Sau giai đoạn trầm lắng kéo dài và những áp lực từ thị trường xuất khẩu bị kiềm chế do xu hướng bảo hộ gia tăng, ngành thép nội địa vẫn ghi nhận mức tăng trưởng lạc quan trong quý I nhờ đà phục hồi kinh tế và lực đẩy từ đầu tư công. Đây cũng là động lực chính cho ngành thép phát triển mạnh mẽ trong những giai đoạn tiếp theo. Thị trường nội địa phục hồi rõ nét
Ngành thép nội địa vừa trải qua quý I với nhiều tín hiệu khởi sắc rõ nét. Nếu như giai đoạn trước năm 2024, ngành thép chứng kiến sự lao dốc mạnh do phải đối mặt với loạt thách thức như giá nguyên liệu đầu vào tăng cao và nhu cầu sụt giảm. Tuy nhiên, từ nửa cuối năm 2024 đến nay, ngành thép đã đón nhận những tín hiệu phục hồi, bao gồm cả sự cải thiện nhu cầu trong nước đến bức tranh lạc quan hơn của ngành thép thế giới. Khiến giá thép trong nước hồi phục từ mức đáy 3 năm và liên tục tăng trong giai đoạn này.
Cụ thể, trong quý I vừa qua có các đợt điều chỉnh tăng giảm đan xen, nhưng xu hướng chung là tăng. Sau điều chỉnh giá thép trong quý I dao động ổn định quanh mức 13,6-14 triệu đồng/tấn.
Theo số liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) vừa công bố, trong quý I/2025, sản lượng thép thô sản xuất đạt 5,81 triệu tấn, tăng 9,1%; thép thành phẩm đạt 7,464 triệu tấn, tăng 5,7% so với cùng kỳ năm 2024. Tổng lượng thép bán ra thị trường quý I/2025 cũng đạt 7,501 triệu tấn, tăng mạnh 12,2% so với quý I/2024.
Đáng chú ý, tình hình sản xuất và bán hành trong tháng 3 với những con số ấn tượng, cho thấy sự khởi sắc trong quý rất rõ nét. Chỉ riêng trong tháng này, sản lượng thép thành phẩm đạt 2,7 triệu tấn, tăng 25,3% so với tháng trước và tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Bán hàng thép các loại đạt cũng đạt đỉnh 3 triệu tấn, tăng 25,6% so với tháng trước và tăng 26,4% so với cùng kỳ.
VSA cho rằng, động lực chính thúc đẩy tiêu thụ nội địa đến từ giải ngân đầu tư công. Theo Bộ KH&ĐT (nay là Bộ Tài chính), tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công quý I/2025 ước đạt 17,6%, cao hơn cùng kỳ năm trước 2,8 điểm phần trăm. Các dự án hạ tầng lớn như cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2, sân bay Long Thành, và các tuyến vành đai Hà Nội, TP.HCM tạo lực cầu thép xây dựng mạnh mẽ.
Trong đó, phân khúc thép xây dựng ghi nhận tăng trưởng vượt trội: Sản xuất đạt 3,003 triệu tấn tăng 10,6%, bán hàng đạt 3,075 triệu tấn tăng 19,9%.
Đứng đầu thị phần thép xây dựng quý I/2025 vẫn là Hòa Phát với gần 1,2 triệu tấn, chiếm 38,76% thị phần, Tổng công ty Thép Việt Nam - CTCP (VNSteel) đứng thứ 2 với hơn 355 nghìn tấn, chiếm 11,57% thị phần, theo sau là Việt Đức, Vinakyoei và POSCO Yamato Vina.
Ở các phân khúc khác, sản lượng ống thép sản xuất đạt 579 nghìn tấn, tăng 6,9%; bán hàng đạt 626 nghìn tấn, tăng 18,1%. Hòa Phát tiếp tục là nhà sản xuất dẫn đầu về sản lượng với 29,65% thị phần ống thép.
Những sản phẩm còn lại, lượng bán hàng đều tăng như thép cuộn cán nóng HRC bán hàng đạt 1,909 triệu tấn, tăng 9,2% (dù sản xuất giảm nhẹ 1,3%) và thép cán nguội (CRC) bán hàng đạt 694 ngàn tấn, tăng 21%.
Triển vọng ngành thép trong quý II
Theo các chuyên gia nhận định, dù vẫn chịu tác động từ giá thế giới, nhưng nhu cầu sắt thép trong nước tiếp tục khởi sắc hơn
Theo đánh giá của SSI Research, nhu cầu thép nội địa trong năm 2025 dự kiến sẽ tăng trưởng 10% so với năm 2024 trong bối cảnh thị trường bất động đã có sự phục hồi đáng kể.
Ngoài ra, việc đẩy mạnh giải ngân đầu tư công trong năm cuối của nhiệm kỳ 2021 - 2025 cũng sẽ giúp thúc đẩy nhu cầu về thép.
trong quý II, một phần nhờ bước vào mùa xây dựng cao điểm, nhưng chủ yếu là động lực từ kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công cao nhất từ trước tới nay với nhiều dự án trọng điểm tới hạn hoàn thành trong năm nay. Điều này sẽ kéo theo nhu cầu VLXD, trong đó có sắt thép tăng trưởng mạnh mẽ và đẩy giá thép lên trong thời gian tới.
Ngoài ra, giá nguyên liệu đầu vào nhiều khả năng vẫn neo mức thấp, tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp nội địa.
Bên cạnh đó, chính sách trong nước hỗ trợ sản xuất, đặc biệt là về tín dụng ngành vật liệu, giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn tốt hơn trong giai đoạn phục hồi.
Tuy nhiên, để ngành thép phát triển bền vững trong thời gian tới, các chuyên gia cho rằng, cần có sự chung tay để tháo gỡ khó khăn cho ngành thép, như sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ và các Bộ, ngành trong việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp từ việc ổn định và phát triển kinh tế vĩ mô, kích cầu tiêu dùng, các giải pháp về phòng vệ thương mại, xúc tiến xuất khẩu, cũng như các nỗ lực của chính các doanh nghiệp trong ngành.
Cụ thể là việc điều hành kinh tế vĩ mô ổn định, kiềm chế lạm phát, tỷ giá, duy trì mặt bằng lãi suất thấp, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển. Hay việc mở rộng room tín dụng cho lĩnh vực hỗ trợ các doanh nghiệp trong ngành vay vốn với mức lãi suất phù hợp, đồng thời Chính phủ đẩy mạnh có hiệu quả việc giải ngân vốn đầu tư công nhằm thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ thép nói riêng và VLXD nói chung trong năm 2025.
Các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho lĩnh vực bất động sản sẽ tạo điều kiện để tái khởi động các dự án đầu tư xây dựng công trình, nhà ở thương mại, phát triển dự án mới. Đây là một trong những phân khúc thị trường chính của ngành thép.
Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần vận dụng các cơ chế phòng vệ thương mại nhằm hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của thép nhập khẩu, ngăn chặn tình trạng bán phá giá thép nhập khẩu trên thị trường, tạo sân chơi lành mạnh cho thị trường thép nội địa.
Đặc biệt, hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn quản lý kỹ thuật, quản lý chất lượng, hàng rào kỹ thuật cần sớm hoàn thiện nhằm ngăn ngừa các sản phẩm thép không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn và môi trường tràn vào thị trường Việt Nam.
Về phía các doanh nghiệp, cần có sự chuẩn bị tốt cho hoạt động sản xuất, kinh doanh trong ngắn hạn và dài hạn để xây dựng các kịch bản và giải pháp có khả năng đối phó tốt với các biến động của thị trường. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần chủ động tìm kiếm và phát triển các thị trường xuất khẩu mới để giảm sự phụ thuộc vào các thị trường truyền thống đang chịu ảnh hưởng bởi các biện pháp bảo hộ; tập trung vào nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm chi phí sản xuất và tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại.
