Chiều 7/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Điện lực (sửa đổi). Trước đó, ngày 26/10, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại Tổ về dự án Luật này.
Cần xây dựng cơ chế tính giá điện linh hoạt
Tại cuộc họp, các ĐBQH tập trung cho ý kiến về một số nội dung liên quan đến công tác đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư các dự án điện lực; cơ chế giá điện minh bạch và linh hoạt; phát triển năng lượng tái tạo; đảm bảo an ninh, an toàn năng lượng...
Về cơ chế giá điện minh bạch và linh hoạt, đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh đề nghị bổ sung và làm rõ các quy định về cơ chế giá điện, đặc biệt là giá điện cho từng loại hình năng lượng khác nhau và cho từng khu vực.
Theo đại biểu Thạch Phước Bình, cần xây dựng cơ chế tính giá điện linh hoạt dựa trên các yếu tố như giờ cao điểm và thấp điểm, điều kiện địa lý và nguồn cung cấp năng lượng, nhằm khuyến khích sử dụng điện hiệu quả, tiết kiệm; bảo đảm quyền của người tiêu dùng trong việc tiếp cận thông tin về giá điện và quy trình điều chỉnh giá điện; các quyết định điều chỉnh giá điện nên được công khai minh bạch và có sự tham gia giám sát của cơ quan quản lý Nhà nước.
Liên quan đến chính sách giá điện và giá các dịch vụ về điện, đại biểu Trần Thị Thu Hằng - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông nêu quan điểm giá điện phải bảo đảm bù đắp toàn bộ chi phí sản xuất, kinh doanh thực tế, hợp lý, hợp lệ và có lợi nhuận cho đơn vị điện lực. Nếu thực hiện đúng nguyên tắc này sẽ có tác dụng "đòn bẩy" tích cực đến nền kinh tế, khuyến khích thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển nguồn và lưới điện, tạo áp lực sử dụng điện tiết kiệm, từ đó giảm dần, tiến tới xóa bỏ bù chéo giá điện giữa các nhóm khách hàng, vùng miền.
Hạn chế chuyển nhượng dự án điện gió ngoài khơi
Về phát triển năng lượng tái tạo, ý kiến các đại biểu cho rằng cần có ưu tiên đầu tư vào điện gió gần bờ và điện gió ngoài khơi.
Đại biểu Trần Quốc Tuấn - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh đề nghị bổ sung các loại hình điện gió gần bờ, điện gió ngoài khơi vào Điều 27 về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư các dự án điện lực không thực hiện đầu tư theo phương thức đối tác công tư, đầu tư công.
Đại biểu Trần Quốc Tuấn cho rằng, hiện nay có nhiều nhà đầu tư điện gió gần bờ và điện gió ngoài khơi đang rất cần sự an toàn vốn khi bỏ ra một số tiền rất lớn để đầu tư, như: cần sự bảo đảm của nhà nước trong bảo lãnh đầu tư, chuyển đổi ngoại tệ, cam kết về chuyển giao công nghệ và sử dụng hàng hóa, dịch vụ trong nước…
Nếu được bổ sung ưu tiên đầu tư sẽ thu hút được nhiều hơn các nhà đầu tư điện gió gần bờ và điện gió ngoài khơi tham gia phát triển điện lực trong nước, góp phần lớn vào việc đạt mục tiêu vừa bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và thực hiện đúng cam kết quốc tế của Việt Nam đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận đề nghị bổ sung thêm loại hình “điện gió ngoài khơi” trong các loại hình điện để làm cơ sở cho triển khai thực hiện trên thực tế, vì Việt Nam có tiềm năng phát triển điện gió ngoài khơi và đang có nhiều nhà đầu tư đang xin chủ trương đầu tư loại hình này nhưng chưa được quy định trong dự thảo Luật. Tuy nhiên, cần có điều khoản nhằm hạn chế các nhà đầu tư điện gió ngoài khơi chuyển nhượng dự án cho các đối tác khác.
Luật Điện lực năm 2004 được sửa đổi, bổ sung qua 4 lần vào các năm: 2012, 2018, 2022 và 2023. Luật Điện lực 2023 mới có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024, tuy nhiên sau gần 20 năm triển khai thi hành đến giai đoạn hiện nay còn tồn tại một số vấn đề mà Luật Điện lực 2023 chưa đáp ứng được, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, đường lối của Đảng và các Luật, Nghị quyết liên quan. Theo đó, Chính phủ đã trình Quốc hội đề nghị xây dựng Luật Điện lực (sửa đổi) với 6 chính sách lớn và không bổ sung chính sách mới.
Giải trình, làm rõ một số nội dung của các ĐBQH nêu, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, với sự hội nhập quốc tế, việc thực hiện các cam kết quốc tế cũng như khắc phục những bất cập chưa phù hợp với thực tiễn, việc sửa đổi toàn diện Luật Điện lực là cần thiết.