Khắc phục những bất cập trong quy hoạch sử dụng đất cấp huyện

Bất cập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện

Về nội dung quy định tại khoản 3 Điều 66 dự thảo Luật, đại biểu Đào Chí Nghĩa - Đoàn ĐBQH TP Cần Thơ đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu kỹ lưỡng hơn để khắc phục những bất cập khi thực hiện các nội dung liên quan đến quy hoạch sử dụng đất, vì hiện nay địa phương đang gặp một số vướng mắc về công tác tích hợp quy hoạch, quy hoạch sau chồng lên quy hoạch trước.

Chính vì chưa khớp nhau trong các lớp quy hoạch đã dẫn đến việc giao đất, cho thuê đất để thực hiện các dự án không thể thực hiện được.

Thực trạng đang diễn ra ở một số địa phương là các dự án kinh doanh bất động sản không được giao đất, cho thuê đất vì quy hoạch xây dựng tỷ lệ 1/500 của dự án mâu thuẫn với quy hoạch đô thị dẫn đến các dự án gần như tê liệt.

Theo quan điểm của đại biểu Đào Chí Nghĩa, nếu thay quy hoạch sử dụng đất bằng quy hoạch đô thị thì sẽ gặp những vướng mắc: Thứ nhất, quy hoạch đô thị hiện nay chưa có tính kế thừa tốt như quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2010-2020, có những vị trí trên quy hoạch sử dụng đất là đất sản xuất kinh doanh nhưng khi qua quy hoạch đô thị là đất ở. Việc này gây nhiều khó khăn trong công tác quản lý đất đai tại địa phương.

Thứ hai, những nơi đã được quy hoạch sử dụng đất trước đây là đất ở mà người dân đã sinh sống hàng chục năm, nay quy hoạch đô thị, quy hoạch với mục đích sử dụng khác thì vô hình trung đã tước đi lợi ích hợp pháp của người dân trong việc chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng nhà ở.

Thứ ba, hiện nay Chính phủ đang đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số nhằm đem lại nhiều lợi ích cho người dân và rút ngắn thời gian về thủ tục hành chính. Tuy nhiên, thực tế lại mất nhiều thời gian hơn do phát sinh các thủ tục liên quan đến bất cập trong quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị.

Ví dụ, người dân thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng đất, trước đây chỉ cần nộp hồ sơ chuyển mục đích tại Phòng TN&MT và mất 14 ngày để hoàn thành việc chuyển mục đích sử dụng. Tuy nhiên, hiện nay người dân ngoài việc nộp hồ sơ tại Phòng TN&MT còn phải nộp hồ sơ qua Phòng Quản lý đô thị để xác nhận các yêu cầu cho việc chuyển mục đích sử dụng đất, nên mất thêm 14 ngày nữa. Do đó, tổng thời gian giải quyết để thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất tăng gấp đôi so với quy trình thủ tục trước đó. Điều này đi ngược với yêu cầu tinh gọn thủ tục hành chính mà Chính phủ đang tập trung thực hiện.

Thứ tư, việc chưa đồng nhất trong sử dụng phần mềm giữa quy hoạch đô thị do Sở Xây dựng thực hiện và phần mềm quy hoạch sử dụng đất do Sở TN&MT thực hiện, cách thức vận hành và sản phẩm đầu ra của 2 phần mềm này khác nhau dẫn đến việc lồng ghép các lớp quy hoạch lên nhau sẽ không trùng khớp.

Ví dụ, thực hiện dự án tuyến đường qua đơn vị hành chính của cả quận và huyện thì quận do Sở Xây dựng cập nhật trên bản đồ đô thị, còn huyện thì do ngành TN&MT cập nhật trên bản đồ sử dụng đất. Nghĩa là, cùng một dự án nhưng 2 đơn vị phải thực hiện theo dõi, cập nhật và quản lý bằng 2 phần mềm khác nhau nên chắc chắn việc thống nhất và đồng bộ trong công tác quản lý sẽ rất khó khăn.

Thứ năm, về ký hiệu các loại đất giữa quy hoạch đô thị và quy hoạch sử dụng đất hiện nay đang hoàn toàn khác nhau, dẫn đến việc khi Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu cho UBND cấp tỉnh, thành trong việc chuyển mục đích sử dụng đất thì phải làm văn bản trao đổi với Sở Xây dựng vị trí đó sử dụng vào mục đích gì thì ngành TN&MT mới thực hiện được nhiệm vụ.

Khi nào không lập quy hoạch sử dụng đất?

Tuy nhiên, cũng liên quan đến nội dung về quy hoạch đất cấp huyện, đại biểu Nguyễn Thành Nam - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ nêu quan điểm, quy định tại Khoản 3 Điều 36 là hợp lý để nhằm loại bỏ những chồng chéo về nội dung quản lý nhà nước, thủ tục hành chính.

Đại biểu Nguyễn Thành Nam lập luận, việc rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quy định tại khoản 9 Điều 73 dự thảo luật quy định: “Cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quyết định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cấp nào thì có thẩm quyền quyết định, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cấp đó.”

Theo đó, UBND cấp tỉnh là cơ quan phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện sẽ có thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.

Theo quy định tại khoản 3 Điều 66 dự thảo Luật: “Đối với quận, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thị xã thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, thành phố thuộc tỉnh, thị xã thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương đã có quy hoạch đô thị được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị thì không lập quy hoạch sử dụng đất nhưng phải lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm phù hợp với chỉ tiêu sử dụng đất đã được phân bổ từ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và các chỉ tiêu sử dụng của địa phương.”

Theo đó, thành phố thuộc tỉnh, thị xã thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương đã có quy hoạch đô thị được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị thì không lập quy hoạch sử dụng đất.

Như vậy, đơn vị hành chính đô thị ngang cấp huyện đã có quy hoạch đô thị thì không phải lập quy hoạch sử dụng đất.

Đối với thành phố thuộc tỉnh là đô thị loại 1 đã có quy hoạch đô thị được duyệt thì nội dung này lại do Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh theo Luật Quy hoạch đô thị hiện hành.

“Đây là quy định hợp lý nhằm loại bỏ những chồng chéo về nội dung quản lý nhà nước, thủ tục hành chính” - Đại biểu Nguyễn Thành Nam phân tích.

Làm rõ mối liên hệ giữa các quy hoạch sử dụng đất

Theo pháp luật hiện hành, quy hoạch sử dụng đất được phân thành 3 cấp, cấp quốc gia, cấp tỉnh, cấp huyện, để thuận lợi cho công tác quản lý của cơ quan Trung ương và chủ động trong tổ chức thực hiện của địa phương.

Đại biểu Trần Đình Gia - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh đề nghị, quy hoạch cấp quốc gia và cấp tỉnh quy định giới hạn một số nhóm đất chính, cần thiết, để đảm bảo mục tiêu tầm quốc gia và cấp tỉnh; không quy định quá chi tiết các loại đất, chỉ tiêu sử dụng cấp trên phân bổ cho cấp dưới; chỉ phân bổ theo các chỉ tiêu chi tiết, không khống chế chỉ tiêu tổng của từng loại đất như đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp, đất chưa sử dụng.

Các chỉ tiêu sử dụng đất sẽ được thể hiện chi tiết ở quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện. Vì trong thực tiễn, ngoài quy hoạch sử dụng đất còn có các loại quy hoạch khác.

Ngoài ra, cần có cơ chế linh hoạt trong việc đánh giá sự phù hợp giữa quy hoạch với kế hoạch sử dụng đất. Một khu đất có thể có nhiều mục đích sử dụng, nhiều loại đất mà chưa thể xác định rõ được trong quá trình lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, chỉ xác định chính xác khi lập quy hoạch chi tiết xây dựng.

Theo đại biểu Trần Đình Gia, cần làm rõ vị trí, thứ bậc, mối liên hệ giữa các quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch sử dụng đất với các loại quy hoạch khác trong hệ thống quy hoạch quốc gia theo quy định của Luật Quy hoạch.

Đồng thời, làm rõ quy hoạch cấp trên là quy hoạch nào, khi thay đổi quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh thì có thay đổi quy hoạch tỉnh và ngược lại không, do ai phê duyệt…