thác (thiết bị định vị, camera an ninh…); Các thiết bị phục vụ khai thác khác; Chi phí khảo sát, đo đạc bản đồ, thăm dò, đánh giá trữ lượng; Chi phí thí nghiệm, đánh giá chất lượng khoáng sản làm vật liệu…
Cần phân định rõ 2 khoản mục chi phí
Bộ Xây dựng cho biết, các chủ đầu tư dự án và các chủ thể có liên quan căn cứ điều kiện cụ thể, thực hiện rà soát, quyết định và chịu trách nhiệm về sự đầy đủ, tính chính xác của các khoản mục chi phí liên quan đến cấp mỏ và khai thác VLXD tại mỏ theo cơ chế đặc thù trên cơ sở tham khảo danh mục chi phí kèm theo văn bản.
Đặc biệt, cần rà soát, phân định rõ 2 nội dung: Một là các khoản mục chi phí liên quan trực tiếp đến khai thác vật liệu, gắn với khối lượng khai thác; Hai là các khoản mục chi phí có tính chất chung liên quan đến cấp mỏ và khai thác vật liệu theo cơ chế đặc thù.
Các khoản mục chi phí liên quan đến việc tổ chức khai thác vật liệu tại mỏ theo cơ chế đặc thù được tính toán, xác định trong tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng (dự toán xây dựng công trình/dự toán gói thầu thi công xây dựng), tương ứng với từng giai đoạn triển khai dự án phù hợp các quy định của pháp luật áp dụng cho dự án, đáp ứng yêu cầu về tiến độ, chất lượng, bảo đảm hiệu quả, tiết kiệm chi phí đầu tư.
Theo đó, đối với các dự án đang xác định tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng, được xác định và kết cấu vào các thành phần chi phí trong tổng mức đầu tư/dự toán xây dựng bảo đảm phù hợp với tính chất của từng loại chi phí.
Đối với các dự án, gói thầu đã và đang lựa chọn nhà thầu nhưng chưa ký kết hợp đồng, chủ đầu tư chủ động rà soát chặt chẽ, hồ sơ mời thầu/nội dung hợp đồng, làm rõ nội dung công việc, chi phí liên quan đến khai thác vật liệu theo cơ chế đặc thù để lựa chọn nhà thầu/ký kết và thực hiện hợp đồng bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật.
Đối với các gói thầu thi công xây dựng đã ký kết hợp đồng thi công thuộc dự án áp dụng cơ chế đặc thù, nhà thầu thi công xây dựng tổ chức lập dự toán chi phí, trình chủ đầu tư thẩm định, phê duyệt. Trên cơ sở dự toán chi phí được duyệt, các bên căn cứ quy định tại điểm b khoản 2 Điều 143 Luật Xây dựng, nội dung hợp đồng đã ký kết, các cơ chế đặc thù được phép áp dụng để quản lý hợp đồng thi công xây dựng của dự án.
