Cảng biển Quảng Ngãi gồm khu bến Dung Quất, bến cảng Sa Kỳ, bến cảng Mỹ Á, bến cảng Bến Đình (đảo Lý Sơn) và các bến cảng tiềm năng khác theo Quy hoạch Khu kinh tế Dung Quất. Ngày 25/3/2025, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang đã ký Quyết định phê duyệt Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Quảng Ngãi thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Phát triển các bến cảng mới đáp ứng nhu cầu thông qua hàng hóa
Theo quy hoạch, cảng biển Quảng Ngãi gồm khu bến Dung Quất, bến cảng Sa Kỳ, bến cảng Mỹ Á, bến cảng Bến Đình (đảo Lý Sơn) và các bến cảng tiềm năng khác theo Quy hoạch Khu kinh tế Dung Quất phục vụ giao lưu giữa đất liền với đảo Lý Sơn và phát triển kinh tế - xã hội địa phương; các khu neo đậu, khu chuyển tải, tránh bão.
Mục tiêu đến năm 2030, cảng biển đáp ứng cho lượng hàng hóa thông qua từ 47,20 - 48,20 triệu tấn và từ 1,13 - 1,26 triệu hành khách.
Kết cấu hạ tầng sẽ có tổng số 11 bến cảng gồm 41 cầu cảng, với tổng chiều dài 8.251,5 m (chưa bao gồm các bến cảng khác).
Tầm nhìn đến năm 2050, cảng biển đáp ứng cho lượng hàng hóa với tốc độ tăng trưởng bình quân từ 4,5%/năm đến 5,5%/năm. Đồng thời, tiếp tục phát triển các bến cảng mới đáp ứng nhu cầu thông qua hàng hóa.
Trong đó, các bến cảng tập trung chủ yếu tại khu bến Dung Quất, quy mô tới năm 2030 khoảng 9 bến cảng (gồm 38 cầu cảng) với tổng chiều dài 7.861 m (chưa bao gồm các bến cảng khác).
Kết cấu hạ tầng hàng hải công cộng định hướng duy trì chuẩn tắc luồng hiện hữu cho tàu đến 200.000 tấn hàng hải.
Để thực hiện được những mục tiêu trên, quy hoạch định hướng cần có cơ chế thu hút đầu tư xây dựng bến cảng, đặc biệt là các bến cảng phục vụ chung tại các khu kinh tế, công nghiệp, cụm công nghiệp để nâng cao hiệu quả đầu tư bến cảng, quỹ đất, mặt nước.
Đồng thời, tận dụng tối đa năng lực cơ sở hạ tầng các bến cảng bốc dỡ đa dạng các chủng loại hàng hóa, ưu tiên bốc dỡ mặt hàng container, tổng hợp phục vụ nhu cầu Khu kinh tế Dung Quất.
Đầu tư phát triển các khu bến đồng bộ với cơ sở hạ tầng giao thông kết nối sau cảng, cũng như xây dựng cơ chế thu hút hãng tàu, đại lý hàng hải phát triển tại khu cảng.
Nhu cầu vốn đầu tư hệ thống cảng biển đến năm 2030 khoảng 10.830 tỷ đồng
Theo quy hoạch được duyệt, tổng nhu cầu sử dụng đất của cảng biển Quảng Ngãi đến năm 2030 khoảng 217 ha (chưa bao gồm các khu vực phát triển các khu công nghiệp, logistics... gắn liền với cảng).
Tổng nhu cầu sử dụng mặt nước theo quy hoạch đến năm 2030 khoảng 28.650 ha (đã bao gồm diện tích vùng nước khác trong phạm vi quản lý không bố trí công trình hàng hải).
Nhu cầu vốn đầu tư hệ thống cảng biển đến năm 2030 khoảng 10.830 tỷ đồng, gồm vốn đầu tư cho hạ tầng hàng hải công cộng khoảng 2.870 tỷ đồng và nhu cầu vốn đầu tư cho bến cảng khoảng 7.960 tỷ đồng (chỉ bao gồm các bến cảng kinh doanh dịch vụ xếp dỡ hàng hóa).
Quy hoạch cũng định hướng các dự án ưu tiên đầu tư gồm các dự án kết cấu hạ tầng hàng hải công cộng: các kết cấu hạ tầng phục vụ công tác bảo đảm an toàn hàng hải như khu neo đậu tránh, trú bão, đài thông tin duyên hải; đầu tư xây dựng bến công vụ, cơ sở vật chất phục vụ nhiệm vụ quản lý nhà nước chuyên ngành. Đối với bến cảng biển, ưu tiên đầu tư các bến cảng tại khu bến Dung Quất.
Về giải pháp thực hiện, Quy hoạch nhấn mạnh việc tập trung các giải pháp về cơ chế, chính sách; giải pháp về huy động vốn đầu tư; giải pháp về môi trường, khoa học và công nghệ; diải pháp về phát triển nguồn nhân lực; giải pháp về hợp tác quốc tế; giải pháp về tổ chức thực hiện và giám sát thực hiện quy hoạch…
Bộ Xây dựng giao Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam chủ trì, phối hợp với địa phương công bố, thực hiện chức năng quản lý chuyên ngành hàng hải tại cảng biển Quảng Ngãi; tham mưu cho Bộ Xây dựng hoặc xử lý theo thẩm quyền nội dung có liên quan về dự án xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp, mở rộng cầu cảng, bến cảng, giao thông kết nối.
UBND tỉnh Quảng Ngãi có trách nhiệm quản lý, bố trí quỹ đất để phát triển đồng bộ cảng và hạ tầng kết nối với cảng, khu dịch vụ hậu cảng, dịch vụ hàng hải đảm bảo điều kiện hoạt động thuận lợi cho các cầu, bến cảng.
Năm 2024, khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển Quảng Ngãi đạt khoảng 45,75 triệu tấn, chủ yếu là hàng khô với 33,39 triệu tấn (chiếm khoảng 72,97% thị phần), còn lại là hàng lỏng. Tốc độ tăng trưởng hàng hóa bình quân giai đoạn 2020 - 2024 khoảng 11,10%/năm.
Đến nay, cảng biển Quảng Ngãi đã tiếp nhận tàu hàng rời có trọng tải đến 200.000 tấn, tàu hàng lỏng có trọng tải đến 150.000 tấn, tàu hàng tổng hợp có trọng tải đến 70.000 tấn giảm tải.
Thống kê giai đoạn 2020-2024, lượng hành khách thông qua cảng biển Quảng Ngãi tăng trưởng trung bình 5% và số lượt tàu biển tăng trưởng trung bình 1,2%.
