Không ít địa phương chưa tuân thủ quy định công bố giá vật liệu xây dựng, tiềm ẩn nguy cơ đội vốn, chậm tiến độ dự án và gây mất ổn định thị trường. Bộ Xây dựng đề nghị các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm soát vấn đề này. 
Bộ Xây dựng vừa ban hành Công điện số 77/CĐ-BXD ngày 17/10/2025 gửi UBND các tỉnh, thành phố Trung ương về việc tăng cường kiểm soát về cung, cầu và giá vật liệu xây dựng (VLXD); thực hiện rà soát, công bố giá VLXD, đơn giá nhân công, giá ca máy và thiết bị thi công, chỉ số giá xây dựng tại địa phương.
Siết quản lý giá VLXD
Qua Công điện của Bộ Xây dựng cho thấy, một số địa phương chưa thực hiện đúng quy định về thời gian, thời điểm công bố giá VLXD, đơn giá nhân công, giá ca máy và thiết bị thi công, chỉ số giá xây dựng.
Tính đến thời điểm ngày 14/10/2025, cả nước có: 14 địa phương công bố giá vật liệu tháng 9 và Quý III năm 2025, các địa phương còn lại công bố giá đến tháng 8 hoặc quý II/2025; 15 địa phương công bố đơn giá nhân công năm 2025; 14 địa phương công bố giá ca máy năm 2025.
Trước khi sáp nhập, có 14 địa phương chưa thực hiện công bố chỉ số giá trong năm 2025; các địa phương còn lại công bố chỉ số giá đến quý I hoặc quý II/2025.
Sau sáp nhập, có 7 địa phương công bố chỉ số giá xây dựng quý III/2025.
Trong khi đó, trên thị trường, giá một số VLXD khai thác (như cát, đá, đất đắp) có xu hướng biến động, tăng cao trong các tháng vừa qua.
9 tháng đầu năm 2025 ghi nhận sự tăng giá liên tục của giá cát, đã xây dựng; đặc biệt là cát tự nhiên, với mức tăng lớn nhất vào thời điểm cuối quý II/2025 với tỷ lệ tăng có khu vực lên đến 58,4%; giá đá xây dựng tăng từ 10 - 18% theo từng quý từ đầu năm 2025 đến nay.
Thực trạng này tại địa phương đang tạo ra những tác động tiêu cực lan tỏa đến toàn nền kinh tế. Khi giá vật liệu, đặc biệt là cát, đá, đất đắp tăng mạnh (cát tự nhiên tăng tới 58,4%, đá xây dựng tăng 10 - 18%) nhưng chưa được cập nhật kịp thời, các chủ đầu tư và nhà thầu không có cơ sở pháp lý điều chỉnh dự toán, dẫn tới đình trệ thi công, tăng chi phí và rủi ro tài chính cho doanh nghiệp.
Ở tầm vĩ mô, việc công bố giá không thống nhất giữa các địa phương khiến thị trường mất minh bạch, dễ bị thao túng bởi đầu cơ, làm tăng chi phí đầu tư công và gây áp lực lạm phát chi phí đẩy.
Sự chậm trễ này không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ hàng loạt công trình hạ tầng trọng điểm, mà còn làm suy giảm niềm tin của nhà đầu tư, cản trở mục tiêu ổn định thị trường và phát triển bền vững ngành Xây dựng.
Tập trung thực hiện 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm
Thực hiện yêu cầu của Chính phủ và Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội về việc tiếp tục hướng dẫn các tỉnh, thành phố, Bộ Xây dựng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung kiểm tra, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ Thủ tướng đã chỉ đạo tại Công điện số 85/CĐ-
TTg, các giải pháp hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại văn bản số 5050/BXD-KHCNMT&VLXD và văn bản số 7335/BXD-KTQLXD; nghiên cứu, triển khai các quy định tại Luật Địa chất và khoáng sản số 54/2024/QH15 và các văn bản có liên quan như: Nghị định số 193/2025/NĐ-CP ngày 02/7/2025 và Nghị quyết số 66.4/2025/NQ-CP ngày 21/09/2025 của Chính phủ.
Trong đó lưu ý 4 nhóm nội dung: Thứ nhất, Sở Xây dựng phải tập trung thực hiện việc công bố giá vật liệu, đơn giá nhân công, giá ca máy, thiết bị thi công và chỉ số giá xây dựng đúng nội dung, thời điểm theo Thông tư số 11/2021/TT-BXD (được sửa đổi, bổ sung) và các hướng dẫn tại văn bản số 5050/BXD-KHCNMT&VLXD và số 7335/BXD-KTQLXD sau khi sáp nhập địa phương. Đây là yêu cầu bắt buộc để bảo đảm tính cập nhật, minh bạch và thống nhất trong hệ thống giá xây dựng.
Thứ hai, Sở Xây dựng cần phối hợp với các cơ quan liên quan thu thập thông tin giá thị trường thông qua các doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh VLXD lớn, chủ đầu tư và nhà thầu thi công. Việc này nhằm hình thành cơ sở dữ liệu thực tế, chính xác phục vụ cho công tác tổng hợp và công bố giá, tuân thủ quy định tại Luật Giá và khoản 6 Điều 8 Thông tư số 11/2021/TT-BXD về trách nhiệm cung cấp thông tin giá.
Thứ ba, yêu cầu các cơ quan chức năng địa phương kiểm tra, xác định nguyên nhân tăng giá, phân tích tác động và đề xuất giải pháp khắc phục, bảo đảm ổn định thị trường VLXD, đồng thời báo cáo kết quả về Bộ Xây dựng để theo dõi, tổng hợp.
Thứ tư, các địa phương phải rà soát nhu cầu VLXD, điều chỉnh Kế hoạch phát triển VLXD, khoanh định và bổ sung các khu vực có tiềm năng khoáng sản vào quy hoạch tỉnh, đồng thời đẩy nhanh cấp phép khai thác khoáng sản nhóm III, IV nhằm tăng nguồn cung hợp pháp, hạn chế khan hiếm và ngăn chặn tình trạng tăng giá bất thường.
Chỉ đạo của Bộ Xây dựng tại Công điện số 77/CĐ-BXD là động thái kịp thời nhằm lập lại kỷ cương trong quản lý giá VLXD.
Việc Bộ yêu cầu các địa phương công bố giá, chỉ số giá đúng quy định, kiểm tra nguyên nhân tăng giá, và chủ động quy hoạch, cấp phép khai thác vật liệu hợp pháp để ổn định nguồn cung là nhiệm vụ trọng tâm của chính quyền địa phương, góp phần ngăn đầu cơ, bình ổn giá, giảm chi phí đầu tư công và bảo đảm tiến độ các công trình trọng điểm, qua đó giữ ổn định cho thị trường và nền kinh tế.
