Sáng 01/11, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Hội nghị được kết nối trực tuyến với các điểm cầu tại Vương quốc Anh, Cộng hòa Czech, lãnh thổ Hong Kong (Trung Quốc) và Indonesia.
Mô hình "một trung tâm, hai điểm đến"
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và căn cứ Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, với mô hình "một trung tâm, hai điểm đến", dự kiến Chính phủ sẽ thành lập Trung tâm tài chính quốc tế, đặt tại TP.HCM và TP Đà Nẵng.
Trong đó, TP.HCM sẽ là đầu mối tài chính quy mô lớn, phát triển mạnh về thị trường chứng khoán, trái phiếu, ngân hàng, quản lý quỹ, dịch vụ niêm yết. TP Đà Nẵng sẽ tập trung phát triển các dịch vụ tài chính liên quan đến logistics, hàng hải, thương mại tự do và các chuỗi cung ứng công-nông nghiệp. Dự kiến, khu vực Trung tâm tại TP.HCM có quy mô diện tích khoảng 899 ha; khu vực tại Đà Nẵng có quy mô diện tích khoảng 300 ha.
Thủ tướng Chính phủ đã phân công các Bộ, ngành xây dựng 8 nghị định liên quan. Mục tiêu là tạo ra khung khổ pháp lý vừa đột phá, cạnh tranh, vừa ổn định và nhất quán, đủ sức thiết lập và vận hành Trung tâm tài chính quốc tế thành công, bền vững.
Theo Bộ trưởng, Việt Nam mong muốn được học hỏi có chọn lọc, kế thừa kinh nghiệm từ các mô hình đi trước nhưng vẫn bảo đảm tính độc lập, chủ quyền và đặc thù của quốc gia. Trong đó, về mô hình tổ chức của cơ quan điều hành, cơ quan giám sát Trung tâm tài chính quốc tế, Bộ Tài chính đang nghiên cứu, đề xuất bốn phương án, mỗi phương án đều có ưu điểm và hạn chế cần được cân nhắc trong tổng thể.
Tại Hội nghị, các đại biểu tập trung đóng góp ý kiến, bổ sung kinh nghiệm quốc tế, trong nước về xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế; đề xuất các cơ chế, chính sách, giải pháp để kịp thời đưa Trung tâm tài chính quốc tế đi vào hoạt động hiệu quả; địa vị pháp lý của cơ quan điều hành và cơ quan giám sát theo mô hình; những điểm cần lưu ý trong cơ chế vận hành-quản trị rủi ro; khung sản phẩm-thị trường-hạ tầng giao dịch; giải pháp đào tạo, thu hút nhân lực…
Lựa chọn phương án tốt nhất để xây dựng, hoàn thiện hành lang pháp lý
Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, trên cơ sở các ý kiến tại Hội nghị và tham khảo kinh nghiệm của các trung tâm tài chính quốc tế, Việt Nam sẽ lựa chọn phương án tốt nhất để xây dựng, hoàn thiện hành lang pháp lý trong thành lập, phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Về một số vấn đề cụ thể, Thủ tướng cho biết Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo chung về Trung tâm tài chính quốc tế do Thủ tướng Chính phủ phụ trách, có sự tham gia của các thành viên Chính phủ liên quan.
Về các cơ quan trong Trung tâm, Thủ tướng cho biết định hướng thành lập hai cơ quan điều hành thuộc hai địa phương nhưng một cơ quan giám sát chung, một toà án để giải quyết các tranh chấp.
Trung tâm vận hành dựa trên cơ sở số hóa, trí tuệ nhân tạo (AI), có tính cạnh tranh cao và thu hút được nguồn lực phát triển. Con người phải chuyên nghiệp, gồm cả chuyên gia trong nước và nước ngoài để tiếp thu tinh hoa, trí tuệ quốc tế đã đúc kết nhưng được dân tộc hóa vào điều kiện Việt Nam.
Thủ tướng cũng nêu rõ, để thu hút các chuyên gia, cần cơ chế, chính sách thuận lợi nhất, cạnh tranh nhất, tạo hệ sinh thái hài hòa giữa con người, xã hội và thiên nhiên; hai thành phố Đà Nẵng và TP.HCM cần phát huy tối đa, tạo điều kiện sống thuận lợi về giao thông, sinh hoạt, giáo dục, y tế, văn hoá, thể thao…
Cùng với đó, gắn kết giữa các cơ quan ngân hàng, tài chính và các cơ quan khác để góp phần thúc đẩy các trung tâm này.
Khung pháp lý phải minh bạch, tự chủ, có cơ chế, chính sách ưu đãi nhất định. Trong quá trình hình thành, phát triển trung tâm phải chuyển giao công nghệ, coi trọng con người là yếu tố quyết định.
Liên quan thủ tục hành chính, Thủ tướng nêu rõ tinh thần một cửa, một dấu, một người làm, cắt bỏ các rào cản, thủ tục hành chính không cần thiết.
TP.HCM, Đà Nẵng cần chuẩn bị các điều kiện cần thiết, ban hành và công bố công khai các chính sách, quy định đặc thù trong thẩm quyền; phải khẩn trương, công khai, minh bạch để tạo đà, tạo lực, tạo khí thế; phát huy sức mạnh của 2 thành phố kết hợp với sức mạnh của cả nước.
Thủ tướng yêu cầu các cơ quan được giao soạn thảo tiếp tục cập nhật, sớm hoàn thành dự thảo Nghị định về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, trình Chính phủ họp thông qua trong những ngày tới, nỗ lực trong tháng 11 này phải đưa Trung tâm Tài chính quốc tế vào hoạt động.

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan được giao soạn thảo tiếp tục cập nhật, sớm hoàn thành dự thảo Nghị định về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, trình Chính phủ họp thông qua trong những ngày tới, nỗ lực trong tháng 11 này phải đưa Trung tâm Tài chính quốc tế vào hoạt động. 

