Sự gia tăng nhập khẩu là nguyên nhân chính gây thiệt hại của ngành sản xuất nội địa. Do đó, Bộ Thương mại và Công nghiệp Philippines tự khởi xướng điều tra vụ việc; Việt Nam cũng là một trong các quốc gia bị yêu cầu trả lời bản câu hỏi điều tra... 
Cục Phòng vệ thương mại (PVTM) - Bộ Công Thương cho biết, theo thông báo ngày 04/11 của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), ngày 31/10/2024, Bộ Thương mại và Công nghiệp Philippines (DTI) đã thông báo khởi xướng điều tra áp dụng biện pháp tự vệ với sản phẩm xi măng nhập khẩu vào Philippines căn cứ vào Mục 6 của Đạo luật về biện pháp tự vệ của Philippines.
Sản phẩm bị điều tra là xi măng có mã HS: 2523.2990 và 2523.9000. Thời kỳ điều tra để xem xét lượng tăng nhập khẩu, thiệt hại là từ 2019 - 2024.
Cơ quan điều tra cho rằng trong giai đoạn 2019 - 2023, lượng xi măng nhập khẩu đã gia tăng liên tục về mặt tuyệt đối, cụ thể: tổng lượng xi măng nhập khẩu đã tăng 10% trong năm 2020; 17% năm 2021; 5% năm 2023. Thị phần nhập khẩu cũng tăng trong POI từ 30% năm 2019 lên 47% năm 2023 và 51% năm 2024 (tháng 1 đến tháng 6).
Theo DTI, ngành sản xuất nội địa chịu thiệt hại nghiêm trọng do hàng nhập khẩu gia tăng như sụt giảm thị phần, doanh thu, lợi nhuận, cắt giảm giá…Sự gia tăng nhập khẩu là nguyên nhân chính yếu cho thiệt hại của ngành sản xuất nội địa. Do đó, DTI tự khởi xướng điều tra vụ việc.
Quy định nêu rõ, các bên liên quan là các doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu, tổ chức trong và ngoài Philippines có quyền bày tỏ quan điểm, bình luận về vụ việc (bao gồm quan điểm bình luận về tác động của việc áp dụng biện pháp đối với lợi ích công chúng). Ngoài ra, DTI cũng thông báo sẽ yêu cầu các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam trả lời bản câu hỏi điều tra trong vụ việc.
Liên quan đến thuế tự vệ sản phẩm xi măng của Việt Nam nhập khẩu vào Philippines, vào cuối năm 2022, Ủy ban Thuế quan Philippines (TC) đã quyết định không gia hạn biện pháp tự vệ đối với mặt hàng xi măng Type 1 (mã AHTN 2523.29.90) và xi măng Type 1P (mã AHTN 2523.90.00).
Theo đó, TC kết luận trong thời kỳ rà soát, xi măng nhập khẩu từ các nước, trong đó có Việt Nam, không gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất xi măng của nước này.
Cụ thể, mức thuế tự vệ 2,7 - 32% đối với xi măng nhập khẩu vào Philippines hết hạn vào 22/10/2022. Trong vòng 5 năm tới, các sản phẩm xi măng xuất khẩu của Việt Nam sẽ không bị áp thuế tự vệ tại nước này.
