Bộ trưởng BKH&ĐT Nguyễn Chí Dũng đặc biệt lưu ý, Khung định hướng Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ phải thể hiện rõ tinh thần tạo động lực, không gian, giá trị mới cho phát triển theo hướng đột phá để vùng có bước phát triển vượt bậc trong thời gian tới. Ngày 16/8, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng chủ trì cuộc họp về Khung định hướng Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tham dự cuộc họp có đại diện các địa phương thuộc Vùng; đại diện các Bộ, ngành liên quan; các Ủy ban liên quan của Quốc hội; các chuyên gia, nhà khoa học.
Phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế
Theo dự thảo Khung định hướng được trình bày tại Hội nghị, vùng Đông Nam Bộ là nơi tập trung tiềm lực kinh tế và có trình độ phát triển đứng đầu cả nước, là nền tảng quan trọng cho đột phá phát triển trong giai đoạn tới; là nơi tập trung tiềm lực kinh tế và có trình độ phát triển đứng đầu cả nước, là nền tảng quan trọng cho đột phá phát triển trong giai đoạn tới.
Đây cũng là nơi có môi trường kinh doanh năng động, sáng tạo, gắn kết mạnh mẽ với thị trường khu vực, thế giới, có sức hấp dẫn lớn trong thu hút nguồn lực cả trong và ngoài nước; có cộng đồng doanh nhân khởi nghiệp và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo sôi động hàng đầu cả nước.
Tuy nhiên, vùng đang gặp những khó khăn, hạn chế như phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, tăng trưởng kinh tế có xu hướng chậm. Mạng lưới kết cấu hạ tầng cấp vùng, liên vùng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, thường xuyên xảy ra tắc nghẽn giao thông. Mạng lưới kết cấu hạ tầng cấp vùng, liên vùng, nhất là hạ tầng giao thông kết nối nội vùng và liên vùng còn thiếu, chưa đồng bộ. Tình trạng tắc nghẽn giao thông tại TP.HCM và một số địa bàn trong vùng chậm được khắc phục và ngày càng nghiêm trọng.
Công nghiệp phát triển thiếu bền vững, chủ yếu là gia công, lắp ráp, giá trị gia tăng thấp; công nghiệp hỗ trợ phát triển chậm; phân bố khu chế xuất, khu công nghiệp chưa hợp lý; chưa làm chủ được công nghệ cao, công nghệ lõi, công nghệ nguồn trong những ngành chủ lực.
Hạ tầng xã hội quá tải, chưa đáp ứng yêu cầu. Tình trạng ô nhiễm nguồn nước, không khí, rác thải chậm được cải thiện. Tình trạng ô nhiễm môi trường, ngập lụt nghiêm trọng, nhất là tại TP.HCM chậm được khắc phục và ngày càng nghiêm trọng.
Xây dựng Đông Nam Bộ trở thành động lực tăng trưởng lớn nhất cả nước
Trên cơ sở đó, Dự thảo Khung định hướng đưa ra mục tiêu phát triển là xây dựng Đông Nam Bộ trở thành vùng phát triển năng động, có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, động lực tăng trưởng lớn nhất cả nước; trung tâm khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ cao, logistics và trung tâm tài chính quốc tế có tính cạnh tranh cao trong khu vực.
Đi đầu trong đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số. Phát triển nhanh hệ thống đô thị thông minh và hiện đại. Cơ bản hoàn thành hệ thống giao thông kết nối nội vùng, liên vùng và khu vực; đầu mối giao thương, hội nhập khu vực và thế giới. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục - đào tạo, y tế phát triển đứng đầu cả nước.
Đời sống vật chất, tinh thần của người dân được cải thiện rõ nét và dẫn đầu cả nước. Tình trạng ô nhiễm môi trường, tắc nghẽn giao thông và ngập úng cơ bản được giải quyết. Quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm vững chắc.
Tháo gỡ các điểm nghẽn, đặc biệt về hạ tầng
Tham gia ý kiến tại cuộc họp, các chuyên gia cho rằng, Khung định hướng đã đánh giá được điểm mạnh, điểm yếu, mục tiêu, phương hướng phát triển và tổ chức không gian phát triển vùng; sự phù hợp của các định hướng lớn trong quy hoạch của các địa phương trong vùng cũng như các động lực, không gian tăng trưởng mới của vùng…
Bên cạnh đó, các ý kiến cho rằng, Khung định hướng phải làm rõ nguyên nhân tăng trưởng kinh tế của vùng chậm lại, đạt thấp hơn trung bình cả nước; đóng góp vào tổng thu ngân sách nhà nước giảm, tốc độ tăng năng suất lao động thấp; mạng lưới kết cấu hạ tầng cấp vùng, liên vùng, nhất là hạ tầng giao thông kết nối nội vùng và liên vùng còn thiếu, yếu, chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến sự phát triển và sức lan tỏa của vùng.
Đồng thời làm rõ phương án liên kết hệ thống đô thị cấp vùng, liên kết đô thị và nông thôn, liên kết các trung tâm kinh tế, khu kinh tế ven biển, khu công nghiệp và vùng sản xuất tập trung trên lãnh thổ các tiểu vùng.
Xác định rõ những nhiệm vụ trọng tâm cần giải quyết và các khâu đột phá của vùng trong thời kỳ quy hoạch; làm rõ hơn phương hướng liên kết bảo vệ môi trường vùng và liên tỉnh, các lưu vực sông liên tỉnh, các khu vực ven biển liên tỉnh.
Kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá Dự thảo Khung định hướng đã bám sát các Nghị quyết 24, 81, các quy hoạch ngành quốc gia để rà soát, cập nhật, lồng ghép để tránh sự xung đột, mâu thuẫn giữa các quy hoạch; thể hiện được tinh thần quan điểm, mục tiêu định hướng lớn trong Quy hoạch tổng thể quốc gia và Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển vùng; gắn với bố trí không gian theo vùng và tiểu vùng.
Để tiếp tục hoàn thiện báo cáo lần 1 trong tháng 8 này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị cơ quan chủ trì xây dựng Báo cáo Khung định hướng tập trung đánh giá hiện trạng để nhận diện các chính sách, điểm nghẽn của vùng; phân tích bằng số liệu, tính toán, đặc biệt là các điểm nghẽn về hạ tầng, tư duy trong phát triển, cơ chế, chính sách huy động nguồn lực; tổ chức không gian giữa phát triển các ngành để từ đó thấy được tính cấp bách cần phải giải quyết vấn đề tắc nghẽn.
Các nội dung cần tiếp tục phân tích, làm rõ gồm vấn đề ngập úng; ô nhiễm không khí, môi trường; đô thị hóa; hạ tầng vùng, hạ tầng giao thông, đặc biệt là một số công trình hạ tầng giao thông lớn; mạng lưới kết cấu hạ tầng cấp vùng, liên vùng; tiềm lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; chất lượng nguồn nhân lực; nhấn mạnh tính chất cửa ngõ cả về hàng không và đường biển; nhấn mạnh vai trò quan trọng của vùng với đảm bảo quốc phòng an ninh; vùng ven biển Cần Giờ; các hành lang kinh tế; các dự án ưu tiên; các hạ tầng giao thông; cơ chế, nguồn lực của vùng; phân cấp ủy quyền;…
Trên tinh thần đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị cơ quan chủ trì xây dựng Khung định hướng quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các chuyên gia để khẩn trương hoàn thiện dự thảo; đặc biệt lưu ý, khung quy hoạch phải thể hiện rõ tinh thần tạo động lực, không gian, giá trị mới cho phát triển theo hướng đột phá để vùng có bước phát triển vượt bậc trong thời gian tới.
Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đưa ra mục tiêu đến năm 2030, Đông Nam Bộ trở thành vùng phát triển năng động, có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, động lực tăng trưởng lớn nhất cả nước; trung tâm khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ cao, logistics và trung tâm tài chính quốc tế có tính cạnh tranh cao trong khu vực. Đi đầu trong đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số, kinh tế số, xã hội số. Phát triển nhanh hệ thống đô thị thông minh và hiện đại…
Tầm nhìn đến năm 2045, Đông Nam Bộ trở thành vùng phát triển, có tiềm lực kinh tế mạnh, cơ cấu kinh tế hiện đại; trung tâm khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ cao, logistics và trung tâm tài chính quốc tế thuộc nhóm đầu của khu vực và thế giới; kết cấu hạ tầng hiện đại, đồng bộ. Phát triển hài hòa giữa kinh tế với văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường và bảo đảm quốc phòng, an ninh; có chất lượng cuộc sống cao, có trình độ y tế, giáo dục thuộc nhóm dẫn đầu Đông Nam Á.
Quy hoạch tổng thể quốc gia cũng xác định, xây dựng Đông Nam Bộ trở thành vùng phát triển năng động, có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, động lực tăng trưởng lớn nhất cả nước.
