Nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) đang được xem là hướng đi chiến lược để giảm phát thải và hiện thực hóa cam kết Net Zero 2050. Vietjet tiên phong hợp tác Petrolimex sử dụng SAF, mở đầu cho quá trình chuyển đổi năng lượng xanh trong ngành hàng không Việt Nam. 
Tại Tọa đàm chính sách “Giải pháp thúc đẩy công trình xanh, giao thông xanh hướng tới phát triển bền vững” diễn ra chiều 16/10, ông Nguyễn Đức Thịnh - Phó Tổng giám đốc Vietjet khẳng định: chuyển đổi năng lượng bền vững trong hàng không là giải pháp then chốt để hiện thực hóa cam kết Net Zero 2050. Sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) được xem là hướng đi chiến lược, cần cơ chế hỗ trợ cụ thể của Nhà nước.
Giải pháp trọng tâm từ SAF
Theo Hiệp hội Hàng không Quốc tế (IATA), có 4 nhóm giải pháp giúp giảm phát thải khí nhà kính trong lĩnh vực hàng không, gồm: (1) Sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF); (2) Đổi mới công nghệ tàu bay; (3) Nâng cao hiệu quả khai thác và hạ tầng; (4) Ứng dụng cơ chế bù trừ carbon.
Trong đó, SAF được xem là giải pháp trọng tâm, mang lại hiệu quả cao nhất, nhờ khả năng giảm phát thải đến 80% so với nhiên liệu truyền thống.
Ông Nguyễn Đức Thịnh nhấn mạnh: “Chuyển đổi năng lượng bền vững trong ngành hàng không không chỉ là một trong những nội dung quan trọng nhằm hiện thực hóa mục tiêu Net Zero mà Chính phủ đã cam kết, mà còn là mong muốn chung của chúng ta hướng tới một môi trường sống xanh, an toàn và phát triển lâu dài.”
Trong hơn một thập kỷ qua, Vietjet đã liên tục đầu tư công nghệ mới và đội tàu bay hiện đại, trang bị động cơ tiết kiệm nhiên liệu 10 - 20%, qua đó cắt giảm hơn 30% lượng CO₂ phát thải.
Bên cạnh đổi mới thiết bị, hãng triển khai đồng bộ các giải pháp tối ưu hóa vận hành: điều chỉnh đường bay hợp lý, rút ngắn thời gian cất - hạ cánh, giảm tiêu hao nhiên liệu và phát thải.
Nhờ đó, mức tiêu hao nhiên liệu và phát thải CO₂ trên mỗi hành khách của Vietjet hiện thấp hơn đáng kể so với mức trung bình của nhiều hãng hàng không quốc tế.
Từ góc nhìn quản trị, chuyển đổi xanh trong hàng không không chỉ là thay đổi nhiên liệu, mà là tái cấu trúc toàn bộ chuỗi vận hành, từ đội tàu bay, bảo dưỡng, khai thác, đến đào tạo nhân lực và đầu tư hạ tầng kỹ thuật.
Hợp tác triển khai SAF trong chuyển đổi năng lượng
Tháng 8/2025, Vietjet đã ký kết hợp tác với Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) để sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững SAF, đánh dấu bước đi cụ thể đầu tiên trong hành trình chuyển đổi năng lượng xanh của ngành hàng không Việt Nam.
Theo thỏa thuận, Petrolimex cung ứng 1,2 triệu lít SAF cho Vietjet, mở đầu cho giai đoạn thử nghiệm và chuẩn hóa nhiên liệu sạch trong khai thác bay.
Đây là mô hình hợp tác doanh nghiệp - doanh nghiệp (B2B) gắn với mục tiêu quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính, tăng tỷ lệ năng lượng sạch trong tổng tiêu thụ.
Song song đó, Vietjet tiếp tục phối hợp với các tổ chức, đối tác trong và ngoài nước để đảm bảo an toàn kỹ thuật, tuân thủ lộ trình giảm phát thải, đóng góp vào chương trình chuyển đổi năng lượng quốc gia theo hướng phát triển bền vững.
Thực tế, ông Nguyễn Đức Thịnh cho biết nguồn cung SAF hiện còn hạn chế, trong khi giá thành cao gấp 2 - 5 lần so với nhiên liệu truyền thống, là thách thức lớn cho các hãng hàng không trong việc cân đối chi phí vận hành.
Để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư và sử dụng SAF, cần sớm có cơ chế chính sách hỗ trợ giá, ưu đãi thuế và tín dụng xanh, tương tự các lĩnh vực năng lượng tái tạo.
Việc ban hành khung pháp lý riêng cho sản xuất, nhập khẩu, phân phối và sử dụng SAF sẽ tạo điều kiện phát triển thị trường nhiên liệu sạch, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu, đồng thời mở ra cơ hội cho các dự án đầu tư trong nước.
Ở tầm dài hạn, sự phối hợp giữa Bộ Xây dựng, Bộ Công Thương và Bộ Tài chính là cần thiết để thiết lập cơ chế chia sẻ chi phí carbon, tạo môi trường pháp lý minh bạch và khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi năng lượng bền vững.
Theo đại diện Vietjet, quá trình chuyển đổi năng lượng bền vững không thể thực hiện riêng lẻ. Doanh nghiệp hàng không cần sự đồng hành của Nhà nước, ngành năng lượng, tài chính và công nghệ. Chỉ khi các giải pháp kỹ thuật đi cùng khung chính sách đồng bộ, ngành hàng không Việt Nam mới có thể hiện thực hóa lộ trình Net Zero 2050.
“Chúng tôi tin rằng, chuyển đổi xanh không chỉ là trách nhiệm mà còn là cơ hội để ngành hàng không Việt Nam bứt phá, xây dựng hình ảnh quốc gia năng động, hiện đại và phát triển bền vững,” ông Nguyễn Đức Thịnh khẳng định.
Theo Hiệp hội Hàng không Quốc tế (IATA), nhiên liệu hàng không bền vững - SAF (Sustainable Aviation Fuel) là loại nhiên liệu được sản xuất từ nguồn nguyên liệu tái tạo như dầu ăn đã qua sử dụng, chất thải sinh học, tảo hoặc hydro tổng hợp, có thể giảm tới 80% lượng phát thải CO₂ so với nhiên liệu truyền thống trong toàn bộ vòng đời sử dụng.
IATA đánh giá SAF là “chìa khóa vàng” trong lộ trình giảm phát thải của ngành hàng không toàn cầu, chiếm tới 65% tổng mức cắt giảm khí nhà kính cần đạt để hướng tới Net Zero vào năm 2050. Nhiên liệu này có thể được pha trộn trực tiếp với nhiên liệu Jet A-1 hiện nay, không cần thay đổi kết cấu động cơ hay hạ tầng kỹ thuật, giúp các hãng hàng không nhanh chóng chuyển đổi mà vẫn đảm bảo an toàn khai thác.
Tuy nhiên, nguồn cung SAF toàn cầu hiện mới đáp ứng chưa đến 1% nhu cầu sử dụng, và chi phí sản xuất còn cao gấp 2 - 5 lần so với nhiên liệu truyền thống. Do đó, IATA khuyến nghị các quốc gia cần sớm thiết lập khung chính sách ưu đãi, hỗ trợ tài chính và cơ chế thị trường carbon minh bạch, nhằm khuyến khích đầu tư, sản xuất và thương mại hóa SAF trên quy mô lớn. (Nguồn: Hiệp hội Hàng không Quốc tế - IATA, Báo cáo “Net Zero by 2050 Roadmap for Aviation”, 2024)
