Sắp xếp đơn vị hành chính đô thị bảo đảm phù hợp với quy hoạch và chất lượng đô thị

Sáng 16/8, trong khuôn khổ Chương trình phiên họp toàn thể lần thứ 25, Ủy ban Pháp luật thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) quy định một số nội dung liên quan đến các nghị quyết của UBTVQH về phân loại đô thị, tiêu chuẩn của đơn vị hành chính (ĐVHC) và phân loại ĐVHC, sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 để thực hiện sắp xếp ĐVHC là đô thị giai đoạn 2023-2025.

Đồng bộ, thống nhất quy định pháp luật về quy hoạch và phân loại đô thị

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, công tác triển khai thực hiện sắp xếp ĐVHC đã diễn ra trên địa bàn 56 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Mục đích ban hành Nghị quyết nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giảm bớt thời gian hoàn thiện các bước; áp dụng cho các ĐVHC cấp huyện, cấp xã là đô thị cơ bản đáp ứng nguyên tắc sắp xếp ĐVHC phù hợp quy hoạch và bảo đảm chất lượng đô thị; đồng thời xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm các cấp, các ngành trong việc hoàn thiện các hồ sơ về quy hoạch đô thị, đánh giá chất lượng đô thị.

Quan điểm xây dựng Nghị quyết nhằm cụ thể hóa chủ trương, chỉ đạo của Đảng về sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030; tuân thủ đồng bộ, thống nhất giữa các quy định pháp luật về quy hoạch đô thị, phân loại đô thị, tiêu chuẩn của ĐVHC trước và sau khi sắp xếp.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cũng cho biết, về số lượng các ĐVHC đô thị đủ điều kiện thực hiện sắp xếp ĐVHC đô thị dự kiến sẽ hỗ trợ được là khoảng hơn 30 thị trấn, 08 phường và 01 thành phố.

Ngoài ra, để bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng đô thị, trình tự thủ tục phân loại đô thị theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị và phân loại đô thị, dự thảo Nghị quyết được thực hiện trên nguyên tắc việc sắp xếp ĐVHC đô thị bảo đảm phù hợp với quy hoạch và chất lượng đô thị.

Dự thảo cũng quy định cho phép thực hiện đồng thời 2 công việc về công nhận kết quả đánh giá phân loại đô thị với công tác thẩm định Đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã trong một số trường hợp…

Nghiên cứu rút ngắn thời gian lập, điều chỉnh quy hoạch

Cho ý kiến tại phiên họp, các đại biểu cơ bản tán thành với sự cần thiết ban hành Nghị quyết.

Theo các đại biểu, cần bổ sung các giải pháp có hiệu quả để đơn giản hơn nữa quy trình, thủ tục, rút ngắn thời gian thực hiện đối với công tác lập, điều chỉnh quy hoạch và đánh giá, phân loại đô thị nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các địa phương, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện đề án và trình UBTVQH xem xét, quyết định.

Các ý kiến cũng đề nghị bổ sung quy định về việc cho phép Chính phủ trình UBTVQH xem xét, quyết định Đề án sắp xếp ĐVHC của các địa phương đang thực hiện thủ tục lập hoặc điều chỉnh quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị có liên quan, để bảo đảm đáp ứng yêu cầu phù hợp với quy hoạch tại khoản 3 Điều 2 của Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15, ngày 12/7/2023, của UBTVQH về việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030, nhưng chưa đến bước được phê duyệt nhằm bảo đảm tiến độ thực hiện sắp xếp; 

Cho phép kéo dài thời gian thực hiện việc đánh giá, phân loại đô thị đối với các thị xã, thành phố hình thành sau sắp xếp đến trước ngày 31/12/2025 như đối với quy định áp dụng cho thị trấn.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến băn khoăn về việc cho phép kéo thời gian hoàn thành công tác quy hoạch và đánh giá, phân loại đô thị cho đến sau khi thực hiện sắp xếp, thành lập ĐVHC, bởi lo ngại về khả năng thực hiện các nội dung cam kết; trường hợp chưa kịp thực hiện sắp xếp trong giai đoạn này thì vẫn có thể chuyển sang giai đoạn 2026-2030…

Kết luận nội dung phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng lưu ý, Chính phủ, UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm rà soát, đánh giá khả năng đáp ứng yêu cầu đối với từng trường hợp cụ thể; phải cam kết trước UBTVQH hội về bảo đảm hoàn thành việc lập, điều chỉnh quy hoạch và công nhận kết quả đánh giá, phân loại đô thị trước ngày 31/12/2025.