Nhiều điểm nhấn tạo đà phát triển NƠXH năm 2025
Đến hết năm 2024, “chặng đua” thực hiện Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” của Chính phủ, đã xuất hiện nhiều địa phương, doanh nghiệp nỗ lực, bứt phá, nằm trong TOP những đơn vị dẫn đầu về phát triển NƠXH của cả nước.
Chỉ thị số 34-CT/TW – Định rõ 5 nhóm nhiệm vụ phát triển NƠXH
Để đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác phát triển NƠXH, góp phần giải quyết cơ bản nhu cầu nhà ở cho người dân, ngày 24/5/2024, Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 34-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển nhà ở xã hội trong tình hình mới. Điều này cho thấy, công tác phát triển NƠXH được đảng đặc biệt quan tâm, chú trọng.
Sau chỉ thị của Ban Bí thư, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã ban hành kế hoạch triển khai nhằm tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của các bộ, ngành, chính quyền địa phương và người dân về công tác phát triển NƠXH; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, xây dựng cơ chế, chính sách và bố trí nguồn lực cho công tác phát triển NƠXH.
Ngày 30/8/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ký ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 34-CT/TW. Theo Kế hoạch này, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chính quyền các cấp tập trung chỉ đạo thực hiện có hiệu quả 5 nhiệm vụ, giải pháp.
Thứ nhất, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm về công tác phát triển NƠXH.
Thứ hai, rà soát, hoàn thiện chính sách, hệ thống pháp luật có liên quan đến NƠXH.
Thứ ba, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, trách nhiệm phối hợp của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trong phát triển NƠXH và thực hiện các chính sách hỗ trợ nhà ở cho các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH.
Thứ tư, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn cho phát triển NƠXH.
Thứ năm, đổi mới phương thức, mô hình quản lý và phát triển NƠXH.
Kế hoạch nhấn mạnh trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng xã hội đối với công tác phát triển NƠXH; đưa chỉ tiêu phát triển NƠXH vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm của địa phương.
Chính phủ chỉ đạo quyết liệt
Xuyên suốt qua hơn hai năm triển khai Chương trình 1 triệu căn hộ NƠXH, đặc biệt trong năm 2024, là sự vào cuộc quyết liệt, hiệu quả của tất thảy các cấp, các ngành và địa phương.
Theo Nhật ký, sáng 16/3/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển NƠXH với sự tham gia của lãnh đạo các bộ, ngành, các chuyên gia, các tổ chức tài chính, ngân hàng, Hiệp hội BĐS.
Tại hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh vai trò của cấp cơ sở - nơi gần dân nhất, sát dân nhất; tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, phát huy sức mạnh của nhân dân”; quan điểm “nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân”, yêu cầu làm việc có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt điểm việc đó trong phát triển NƠXH.
Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu Văn phòng Chính phủ, phối hợp với Bộ Xây dựng, các địa nghiên cứu đưa chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển NƠXH thành chỉ tiêu pháp lệnh hàng năm, phải có báo cáo.
Sau Hội nghị trên không lâu, ngày 17/5/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp tục chủ trì cuộc họp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển NƠXH. Tại cuộc họp này, Thủ tướng nhấn mạnh, việc triển khai đầu tư phát triển NƠXH theo kế hoạch của Chính phủ, cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng là không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội, an sinh xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần, xuyên suốt lấy yếu tố con người là mục tiêu, động lực cho sự phát triển.
Chỉ trong vòng 2 tháng, Chính phủ tổ chức 2 cuộc họp quan trọng để thúc đẩy Đề án 1 triệu căn hộ NƠXH đủ để thấy rằng, tầm quan trọng của Đề án đối với việc chăm lo, đảm bảo chỗ ở cho công nhân, người lao động thu nhập thấp.
Quốc hội có hẳn một Nghị quyết cho thị trường BĐS, NƠXH
Sự quan tâm của Quốc hội đối với NƠXH tại các phiên họp của các Kỳ họp Quốc hội trong năm 2024, chưa bao giờ bớt “nóng”.
Tại các Kỳ họp Quốc hội trong năm qua, các ĐBQH luôn dành sự quan tâm rất lớn dành cho công tác phát triển NƠXH mỗi khi chủ đề này được đưa ra bàn thảo, nhất là tại các phiên họp báo cáo việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển NƠXH.
Ngày 23/11, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về “Tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường BĐS và phát triển NƠXH”.
Theo đó, Nghị quyết đề nghị Chính phủ có phương án giải quyết phù hợp, xử lý dứt điểm các dự án BĐS gặp khó khăn, vướng mắc pháp lý, đình trệ do quá trình triển khai thực hiện kéo dài và pháp luật qua các thời kỳ có sự thay đổi trên cơ sở xem xét toàn diện các yếu tố thực tiễn khách quan, hoàn cảnh lịch sử cụ thể, đánh giá đầy đủ lợi ích, chi phí và tính khả thi của phương án giải quyết để bảo đảm quyền lợi chính đáng của Nhà nước, người dân, doanh nghiệp, vì lợi ích chung, tổng thể, giải phóng nguồn lực cho thị trường BĐS, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội; không “hình sự hóa” các quan hệ kinh tế - dân sự; làm rõ nội hàm “không hợp thức hóa các vi phạm”.
Đồng thời, giải quyết dứt điểm những dự án thuộc phạm vi xử lý theo thẩm quyền hoặc đã được phân cấp, giao quyền cho Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương. Tiếp tục rà soát các dự án khác có khó khăn, vướng mắc pháp lý, hạn chế tối đa ảnh hưởng của việc rà soát đến hoạt động kinh doanh bình thường, liên tục và lợi ích chính đáng, hợp pháp của doanh nghiệp và người dân; phân loại, xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm, đề xuất cơ chế giải quyết phù hợp để báo cấp có thẩm quyền...
Như vậy, với việc Quốc hội thông qua Nghị quyết về “Tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường BĐS và phát triển NƠXH” sẽ góp phần tạo sự chuyển biến tích cực trong quản lý thị trường BĐS, NƠXH, trong đó có việc thực hiện và hoàn thành các mục tiêu của Đề án 1 triệu căn hộ NƠXH của Chính phủ.
Sự chủ động của Bộ Xây dựng và 3 lưu ý của Bộ trưởng
Triển khai kế hoạch phát triển NƠXH, ngay từ đầu năm 2024, Bộ Xây dựng đã chủ động phối hợp với các cơ quan có liên quan cùng nhau thực hiện. Theo Nhật ký, ngày 22/02/2024, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng tổ chức thành công Hội nghị Triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” năm 2024.
Như nhận định của Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, đây là Hội nghị có ý nghĩa rất quan trọng và thiết thực để đánh giá lại quá trình triển khai Đề án trong thời gian qua, nhận diện khó khăn, thách thức, xác định giải pháp tháo gỡ nhằm thúc đẩy triển khai Đề án trong năm 2024, trong bối cảnh Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và đã đi vào triển khai thực hiện với nhiều kỳ vọng và mong đợi.
Cũng tại Hội nghị này, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đã thẳng thắn chỉ rõ một số khó khăn cần phải tập trung và quyết liệt giải quyết.
Thứ nhất, còn nhiều địa phương có kết quả thực hiện chậm so với kế hoạch đăng ký tại Đề án, trong đó, có một số địa phương vẫn chưa có dự án NƠXH được khởi công mới.
Thứ hai, việc giải ngân gói tín dụng ưu đãi 120 nghìn tỷ đồng còn chậm so với mong muốn và nhu cầu thực tiễn của các doanh nghiệp đầu tư NƠXH, nhà ở cho công nhân.
Thứ ba, còn vướng mắc, khó khăn của các doanh nghiệp đầu tư NƠXH, nhà ở cho công nhân trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, tín dụng, chính sách ưu đãi.
Ngay sau Hội nghị này, hàng loạt các văn bản, chỉ đạo, chỉ thị của Bộ Xây dựng về triển khai Đề án 1 triệu căn hộ NƠXH đã được ban hành nhằm đôn đốc các địa phương, doanh nghiệp tập trung thực hiện các mục tiêu của Đề án 1 triệu căn hộ NƠXH.
Trong năm 2024, các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện Luật Nhà ở cùng với nhiều văn bản quy phạm pháp luật có liên quan với nhiều nội dung mới, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; đặc biệt là tháo gỡ vướng mắc để thúc đẩy phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân đã được Bộ Xây dựng soạn thảo trình Chính phủ ban hành và ban hành theo thẩm quyền.
Theo Đề án, phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn hộ.
Các ngân hàng, địa phương, doanh nghiệp tích cực vào cuộc
Có thể nói, năm 2024, sau hơn 1 năm Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” được ban hành, các ngân hàng, địa phương, doanh nghiệp đã tích cực hưởng ứng vào cuộc. Sự chuyển biến rõ nét có thể dễ dàng nhận thấy được là số lượng các dự án NƠXH được các địa phương, doanh nghiệp khởi công tại các tỉnh, thành trên toàn quốc ngày một tăng. Cùng đó, số lượng các ngân hàng hưởng ứng, tham gia Chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cũng tăng dần lên.
Theo thống kê của Bộ Xây dựng về tiến độ triển khai thực hiện gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay NƠXH, hiện nay, ngoài 4 ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước (BIDV, Vietinbank, Agribank, Vietcombank), còn có thêm 4 ngân hàng: TPbank, VPBank, MBBank và Techcombank đã có văn bản đăng ký tham gia chương trình với số tiền đăng ký của mỗi ngân hàng là 5.000 tỷ đồng.
Kết quả giải ngân đến nay, có tổng dư nợ là 1.783 tỷ đồng, trong đó, đối với khách hàng doanh nghiệp đã có 15 dự án ký hợp đồng tín dụng với tổng mức cam kết cấp tín dụng là 4.200 tỷ đồng, dư nợ là 1.633 tỷ đồng; 68 dự án còn lại chưa ký hợp đồng tín dụng cho vay theo Chương trình 120 nghìn tỷ đồng.
Bên cạnh đó, nhiều địa phương nỗ lực vượt lên, nằm trong TOP những tỉnh, thành phát triển NƠXH dẫn đầu của cả nước như: Bắc Ninh, Hà Nội, Bắc Giang, Khánh Hòa, Thanh Hóa, Tây Ninh, Bình Dương. Tính đến tháng 9/2024, tỉnh Bắc Ninh dẫn đầu cả nước với 6.000 căn NƠXH đã hoàn thành. Tiếp đến là Hà Nội với 5.200 căn; Bắc Giang 3.778 căn; Khánh Hòa 3.364 căn; Thanh Hóa 2.197 căn; Tây Ninh 2.098 căn; Bình Dương 2.045 căn và TP.HCM 1.233 căn…
Nhiều địa phương đã chú trọng việc quy hoạch và dành quỹ đất ở các vị trí thuận lợi, gần trung tâm đô thị và khu công nghiệp, đáp ứng tốt hạ tầng kỹ thuật và xã hội. Điển hình như Đồng Nai với 1.064ha, Quảng Ninh 666ha, Hải Phòng 644ha, và Bình Dương 408ha. Đáng chú ý, năm qua, một số doanh nghiệp cũng đã nỗ lực để đầu tư xây dựng, khởi công các dự án NƠXH, trong đó phải kể đến như Công ty CP Vinhomes với 2 dự án được khởi công tại Hải Phòng và Khánh Hòa với tổng quy mô hơn 7 nghìn căn.
Nhà ở xã hội phải bảo đảm chất lượng và hạ tầng xã hội thiết yếu
Những ngày cuối năm 2024, Nhật ký chương trình Ghi nhận thêm một điểm nhấn nổi bật, đó là Lễ khởi công dự án NƠXH Golden Square Lào Cai tại phường Bắc Lệnh, TP Lào Cai.
Trong chương trình công tác tại tỉnh Lào Cai, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dự Lễ khởi công dự án NƠXH Golden Square Lào Cai tại phường Bắc Lệnh, TP Lào Cai.
Phát biểu tại Lễ khởi công, Thủ tướng đánh giá cao việc triển khai dự án Golden Square Lào Cai, góp phần triển khai Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ NƠXH. Đồng thời, yêu cầu tỉnh Lào Cai và các chủ thể liên quan tiếp tục làm tốt hơn việc phát triển NƠXH, hoàn hành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn chậm nhất vào tháng 6/2025.
Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu phải thay đổi quan niệm về chất lượng và môi trường sống của NƠXH. Thủ tướng nhấn mạnh: “NƠXH không có nghĩa là xập xệ, không có nghĩa là chỗ nào không làm nhà ở thương mại thì làm NƠXH. NƠXH có sự hỗ trợ của Nhà nước về đất đai, có sự hỗ trợ của ngân hàng về vốn và hỗ trợ của các chủ thể khác. Với các hình thức thuê, mua và thuê mua, NƠXH phải bảo đảm chất lượng, xanh, sạch, đẹp, đầy đủ hạ tầng giao thông, hạ tầng điện nước, viễn thông, y tế, giáo dục, hạ tầng xã hội thiết yếu...”.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục đổi mới cách làm, cắt giảm thủ tục, xóa bỏ xin cho, triển khai nhanh việc chuẩn bị, triển khai các dự án NƠXH theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương.
Các địa phương tiếp tục quy hoạch đất đai, bàn giao sớm mặt bằng cho các nhà đầu tư. Các bên cùng tham gia triển khai các dự án NƠXH theo tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, cùng làm, cùng hưởng, cùng phát triển, cùng chia sẻ niềm vui, hạnh phúc và tự hào.
Tuyệt đối không được lợi dụng chính sách NƠXH để trục lợi, không làm méo mó chính sách rất nhân văn của Đảng, Nhà nước ta về phát triển NƠXH.
Theo chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến 2030, tỉnh Lào Cai có nhu cầu NƠXH hơn 10.000 căn. Để đáp ứng nhu cầu về NƠXH cho các đối tượng được thụ hưởng chính sách, dự kiến đến năm 2025, tỉnh Lào Cai triển khai khoảng 6 dự án NƠXH với tổng diện tích sàn khoảng 300.000 m² tương đương 4.300 căn.
Từ năm 2011 đến nay, tỉnh Lào Cai có 5 dự án NƠXH đã hoàn thành đưa vào sử dụng, với tổng diện tích đất là khoảng 6,59 ha với 900 căn hộ, đáp ứng nhu cầu ở cho khoảng 3.600 người.
6 hình thức phát triển NƠXH
Ông Trần Quang Hanh (Thanh Trì - Hà Nội) hỏi: Hiện nay có những hình thức phát triển NƠXH nào?
Về vấn đề này, Bộ Xây dựng trả lời như sau:
Căn cứ theo Điều 80 Luật Nhà ở 2023 quy định 6 hình thức phát triển NƠXH bao gồm:
(1) Nhà nước đầu tư xây dựng NƠXH bằng vốn đầu tư công để cho thuê, cho thuê mua.
(2) Nhà nước đầu tư xây dựng NƠXH bằng nguồn vốn quy định tại điểm b khoản 1 Điều 113 Luật Nhà ở 2023 để bán, cho thuê mua, cho thuê.
(3) Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã bỏ vốn đầu tư xây dựng NƠXH để bán, cho thuê mua, cho thuê cho đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 77 Luật Nhà ở 2023.
(4) Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là cơ quan chủ quản dự án đầu tư xây dựng NƠXH bằng nguồn tài chính công đoàn cho công nhân, người lao động thuộc đối tượng được hưởng chính sách NƠXH thuê.
(5) Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư phát triển NƠXH thông qua hình thức đầu tư vốn hoặc thực hiện đầu tư xây dựng NƠXH hoặc hợp tác kinh doanh với doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong nước để cùng thực hiện dự án đầu tư xây dựng NƠXH để bán, cho thuê mua, cho thuê theo quy định, pháp luật về đất đai, pháp luật về kinh doanh BĐS và quy định khác của pháp luật có liên quan.
(6) Cá nhân xây dựng NƠXH để cho đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 77 Luật Nhà ở 2023 thuê.
Xử lý ngay vướng mắc thủ tục đăng ký mua NƠXH
Ghi nhận trong năm 2024 của Nhật ký cũng cho thấy những động thái tích cực trong xử lý các vướng mắc liên quan đến thủ tục đăng ký mua NƠXH.
Ngày 01/10/2024, Văn phòng Chính phủ đã phát đi Thông báo số 445/TB-VPCP kết luận của Thường trực Chính phủ tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với các ngân hàng thương mại cổ phần về các giải pháp góp phần phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Trong đó, có nội dung liên quan đến việc xử lý vướng mắc thủ tục đăng ký mua NƠXH.
Cụ thể, Thường trực Chính phủ giao Bộ Xây dựng, chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan, địa phương liên quan tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp tháo gỡ khó khăn nhằm thúc đẩy phát triển thị trường BĐS an toàn, bền vững, phát triển NƠXH.
Đồng thời, xử lý ngay những vướng mắc, phiền hà trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp, nhất là thủ tục đăng ký mua NƠXH. Bên cạnh đó, Thường trực Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan chủ động rà soát, chủ động thực hiện theo thẩm quyền và đề xuất các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về việc triển khai Chương trình tín dụng 140 nghìn tỷ đồng cho vay NƠXH.
Với sự quan tâm của người đứng đầu Chính phủ, sự vào cuộc kịp thời của các cơ quan Chính phủ, các Bộ ngành, địa phương và sự tích cực chủ động của doanh nghiệp, hy vọng, trong năm 2025, sẽ tạo thêm nhiều động lực mới, khí thế mới để mở ra những cơ hội và nguồn lực phát triển NƠXH. Qua đó, góp phần tạo thêm cơ hội để công nhân, người lao động có thu nhập thấp tiếp cận với nhà ở vừa túi tiền, có được nơi an cư đầy ý nghĩa.
