Phát huy vai trò báo chí kiến tạo

Tổ chức Hội Nhà báo Việt Nam ngày càng lớn mạnh

Ngày 18/3, tại TP.HCM, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024. Chương trình nằm trong chuỗi sự kiện Hội báo toàn quốc diễn ra từ ngày 15-19/3 với sự tham dự của hơn 500 đại biểu đại diện cho hơn 25.000 hội viên Hội Nhà báo trong cả nước.

Tham dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi.

Báo cáo công tác hội tại Hội nghị, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi cho biết, 74 năm qua kể từ ngày thành lập (21/4/1950 - 21/4/2019), tổ chức Hội Nhà báo Việt Nam ngày càng lớn mạnh về số lượng và chất lượng. Từ gần 300 hội viên thuở ban đầu, đến nay Hội đã thu hút hơn 25.000 hội viên, sinh hoạt tại 63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố, 21 Liên chi hội và 223 Chi hội trực thuộc trên cả nước.

Luôn gắn bó và đồng hành trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, công tác thông tin, tuyên truyền trên báo chí về việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị, các vấn đề kinh tế - xã hội, văn hóa, quốc phòng, an ninh… được quan tâm, chú trọng, có chiều sâu, tạo sức lan tỏa tích cực.

Thông tin về hoạt động đối ngoại của lãnh đạo Đảng và Nhà nước trở thành điểm nổi bật trong bức tranh tuyên truyền tổng thể. Tuyên truyền về phòng chống tham nhũng, tiêu cực, đấu tranh với các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống tiếp tục được triển khai mạnh mẽ...

Bằng nhiều hình thức và hoạt động thiết thực, Hội và các cấp Hội thời gian qua đã được Đảng, Nhà nước và Nhân dân ghi nhận, đánh giá cao trong việc phát huy tốt vai trò là tổ chức đại diện bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của nhà báo trong hành nghề và giáo dục nhà báo tuân thủ pháp luật, tuân thủ quy định và đạo đức nghề nghiệp của nhà báo.

Theo ông Nguyễn Đức Lợi, trong bối cảnh hội nhập, yêu cầu đổi mới công tác báo chí đang đòi hỏi cấp thiết hơn bao giờ hết, đặc biệt vấn đề chuyển đổi số trong hoạt động báo chí. 

Hội cũng rất quan tâm đến hoạt động bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên. Việc thực hiện nghiêm Luật Báo chí, 10 Điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam.

Năm 2024, các cấp Hội tiếp tục thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI Hội Nhà báo Việt Nam với nhiệm vụ trọng tâm thực hiện tốt Luật Báo chí, 10 Điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam và chuẩn bị các nội dung cho Đại hội Hội Nhà báo các cấp, tiến tới Đại hội toàn quốc Hội Nhà báo Việt Nam lần thứ XII, nhiệm kỳ 2025-2030.

Ông Nguyễn Đức Lợi đề nghị các cơ quan báo chí rà soát việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội XI Hội Nhà báo Việt Nam đã đề ra, nhìn thẳng vào những tồn tại, hạn chế, xác định rõ các nguyên nhân, đề ra các nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp đột phá nhằm tạo bước chuyển mạnh mẽ trong hoạt động báo chí và hoạt động của tổ chức Hội Nhà báo Việt Nam trong thời gian tới.

Nêu rõ những khó khăn, thách thức từ thực tiễn hoạt động báo chí, hoạt động Hội hiện nay, nhất là các cơ quan báo chí và Hội Nhà báo các cấp trong việc thực hiện chiến lược chuyển đổi số quốc gia.

Một trong những vấn đề của việc phát huy vai trò của báo chí kiến tạo được tham luận tại Hội nghị là sửa đổi, bổ sung Điều lệ Giải Báo chí Quốc gia.

PGS.TS Đỗ Thị Thu Hằng - Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam cho biết, trên cơ sở tổng hợp ý kiến từ các cấp Hội Nhà báo Việt Nam, Ban Nghiệp vụ đã chỉnh sửa Dự thảo kèm giải trình nội dung điều chỉnh trình Thường trực Hội đồng Giải ban hành Công văn số 50 ngày 04/3/2024.

Về điều kiện dự giải, bà Đỗ Thị Thu Hằng cho biết, nên cân nhắc việc thành viên Ban tổ chức và Ban giám khảo không được gửi tác phẩm, sản phẩm dự giải. Vì tác giả có thể đứng tên ở nhiều loại giải khác nhau, chỉ nên quy định không được tham gia loại giải mình chấm thì sẽ động viên được nhiều tác giả tham gia hơn.

Một số thành viên cho rằng, nếu có kinh phí có thể giữ nguyên 3 nhóm giải ở loại hình Phát thanh, Truyền hình, Báo in như trước đây sẽ chặt chẽ và phù hợp với thực tế báo chí. 

Tháo gỡ khó khăn cho báo chí

Phát biểu tại Hội nghị, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đánh giá cao nỗ lực và kết quả mà Hội Nhà báo Việt Nam đã đạt được trong năm 2023. Hội nhà báo Trung ương và địa phương đã tập hợp, đoàn kết, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức chính trị, trình độ nghiệp vụ và đạo đức nghề nghiệp cho các nhà báo với những kết quả ấn tượng.

Phương thức hoạt động của Hội có nhiều đổi mới, bắt kịp yêu cầu của một nền báo chí cạnh tranh khốc liệt với các nền tảng số khác trong bối cảnh sự phát triển nhanh chóng của khoa học và công nghệ, như trí tuệ nhân tạo, công nghệ ảo, chuỗi khối…

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa cũng nêu các điểm nổi bật của báo chí trong thời gian qua. Đó là, báo chí hướng tới sự hài lòng người dân và doanh nghiệp; phản ánh nhiều chức năng hơn, trong đó, quan trọng là bảo vệ tư tưởng của Đảng, góp phần vào việc tăng cường hội nhập sâu rộng vào quốc tế của đất nước; bảo vệ những vấn đề, sự việc trên cơ sở thực thi pháp luật, bảo vệ những người làm báo đúng, những người làm báo chống tham nhũng…

Theo Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, cần tiếp tục thực hiện tốt Chỉ thị số 43-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam trong tình hình mới; Quyết định số 362/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ về Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, Quyết định số 348/QĐ-TTg của Thủ tướng chính phủ về Chiến lược “Chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; Quy định đạo đức nghề nghiệp và Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam, đưa phong trào xây dựng cơ quan báo chí văn hóa và người làm báo văn hóa đi vào chiều sâu.

Thời gian tới, tình hình khu vực và thế giới tiếp tục khó đoán bất định, đòi hỏi các nhà báo phải nắm bắt nhanh nhạy về các vấn đề, có thể đưa ra được những định hướng thông tin tốt hơn để thấy có nhiều cơ hội và thách thức. Cần có nghiên cứu để có những cái nhìn khách quan, thực tế và định hướng trong thời gian tới để có cái nhìn kịp thời.

Ngoài việc tháo gỡ khó khăn trong công tác nghiệp vụ, việc làm thế nào để tạo nguồn thu cho báo chí cũng được Chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh Quảng Ninh Mai Quốc Tuấn chia sẻ: “Nguồn thu từ quảng cáo đã bị thu hẹp trong điều kiện hiện nay. Nhìn sang nước bạn như Đài Truyền hình Quảng Tây (Trung Quốc), đã có nguồn thu ổn định, nhiều hơn cả quảng cáo từ nguồn thu bản quyền báo chí. Thu phí bản quyền đã trở thành nguồn thu lớn của cơ quan báo chí, đặc biệt khi Luật Sở hữu trí tuệ đi vào cuộc sống, cần có các thông tư hướng dẫn để thực hiện và khai thác tốt hiệu quả bản quyền báo chí. Trên thực tế, chúng ta đã khai thác trên các nền tảng xuyên biên giới như youtube nhưng cũng rất khó khăn”.

Chia sẻ này của ông Mai Quốc Tuấn nhận được sự quan tâm của nhiều đại biểu, bởi tính thời sự và việc giải quyết những vấn đề thực tiễn đang đặt ra. 

Kết luận Hội nghị, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh cho biết, Hội nghị nghiêm túc tiếp thu ý các kiến chỉ đạo, các ý kiến đóng góp, các tham luận tâm huyết của các cấp Hội, trên cơ sở đó xây dựng phương hướng, cụ thể hóa nhiệm vụ, sửa đổi, bổ sung và ban hành các quy chế, quy định theo hướng thực chất và hiệu quả hơn.

Đồng thời, Hội nghị cũng đề ra mục tiêu phấn đấu, gắn việc thực hiện nhiệm vụ công tác Hội, phong trào thi đua yêu nước với thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ chính trị của các cấp Hội Nhà báo Việt Nam. Tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh hoạt động, nhân rộng hiệu quả công tác Hội trong năm 2024 và các năm tới.