Sáng 08/5, Viện Kinh tế xây dựng tổ chức buổi làm việc, trao đổi nhằm lấy ý kiến góp ý trực tiếp từ các đơn vị liên quan về nội dung hướng dẫn BIM cho các dự án đường sắt tại Việt Nam. 
Buổi làm việc có sự tham gia của cơ quan quản lý nhà nước, các BQLDA đường sắt, trường đại học, viện nghiên cứu, các đơn vị doanh nghiệp đang hoạt động, đào tạo, nghiên cứu trong lĩnh vực đường sắt tại Việt Nam.
Xác định các thành phần chính của Hướng dẫn BIM
Tại buổi làm việc, các chuyên gia đến từ Crossrail International - một tổ chức công của Chính phủ Anh, trực thuộc Bộ Giao thông vận tải Anh (Department for Transport - DfT), đã trao đổi, cung cấp thông tin nền tảng về: Mối liên hệ của BIM với các dự án đường sắt tại Việt Nam; Các hướng dẫn hiện có và mức độ ứng dụng BIM tại Việt Nam; Nhu cầu về một Hướng dẫn BIM cho ngành đường sắt; BIM trong bối cảnh của tiêu chuẩn ISO 19650; Các nghiên cứu điển hình quốc tế và thực tiễn tốt để định hướng tham vọng của Việt Nam; Tác động của sự khác biệt của các loại hình đường sắt; Ảnh hưởng của hình thức và phương pháp lựa chọn nhà thầu; Đặc điểm của các cách tiếp cận xây dựng Hướng dẫn BIM; Mục tiêu, nhiệm vụ và các bên liên quan trong Hướng dẫn BIM.
Nhằm xác định các thành phần chính của Hướng dẫn BIM, các chuyên gia của Crossrail International cũng trao đổi về quy định thông tin với các nội dung về: các định nghĩa và nguyên tắc chính của dự án (Môi trường dữ liệu chung (CDE), Kế hoạch thực hiện BIM (BEP)); Vai trò và trách nhiệm của tư vấn/nhà thầu, các vấn đề về chuỗi cung ứng; Yêu cầu về an toàn thông tin (Security Information Requirements); Yêu cầu thông tin dự án và tổ chức (PIR/OIR); Yêu cầu thông tin tài sản (AIR); Yêu cầu trao đổi thông tin (EIR); Thư viện đối tượng BIM dành cho ngành đường sắt; Lồng ghép BIM trong các điều khoản hợp đồng…
Ông Malcom Taylor - Chuyên gia chuyển đổi số cao cấp của Crossrail International cho biết, vấn đề quan trọng trong ngành đường sắt là cố gắng có được thông tin của bên vận hành, bảo trì càng sớm càng tốt, ngay từ giai đoạn đầu của một dự án áp dụng BIM. Đôi khi rất khó có được ý kiến của họ ngay từ đầu, nhưng cố gắng có được sự tham gia của bên này để bảo đảm có được sự phù hợp ngay từ đầu khi áp dụng BIM.
Ông Malcom Taylor khuyến nghị, cố gắng đưa ra yêu cầu về thông tin tài sản, thông số và sự tham gia của bên vận hành, bảo trì ngay từ đầu một cách tốt nhất, từ đó đưa vào trong hợp đồng. Nếu không đưa các thông tin này vào trong hợp đồng thì không thể thực hiện được, bởi nếu không rõ ràng về thông tin tài sản thì chuỗi cung ứng không thể đáp ứng được yêu cầu vận hành.
Khi bước sang phần xây dựng, ngay từ giai đoạn đấu thầu phải có kế hoạch thực hiện BIM, triển khai BIM, bảo đảm người tham gia vào chuỗi cung ứng phải làm gì. Trong đó, phải cung cấp kế hoạch triển khai BIM sơ bộ, sau đó là kế hoạch chi tiết phải đạt được kết quả như thế nào. Chúng ta cũng có thể cập nhật các yêu cầu theo thời gian, vì những hoạt động chưa tốt sẽ phải được điều chỉnh…
Ông David Jones Gibbs - Giám đốc chuyển đổi số Crossrail International cũng đồng thời nhấn mạnh các yêu cầu thông tin về tài sản đồng thời khuyến nghị, với vai trò là chủ đầu tư, phải bảo đảm các thông tin về tài sản được cân nhắc ngay từ những bước đầu tiên của một dự án áp dụng BIM.
Theo ông David Jones Gibbs, việc chuyển giao, bàn giao tài sản cho bên vận hành, bảo trì một dự án đường sắt cũng rất quan trọng, bởi luôn luôn có vấn đề xảy ra khi bàn giao tài sản khi mà yêu cầu thông tin tài sản của một dự án đường sắt thường rất nhiều, phức tạp, liên quan đến nhiều khu vực địa lý, địa điểm, không giống như một dự án độc lập thông thường. Do đó, khi bắt đầu hợp đồng đã phải nghĩ đến bàn giao tài sản để bảo đảm sự nhuần nhuyễn, không có vấn đề lớn trong quá trình bàn giao tài sản sau này…
Cần hướng dẫn chi tiết cho dự án đường sắt
Tại buổi làm việc, các chuyên gia của Crossrail International đồng thời mong muốn các đại biểu bày tỏ quan điểm và ý tưởng về những nội dung họ mong muốn được đưa vào Hướng dẫn của Crossrail International dành cho các dự án đường sắt áp dụng BIM tại Việt Nam.
Ông Hoàng Hiệp - Phó Tổng giám đốc Công ty CP Tư vấn thiết kế cảng - kỹ thuật biển (Portcoast) cho biết, về định nghĩa cơ bản nhất, cần phải có định nghĩa về Mô hình thông tin dự án (project information model, PIM), Mô hình thông tin tài sản (asset information model, AIM) phù hợp với Tiêu chuẩn TCVN 14177-1:2024 về tổ chức và số hóa thôn tin về công trình xây dựng, bao gồm mô hình hóa thông tin công trình - quản lý thông tin sử dụng mô hình hóa thông tin công trình - phần 1: khái niệm và nguyên tắc; và theo ISO 19650 - Tiêu chuẩn quốc tế về quản lý thông tin trong suốt vòng đời của tài sản xây dựng bằng BIM.
Về mức độ ứng dụng BIM tại Việt Nam theo lĩnh vực, cần bổ sung lĩnh vực cảng biển. Việc áp dụng BIM trong lĩnh vực cảng biển tại Việt Nam đã thực hiện từ năm 2018, đến thời điểm hiện nay cần thiết phải được đưa thêm vào trong Hướng dẫn BIM.
Một số nội dung liên quan đến lợi ích áp dụng BIM hay các yếu tố đặc thù ở Việt Nam, cần bổ sung nội dung liên quan đến BIM-GIS kết hợp với AIM liên quan đến việc quản lý phần tài sản về sau này.
Còn theo ông Phạm Văn Bách - Giám đốc Công ty TNHH phần mềm Baezeni, dự thảo Hướng dẫn của Crossrail International cần tiếp tục được hoàn thiện theo hướng, hướng dẫn chi tiết hơn cho các dự án đường sắt với những đặc thù riêng.
Đại diện của Bentley Systems Việt Nam đánh giá cao dự thảo Hướng dẫn của Crossrail International đã nói rất rõ về OIR (Organisation Information Requirement - Yêu cầu thông tin tổ chức) và AIR (Asset - Tài sản). Thực chất, đối với các dự án đường sắt, đặc biệt là đường sắt đô thị, việc điều phối tuyến đúng giờ rất quan trọng, nên công tác dành cho vận hành rất quan trọng và AIR phục vụ cho công việc này.
Hy vọng trong hướng dẫn của Crossrail International sẽ có phần hướng dẫn chi tiết kỹ hơn, lấy được yêu cầu thông tin tài sản từ các đơn vị vận hành để làm cơ sở xây dựng AIR cũng như làm lại PIM cho dự án.
Crossrail International (CI) là một tổ chức công của Chính phủ Vương quốc Anh, trực thuộc Bộ Giao thông Vận tải (Department for Transport - DfT). CI được thành lập tại Anh và xứ Wales với mã số đăng ký doanh nghiệp 10958625 và có trụ sở đặt tại Great Minster House, số 33 đường Horseferry, London SW1P 4DR, Vương quốc Anh. CI hoạt động dưới sự bảo trợ của DfT, nhằm chia sẻ kinh nghiệm và năng lực kỹ thuật trong việc phát triển và quản lý các dự án hạ tầng giao thông lớn.
