Mỹ vừa khởi xướng điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp với thép cốt bê tông nhập khẩu từ Algeria, Bungaria, Ai Cập và Việt Nam. Trong đó, có 10 doanh nghiệp của Việt Nam sản xuất, xuất khẩu sản phẩm bị điều tra. 
Cục Phòng vệ thương mại - Bộ Công Thương cho biết, ngày 25/6 vừa qua, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã chính thức khởi xướng điều tra chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) với thép cốt bê tông nhập khẩu từ Algeria, Bungaria, Ai Cập và Việt Nam.
Theo đó, sản phẩm bị đề nghị điều tra là sản phẩm thép cốt bê tông, chủ yếu thuộc mã HS 7213.10.0000, 7214.20.0000 và 7228.30.8010. Sản phẩm cũng có thể được nhập khẩu theo các mã HS 7221.00.0017, 7221.00.0018, 7221.00.0030, 7221.00.0045, 7222.11.0001, 7222.11.0057, 7222.11.0059, 7222.30.0001, 7227.20.0080, 7227.90.6030, 7227.90.6035, 7227.90.6040, 7228.20.1000, và 7228.60.6000. Mã vụ việc: A-552-853 (CBPG) và C-552-854 (CTC).
Nguyên đơn trong vụ việc là Hiệp hội Thép cốt bê tông Mỹ. Nguyên đơn đã cáo buộc các doanh nghiệp xuất khẩu bán phá giá và được trợ cấp. Đơn kiện nêu tên 10 doanh nghiệp của Việt Nam sản xuất, xuất khẩu sản phẩm bị điều tra.
Cụ thể, thời kỳ điều tra CBPG đề xuất từ 01/10/2024 - 31/3/2025; Thời kỳ điều tra CTC đề xuất: Năm 2024; Thời kỳ điều tra thiệt hại đề xuất: 03 năm (2022-2024).
Theo số liệu do nguyên đơn trích từ nguồn của Ủy ban thương mại quốc tế Mỹ (ITC), trong giai đoạn từ tháng 4/2024 đến tháng 3/2025, Việt Nam xuất khẩu lần lượt khoảng 78,663 tấn sản phẩm bị cáo buộc sang Mỹ, chiếm 8,2% thị phần nhập khẩu.
Các quốc gia bị đề nghị điều tra CBPG: Angieri, Bungaria, Ai Cập và Việt Nam; các quốc gia bị đề nghị điều tra CTC: Algieri, Ai Cập và Việt Nam. Biên độ CBPG bị cáo buộc với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam là 117.61%.
Tương tự như các vụ việc gần đây, do Mỹ coi Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế phi thị trường, nên DOC sẽ sử dụng các giá trị thay thế của quốc gia thứ ba để tính toán biên độ phá giá cho Việt Nam. Trong vụ việc này, nguyên đơn đề nghị sử dụng Ai Cập là quốc gia thay thế do cho rằng Ai Cập có mức độ phát triển kinh tế tương đồng với Việt Nam và có số lượng đáng kể các nhà sản xuất bị điều tra.
Các bên có thời hạn bình luận về giá trị thay thế trong vòng 30 ngày trước ngày DOC dự kiến ban hành kết luận sơ bộ của vụ việc.
Nguyên đơn cáo buộc các doanh nghiệp sản xuất/xuất khẩu thép cốt bê tông Việt Nam đã nhận được 39 chương trình trợ cấp từ Chính phủ, gây thiệt hại đáng kể hoặc đe dọa gây thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất nội địa Mỹ.
Các chương trình trợ cấp bị cáo buộc thuộc 6 nhóm: (1) Nhóm các chương trình cho vay; (2) Nhóm các chương trình ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp; (3) Chương trình miễn và hoàn thuế nhập khẩu; (4) Nhóm các chương trình ưu đãi về đất; (5) Nhóm các chương trình tài trợ; (6) Cung cấp tiện ích với mức giá ưu đãi.
Theo quy định điều tra của Mỹ, có 02 cơ quan tham gia trong một vụ việc điều tra CBPG và CTC: DOC điều tra về hành vi bán phá giá và trợ cấp và chịu trách nhiệm chung về kết quả điều tra trong khi ITC chịu trách nhiệm đánh giá thiệt hại của ngành sản xuất trong nước. Sản phẩm chỉ bị áp thuế CBPG/CTC nếu cả 02 cơ quan đều ban hành kết luận khẳng định. Nếu như trong vụ việc CBPG, chỉ có doanh nghiệp xuất khẩu là đối tượng bị điều tra thì trong vụ việc CTC, Chính phủ cũng là đối tượng bị điều tra.
Sau khi khởi xướng điều tra, DOC đã ban hành Bản câu hỏi về Lượng và Giá trị (Q&V) cho vụ việc CBPG để thu thập thông tin nhằm lựa chọn bị đơn bắt buộc. Thời hạn trả lời hiện đang là ngày 10/7/2025. Tất cả các doanh nghiệp nằm trong danh sách nhận bản câu hỏi Q&V của DOC, các doanh nghiệp có xuất khẩu trong giai đoạn điều tra và các doanh nghiệp muốn được hưởng thuế suất CBPG riêng rẽ cần phải trả lời.
Theo thông lệ, DOC sẽ dựa trên phản hồi Bản câu hỏi Q&V và số liệu của Hải quan Mỹ để lựa chọn bị đơn bắt buộc (thường là các nhà xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam về lượng trong giai đoạn điều tra). Các bị đơn bắt buộc sẽ được điều tra và xác định biên độ phá giá/biên độ trợ cấp riêng.
Riêng trong vụ việc điều tra CBPG, trong trường hợp không được lựa chọn làm bị đơn bắt buộc, các doanh nghiệp phải đăng ký hưởng thuế suất riêng rẽ để được tính thuế dựa trên kết quả của bị đơn bắt buộc (nếu không sẽ bị áp dụng mức thuế toàn quốc, thường bằng mức cáo buộc).
Các doanh nghiệp cần chứng minh hoạt động độc lập, không chịu sự kiểm soát của Chính phủ cả về pháp lý và thực tiễn. Mức thuế suất riêng rẽ bằng bình quân gia quyền các biên độ phá giá của các bị đơn bắt buộc . Thời hạn để nộp Đơn xin hưởng thuế suất riêng rẽ là 21 ngày kể từ ngày khởi xướng.
Trong trường hợp doanh nghiệp không nộp Đơn xin hưởng thuế suất riêng rẽ hoặc doanh nghiệp đã nộp, nhưng không được chấp nhận, thì biên độ phá giá dành cho các doanh nghiệp sẽ là mức thuế suất toàn quốc (thường rất cao, có thể bằng với biên độ phá giá cáo buộc).
Các bên liên quan có thể nêu ý kiến về phạm vi sản phẩm bị điều tra. Thời hạn bình luận hiện được gia hạn đến ngày 08/7/2025 và thời gian phản biện được gia hạn đến ngày 18/7/2025.
Sau khi xác định được bị đơn bắt buộc, DOC sẽ ban hành Bản câu hỏi điều tra dành cho bị đơn bắt buộc. Trong vụ việc CTC, DOC sẽ ban hành thêm Bản câu hỏi điều tra dành cho Chính phủ. Thời hạn trả lời thường là 30 ngày kể từ ngày ban hành bản câu hỏi ban đầu. DOC có thể ban hành các bản câu hỏi bổ sung với thời hạn ngắn hơn.
ITC tập trung điều tra, xác định việc bán phá giá/trợ cấp có phải là nguyên nhân dẫn đến thiệt hại của ngành sản xuất nội địa Mỹ hay không. Trong trường hợp ITC xác định không có thiệt hại ở giai đoạn Kết luận cuối cùng, vụ việc sẽ được chấm dứt.
Để ứng phó với vụ việc, Cục Phòng vệ Thương mại khuyến nghị đối với Hiệp hội Thép Việt Nam, cần cập nhật thông tin đến các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu sản phẩm bị điều tra. Phối hợp, đồng hành cùng các doanh nghiệp và Chính phủ xử lý vụ việc.
Còn đối với các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu liên quan, cần tiếp tục theo dõi chặt chẽ diễn biến của vụ việc; chủ động nghiên cứu, nắm vững quy định, trình tự, thủ tục điều tra CBPG và CTC của Mỹ; đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu; Hợp tác đầy đủ với cơ quan điều tra Mỹ trong suốt quá trình diễn ra vụ việc. Bất kỳ hành động thể hiện sự bất hợp tác hoặc hợp tác không đầy đủ có thể dẫn tới việc cơ quan điều tra Mỹ sử dụng các chứng cứ sẵn có bất lợi hoặc áp dụng mức thuế CBPG và CTC cao nhất cho doanh nghiệp;
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần chủ động đăng ký tài khoản IA ACCESS tại cổng thông tin điện tử của DOC (https://access.trade.gov/login.aspx) nhằm cập nhật thông tin và nộp các Bản trả lời, tài liệu liên quan tới Cơ quan điều tra Mỹ; Thường xuyên phối hợp, cập nhật thông tin cho Cục Phòng vệ thương mại để nhận được sự hỗ trợ kịp thời.
