Việc cho phép áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ được kỳ vọng phát huy tiềm năng, lợi thế để phát triển thành phố Cần Thơ nhanh và bền vững, tạo động lực phát triển cho cả khu vực ĐBSCL. Chính phủ đã trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Cần Thơ nhằm cụ thể hóa chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 59-NQ/TW, phát huy tiềm năng, lợi thế để phát triển TP Cần Thơ nhanh và bền vững, phấn đấu thực hiện mục tiêu của Bộ Chính trị đã đề ra, tại phiên khai mạc kỳ họp bất thường lần thứ nhất của Quốc hội khóa XV.
Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội chỉ quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp, thực sự cần thiết đối với yêu cầu phát triển của TP Cần Thơ, phù hợp với bối cảnh thực tiễn và bảo đảm tính tương đồng với các thành phố lớn khác, tăng cường phân cấp, phân quyền, tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền thành phố, đồng thời bảo đảm nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra, giám sát của Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng nhân dân các cấp của thành phố.
Theo đại biểu Quốc hội Đào Chí Nghĩa, đoàn TP Cần Thơ, Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Cần Thơ sẽ tạo cực tăng trưởng cho cả vùng ĐBSCL, giúp giải quyết các điểm nghẽn, nút thắt trong giao thông vận tải thủy và hàng hải, gia tăng các phương án vận chuyển logictics và giảm chi phí cho nông sản của vùng khi tiếp cận thị trường.
Việc áp dụng đặc biệt ưu đãi đầu tư cho các dự án xã hội hóa hoạt động nạo vét kết hợp thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Định An-Cần Thơ, cảng hàng hải Cái Cui sẽ khai thông dòng phương tiện vận tải thủy cho tàu 10.000 tấn trở lên có thể ra vào Cần Thơ thông qua luồng Định An, sẽ giải quyết điểm nghẽn về tàu có tải trọng lớn không ra vào được các cảng dọc sông Hậu để vận chuyển hàng hóa trong nước và cho xuất khẩu.
Nghị quyết cho phép thành lập trung tâm liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL tại TP Cần Thơ, với đối tượng được ưu đãi cụ thể là các dự án đầu tư trong lĩnh vực nghiên cứu, ứng dụng công nghệ sản xuất, chế biến và cung ứng dịch vụ xuất, nhập khẩu nông, thủy sản nhằm mục tiêu đột phá là khắc phục khâu yếu nhất hiện nay trong chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp. Đó là khâu chế biến, nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm nông nghiệp và xuất khẩu vào các thị trường lớn của thế giới.
Theo Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội, đa số ý kiến tán thành về sự cần thiết có chính sách khuyến khích xã hội hóa nguồn lực trong thực hiện các dự án nạo vét luồng hàng hải nhằm hạn chế bồi lắng ảnh hưởng lưu thông hàng hải; khắc phục khó khăn trong thực hiện xã hội hóa, thu hút đầu tư luồng hàng hải Định An-Cần Thơ, giảm chi phí cho ngân sách nhà nước và chi phí logistic, phục vụ việc vận chuyển hàng hóa, đặc biệt hàng nông sản, phát huy thế mạnh của Cảng Cái Cui, tạo bước phát triển kinh tế cho Cần Thơ và khu vực.
Tuy nhiên, để bảo đảm phát huy tối đa hiệu quả, đề nghị trước khi triển khai các dự án cụ thể, Chính phủ chịu trách nhiệm chỉ đạo thực hiện đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội gắn với quy hoạch vùng ĐBSCL, đặc biệt cần đánh giá đầy đủ tác động môi trường, chế độ dòng chảy, bồi lắng trầm tích, địa hình đáy sông, sự tương tác giữa các yếu tố tác động thủy động lực học có thể dẫn đến gia tăng tình trạng xói mòn, sạt lở, bồi lắng bùn cát… Đồng thời đề xuất giải pháp khắc phục tối đa tác động tiêu cực môi trường đối với luồng hàng hải Định An-Cần Thơ, gắn với ứng phó biến đổi khí hậu; quy định cụ thể trách nhiệm của các Bộ, ngành, địa phương có liên quan trong tổ chức thực hiện.
