Mục tiêu lập quy hoạch nhằm bảo tồn, gìn giữ lâu dài các giá trị hiện hữu của chùa Tây Phương cùng các di sản văn hóa liên quan; góp phần phục hồi các di sản đã bị mai một và tôn vinh các giá trị di tích. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 190/QĐ-TTg ngày 22/02/2024 phê duyệt Nhiệm vụ lập Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích quốc gia đặc biệt chùa Tây Phương, huyện Thạch Thất, TP Hà Nội.
Đối tượng nghiên cứu lập quy hoạch gồm: Các giá trị di sản văn hóa, tài sản, hiện vật gắn với di tích; các giá trị cảnh quan, sinh học, thủy văn... trong khu vực di tích; các yếu tố kinh tế - xã hội, dân cư, môi trường khu vực; hiện trạng hạ tầng kỹ thuật, thực trạng đầu tư xây dựng, tổng thể hệ thống di tích và khu vực xung quanh di tích...
Mục tiêu lập quy hoạch nhằm bảo tồn, gìn giữ lâu dài các giá trị hiện hữu của chùa Tây Phương cùng các di sản văn hóa liên quan; góp phần phục hồi các di sản văn hóa đã bị mai một hoặc bị hủy hoại; bảo đảm duy trì sự toàn vẹn của các di tích; tôn vinh các giá trị di tích.
Đồng thời xác định lại ranh giới, khoanh vùng bảo vệ di tích; chức năng, chỉ tiêu sử dụng đất cho khu vực di tích, khu vực dân cư và khu vực bảo vệ môi trường; quy hoạch tổ chức không gian, bố trí hệ thống hạ tầng kỹ thuật phù hợp với các giai đoạn bảo tồn, phát huy giá trị di tích...
Theo quy hoạch, khu di tích có tính chất là di tích lịch sử kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia đặc biệt, nơi lưu giữ các bảo vật quốc gia; nằm trong khu vực tập trung nhiều di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, làng nghề truyền thống, các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia... phản ánh tính liên tục xuyên suốt của văn hóa truyền thống và lịch sử dân tộc.
Đây cũng là trung tâm sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng; nơi tổ chức các lễ hội truyền thống của đông đảo người dân huyện Thạch Thất và vùng lân cận; điểm du lịch hấp dẫn của TP Hà Nội, vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước.
Chùa Tây Phương, hay tên chữ “Sùng Phúc tự” là di tích thuộc loại hình kiến trúc nghệ thuật, nằm trên địa phận xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, cách trung tâm TP Hà Nội khoảng 40 km về phía Tây.
Theo truyền thuyết, sự ra đời của ngôi chùa gắn liền với quá trình truyền bá Phật giáo vào Việt Nam.
Chùa Tây Phương hiện nay là một quần thể các đơn nguyên, bao gồm: Tam quan hạ, Tam quan thượng, miếu Sơn Thần, Tiền đường, Trung đường, Thượng điện, nhà Tổ, nhà Mẫu và nhà Khách.
Chùa Tây Phương nổi tiếng không chỉ ở sự cổ kính qua truyền thuyết và lịch sử, mà còn nổi tiếng bởi cảnh quan đẹp, tọa lạc trên đỉnh núi Câu Lâu, giữa vùng đồng bằng màu mỡ, với núi, non, sông, nước gắn liền với quan niệm phong thủy phương Đông.
