Cho phép hoán đổi bằng quỹ đất ngoài dự án
Chiều 24/6, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM với tỷ lệ 97,37% tổng số đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành.
Nghị quyết có một số điểm nhấn quan trọng, khơi thông nhiều khó khăn, ách tắc của TP.HCM trong suốt thời gian dài, không làm lãng phí nguồn lực từ hạ tầng đã tạo lên, đồng thời cũng là cơ sở để “gỡ” vướng mắc của hàng trăm dự án BĐS cũng như quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) trong thời gian vừa qua.
Cụ thể, Nghị quyết cho phép TP.HCM được chấp thuận chủ trương đầu tư dự án NƠXH đối với trường hợp quy hoạch chi tiết, quy hoạch phân khu chưa phù hợp quy hoạch chung, cho phép căn cứ theo quy định của pháp luật về NƠXH để tính toán.
Nghị quyết cũng tháo gỡ được vướng mắc về “đất để phát triển NƠXH” trong các dự án nhà ở thương mại, cho phép được hoán đổi bằng quỹ đất ngoài dự án hoặc nghĩa vụ tài chính, khắc phục được “bất cập” của Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ về phát triển và quản lý NƠXH, không cho phép hoán đổi, bố trí quỹ đất NƠXH ở vị trí khác.

Cho phép TP.HCM áp dụng cơ chế “thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD)”, là mô hình phát triển đô thị gắn liền với phát triển đồng bộ các loại hình giao thông công cộng và khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai vùng phụ cận, tăng thêm các tiện ích và dịch vụ đô thị phục vụ cư dân và khách vãng lai. Đây là mô hình đã được áp dụng thành công tại nhiều nước trên thế giới, có thể kể đến: Tokyo (Nhật Bản), Seoul (Hàn Quốc), Singapore, London (Anh)…
Nghị quyết cũng cho phép HĐND Thành phố quyết định sử dụng ngân sách địa phương để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng, đồ án quy hoạch đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc các tuyến đường sắt đô thị, vùng phụ cận các nút giao thông.
Đối với vùng phụ cận các nhà ga, các nút giao thông, UBND Thành phố được quyết định điều chỉnh mật độ xây dựng, chỉ tiêu hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật.
Theo cơ chế này, Thành phố vừa tạo được quỹ đất để thực hiện tái định cư tại chỗ cho người có đất bị thu hồi, vừa tạo được quỹ đất để thực hiện đấu giá đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có các dự án thuộc lĩnh vực văn hóa, thể dục - thể thao, y tế, giáo dục, mà người dân và khách vãng lai là người được thụ hưởng các tiện ích và dịch vụ đô thị này.
Vừa qua, TP.HCM đạt tốc độ nhanh kỷ lục trong công tác giải phóng mặt bằng đường Vành đai 3 là một minh chứng sống động cho hiệu quả từ Nghị quyết này mang lại.
Thí điểm Hợp đồng BT thanh toán bằng ngân sách
Nghị quyết cho phép Thành phố được thí điểm thực hiện dự án đầu tư theo Hợp đồng BT. Thành phố tự bố trí vốn chuẩn bị đầu tư, dự toán ngân sách hằng năm để thanh toán cho nhà đầu tư sau khi công trình hoặc hạng mục công trình vận hành độc lập được hoàn thành nghiệm thu, kiểm toán và căn cứ giá trị, tiến độ quy định trong Hợp đồng BT. Chính phủ quy định lãi vay, lợi nhuận hợp lý, phương thức thanh toán, quyết toán thực hiện dự án BT.
Việc cho phép TP.HCM thí điểm thực hiện dự án đầu tư theo Hợp đồng BT thanh toán bằng tiền ngân sách nhà nước, nhằm huy động nguồn lực xã hội hóa từ các thành phần kinh tế, để thực hiện các công trình kết cấu hạ tầng đô thị, giao thông.

Nghị quyết cho phép TP.HCM được quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa dưới 500ha, tạo điều kiện để TP.HCM chủ động trong việc quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, để có thể hình thành các KCN, khu công nghệ cao quy mô lớn, nhằm đón đầu dòng vốn đầu tư nước ngoài chất lượng cao.
Theo Nghị quyết số 80/NQ-CP ngày 19/06/2018 của Chính phủ về điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối TP.HCM (2016-2020), Chính phủ quyết nghị cho TP.HCM chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp hơn 26.000ha.
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM cho biết: “Theo tính toán của các chuyên gia thì 1 ha đất nông nghiệp của thành phố chỉ làm ra được giá trị khoảng 500 triệu đồng/năm, trong lúc 1 ha đất sản xuất, công nghiệp, thương mại dịch vụ, đô thị làm ra giá trị khoảng 55 tỷ đồng/năm, gấp 100 lần”.
Nghị quyết cho phép Thủ tướng Chính phủ quyết định việc phân cấp cho UBND Thành phố thực hiện phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng khu chức năng, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật theo thủ tục.
Với thẩm quyền về quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị được phân cấp, Thành phố sẽ chủ động hơn trong việc thực hiện phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch để đáp ứng kịp thời nhu cầu đầu tư các dự án có sử dụng đất của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.
Nghị quyết về cơ chế đặc thù cho TP.HCM nhận được sự đồng thuận và tin tưởng cao từ các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Kỳ vọng TP.HCM sẽ tạo bước đột phá mới trong phát triển kinh tế - xã hội mà Nghị quyết mang lại.