UBND TP.HCM vừa trình Bộ Xây dựng thẩm định Nhiệm vụ điều chỉnh Quy hoạch thoát nước thành phố đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.
Theo UBND TP.HCM, Quy hoạch thoát nước TP.HCM đến năm 2020 đã được Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 752/QĐ-TTg ngày 19/6/2001 (gọi là Quy hoạch 752), đến nay đã hết thời hạn quy hoạch.
Bên cạnh đó, tại thời điểm nghiên cứu lập Quy hoạch 752, phạm vi nghiên cứu chỉ tập trung trong khu vực nội thành hiện hữu với diện tích 140 km2 và khu vực lân cận với diện tích 510 km2, phạm vi quy hoạch chỉ đáp ứng khoảng 32,23% tổng diện tích toàn Thành phố (650 km2/2.095 km2).
Theo UBND TP.HCM, các thông số đầu vào để nghiên cứu, tính toán hệ thống thoát nước trong Quy hoạch 752 chưa lường hết các yếu tố ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, hiện tượng sụt lún đất và gia tăng lũ lụt do mực nước sông tăng.
Trong khi đó, Điều chỉnh Quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 hiện cũng đang thực hiện song song. Do đó, nếu phải chờ các quy hoạch nêu trên hoàn tất mới thực hiện Quy hoạch thoát nước thì một số dự án đã và đang ở giai đoạn kêu gọi đầu tư sẽ không đủ cơ sở pháp lý để tiếp tục thực hiện.
Cũng theo UBND TP.HCM, nhiều dự án đang được thực hiện tại thành phố có liên quan đến hoặc đấu nối với hệ thống thoát nước mặt đô thị, thu gom và xử lý nước thải sẽ trở nên không đồng bộ, chồng chéo, thậm chí triệt tiêu lẫn nhau nếu không sớm có một đồ án quy hoạch tổng thể, định hướng thoát nước, thu gom và xử lý nước thải cho các khu vực của Thành phố.
Hơn nữa, thời gian gần đây, trước tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, mưa lớn, triều cường cao xảy ra thường xuyên hơn, tình trạng ngập úng tại TP.HCM đang ngày càng tăng. Thành phố đang đối mặt với tình trạng ngập úng, ô nhiễm môi trường thường xuyên nên cần sớm triển khai các giải pháp chống ngập úng đồng bộ và kịp thời. Do đó, UBND Thành phố cho rằng, việc lập Quy hoạch thoát nước cho phạm vi toàn thành phố là rất cấp thiết.
Ngoài ra, điều chỉnh quy hoạch thoát nước TP.HCM mới phải phù hợp với các quy hoạch, định hướng khác. Trong đó, đáng lưu ý là Quy hoạch thoát nước TP.HCM phải hướng tới phát triển ổn định, bền vững trên cơ sở xây dựng đồng bộ hệ thống thoát nước mưa và nước thải từ thu gom, chuyển tải đến xử lý cho từng lưu vực.
Quy hoạch thoát nước mưa cũng phải góp phần giảm thiểu và từng bước xóa bỏ tình trạng ngập úng tại đô thị trung tâm TP.HCM và các đô thị khác trên địa bàn. Quy hoạch hệ thống thu gom và xử lý nước thải tập trung cho các đô thị (đặc biệt là đô thị trung tâm) và các khu công nghiệp, định hướng cho khu vực dân cư tập trung nông thôn nhằm góp phần cải thiện điều kiện vệ sinh, bảo vệ môi trường, đạt hiệu quả cao về kinh tế, xã hội...
Vì vậy, UBND TP.HCM kiến nghị Bộ Xây dựng thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Nhiệm vụ Quy hoạch thoát nước TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.
Nếu nhiệm vụ được phê duyệt, Thành phố dự kiến thời gian khoảng 9 tháng để lập đồ án Điều chỉnh Quy hoạch thoát nước TP.HCM.
Hiện TP.HCM đang triển khai Dự án giải quyết ngập do triều cho khu vực thành phố có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1) và đã thi công đạt 93,33% khối lượng; dự án bờ tả sông Sài Gòn (đoạn còn lại từ rạch Cầu Ngang đến Khu đô thị mới Thủ Thiêm) đạt 95% khối lượng.
Từ nay đến năm 2025, Sở Xây dựng đặt mục tiêu giải quyết ngập do mưa cho 13 tuyến đường còn lại.
Theo KTS Ngô Viết Nam Sơn, tình trạng ngập tại TP.HCM là do hạ tầng thoát nước và quy hoạch không gian dành cho nước không đáp ứng được nhu cầu của thực tế. Để giải quyết tình trạng ngập, KTS Ngô Viết Nam Sơn cho rằng, Thành phố cần phải làm tốt công tác giám sát năng lực hạ tầng để tiến hành cấp phép xây dựng cho phù hợp.
Trong khi đó, TS Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM cho rằng, công tác chống ngập trong thành phố về cơ bản vẫn phải chú trọng đến hệ thống đê ngăn triều; tiếp đến là các miệng thu nước phải được giải phóng, đường cống thoát nước phải được khơi thông. Theo TS Võ Kim Cương, khi đã có đê ngăn triều thì lúc mưa xuống, hệ thống kênh, rạch trong con đê trở thành các hồ chứa tự nhiên và tạo điều kiện thoát nước.