Dường như hiểm họa cứ đâu đó quanh ta. Một sự bất an ngay trong bữa ăn hàng ngày. Những bó rau nõn nà, những trái táo căng mọng… thật bắt mắt. Nhưng hãy coi chừng, trong đó còn ẩn chứa quá nhiều dư chất độc hại có thể tàn phá lục phủ ngũ tạng con người. 6 tháng trước, tôi mất một người bạn vì bệnh ung thư. Suốt thời gian bạn lâm bệnh, tôi đã chứng kiến hàng chục người ra đi vì ung thư. Nỗi ám ảnh càng giằng xé khi có đồng nghiệp của tôi cũng mắc căn bệnh quái ác này.
Đâu là nguyên nhân? Đâu là nguồn cơn để ung thư trở thành căn bệnh hủy hoại bao số phận người Việt!(?)
Thật nhiều lý do đã được đưa ra: Rằng mạch nước ngầm đang cạn kiệt, bị ô nhiễm; rằng những nguồn nước là các dòng sông, con suối đang chết mòn bởi chất thải của các nhà máy, cơ sở sản xuất… Nhưng nguyên nhân bởi đâu? Không ai khác, chính con người đang tự đầu độc môi trường sống của mình! Dường như đồng hành cùng sự phát triển như vũ bão của các lĩnh vực công nghiệp là những mối nguy hại thường trực với con người.
Và rồi, tôi càng như bị ám ảnh bởi những thứ xung quanh mình. Dường như hiểm họa cứ đâu đó quanh ta. Một sự bất an ngay trong bữa ăn hàng ngày. Những bó rau nõn nà, những trái táo căng mọng… thật bắt mắt. Nhưng hãy coi chừng, trong đó còn ẩn chứa quá nhiều dư chất độc hại có thể tàn phá lục phủ ngũ tạng con người.
Bắt đầu từ những loại “rau sạch, quả sạch” một thời được ca ngợi như là giải pháp cho an toàn và sức khỏe thì sau một thời gian ngắn, lối tư duy ăn xổi ở thì, chụp giật, liều lĩnh, vô trách nhiệm đã thấm đẫm vào từng luống rau, cây ăn quả.
Tôi đã chứng kiến những “qui trình sản xuất sạch” giả tạo trên những trang trại trồng rau, nuôi lợn. Để rồi những sản phẩm có hình thức “an toàn và sạch” nhưng bản chất thì bẩn và nguy hiểm chẳng kém gì những loại rau bẩn, quả bẩn trước đó được lưu hành. Tất cả các quy định, tiêu chuẩn, quy trình đưa xuống các vùng sản xuất này khi người giám sát ngoảnh mặt đi đã lập tức bị người thực hiện bỏ qua, bất chấp hậu quả mà các “thượng đế” phải hứng chịu. Rồi đến các loại gia súc gia cầm đang được ùn ùn đẩy từ mọi miền quê về các đô thị cũng khiến cho mọi người tiêu dùng dù thông minh đến mấy cũng… không thể thông minh được.
Mới nhất là thông tin đường dây sản xuất sữa giả có hệ sinh thái phủ cả nước đã đưa ra thị trường 573 loại sữa bột giả dành cho người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai. Trong khoảng 4 năm, từ 2021 đến nay, nhóm này đã tiêu thụ sữa giả ra thị trường và thu về gần 500 tỷ đồng.
50 năm phát triển, dường như chúng ta lại quay trở về vạch xuất phát. Lần này, đe dọa xem ra còn trầm trọng hơn. Nếu trước đây chúng ta mong muốn rút ngắn khoảng cách, đẩy nhanh thời gian để làm ra thật nhiều sản phẩm phục vụ con người; thì nay từ cái thiếu đã thành cái thừa, và chính cái thừa ấy đã gây sự bất ổn cho chính cuộc sống con người. Trong cái bất ổn ấy, ngoài sự chủ quan chưa được tính đến, còn có sự tiếp tay từ những hành động của chính con người: Tàn phá môi trường, hủy hoại nguồn sống an lành, sản xuất thực phẩm giả, bẩn... Lòng ham muốn và nhu cầu hưởng thụ thái quá đang đẩy cuộc sống của chính chúng ta đến gần hơn với những đe dọa, bất ổn.
Có phải chính những điều đó đang khiến con người ngày càng phải đối mặt nhiều hơn với các căn bệnh nan y.?(!) Đó cũng là lý do vì sao WHO xếp Việt Nam nằm trong 50 nước thuộc top 2 của bản đồ ung thư (50 nước cao nhất thuộc top 1), với khoảng 182.000 ca mắc mới ung thư hàng năm.
Một đất nước mà tỷ lệ người bị mắc các căn bệnh nan y gia tăng cũng phản ánh chất lượng sống ở những khu vực đó như thế nào!
Khi trong một đô thị mà hệ thống y tế không đáp ứng được yêu cầu của người dân (quá tải), khi niềm tin của người dân còn quá mơ hồ (bất an mỗi khi cần phải khám chữa bệnh, mỗi khi lựa chọn những thực phẩm cho bữa ăn hàng ngày...), khi đó chưa thể là đô thị bền vững.
Khi cả một hệ thống thanh tra, kiểm soát thị trường đều bị qua mặt, để cho 573 loại sữa bột giả lưu hành suốt 4 năm mà không bị phát hiện, thì rõ ràng, sự thờ ơ, vô trách nhiệm đã trở thành căn bệnh kinh niên, thậm chí đã thành một khối u, mà bàn tay của pháp luật cần sớm loại bỏ.
Trên thế giới, đã từng có những cuộc “dịch chuyển”, chốn chạy văn minh đô thị để ra với những ngôi nhà “sinh thái”. Ở Việt Nam, dường như cũng rục rịch theo hướng đi này. Nhưng, dù có “trốn chạy” đi đâu thì cuộc sống của chính các cư dân sẽ khó có thể đổi thay nếu không thay đổi từ nhận thức, trong mỗi hành động.
