Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (Comac) là công ty thuộc sở hữu nhà nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa, được thành lập vào ngày 11/5/2008, có trụ sở chính tại Thượng Hải. Tính đến ngày 07/01/2025, Comac đã cung cấp 160 tàu bay C909 ra thị trường. Comac đã cung cấp 160 tàu bay C909 ra thị trường
Chiều qua (14/04), tại cuộc gặp ông Hà Đông Phong - Chủ tịch Tập đoàn máy bay thương mại Trung Quốc (Comac), Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết nhân chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, hai nước sẽ ký nhiều văn kiện quan trọng, trong đó có hợp tác hàng không.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị Comac hợp tác, hỗ trợ các đối tác Việt Nam phát triển đội tàu bay, mở rộng đường bay, tiến tới sản xuất linh kiện, chế tạo và phát triển hệ sinh thái ngành hàng không. Đồng thời, Thủ tướng cũng đề xuất tập đoàn này tham gia đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và khai thác không gian vũ trụ của Việt Nam.
Ngoài ra, Thủ tướng Việt Nam cũng đề nghị Comac hợp tác trong mua, thuê, thuê mua và đầu tư các trung tâm bảo hành, bảo dưỡng, sửa chữa máy bay tại Việt Nam.
Theo Cục Hàng không Việt Nam (HKVN), Tập đoàn máy bay thương mại Trung Quốc (Comac) là công ty thuộc sở hữu nhà nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa, được thành lập vào ngày 11/5/2008, có trụ sở chính tại Thượng Hải (Headquarter) với tổng cộng hơn 21.000 nhân viên bao gồm 06 Trung tâm chính liên quan đến hoạt động nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm bay, dịch vụ khách hàng, huấn luyện đào tạo và trên 10 đơn vị hoạt động khác trong lãnh thổ Trung Quốc và nước ngoài.
Tính đến ngày 07/01/2025, Comac đã cung cấp 160 tàu bay C909 ra thị trường. Các hãng hàng không đang khai thác tàu bay C909 bao gồm: của Trung Quốc (Chengdu Airlines 30 tàu bay, China Southern 33 tàu bay, Air China 33 tàu bay, China Eastern 26 tàu bay, China Express 11 tàu bay, Genghis Khan Airlines 7 tàu bay, COMAC Express 6 tàu bay, Jiangxi Air 5 tàu bay, China Flight General Aviation 2 tàu bay, YTO Cargo 1 tàu bay, Longhao Airlines 1 tàu bay) và của Indonesia (TransNusa 3 tàu bay).
12 hãng hàng không (11 của Trung Quốc và 1 của Indonesia) đã chuyên chở tổng cộng hơn 19,16 triệu hành khách trên tổng cộng 633 đường bay tới 158 thành phố, 181 sân bay với giới bay tích lũy tổng là hơn 550,000 giờ bay và hơn 330,000 lượt cất hạ cánh.
Qua dữ liệu báo cáo của Comac, không có tai nạn, sự cố nghiêm trọng xảy ra với tàu bay C909 kể từ khi tàu bay này đi vào hoạt động.
Trong năm 2024, giờ bay trung bình khai thác tàu bay C909 hàng ngày vào khoảng 5,2 giờ (block time) với độ tin cậy (dispatch reliability) vào khoảng hơn 99%. Cũng trong năm 2024, đội bay C909 bay được khoảng 194,000 giờ với khoảng hơn 135,000 lượt CHC, trong đó 509 gián đoạn khai thác (interruptions) bao gồm 131 chuyến bay bị hủy vì lý do kỹ thuật (mechanical reasons). Tỷ lệ gián đoạn khai thác do kỹ thuật là 3,77 trên 1000 chuyến bay, và tỷ lệ hủy chuyến là 0,97 trên 1.000 chuyến bay.
Máy bay C909 có tốc độ hành trình khoảng 825 km/h, trần bay tối đa 12.200 m. Nhiêu liệu theo tiêu chuẩn GB6537 (Jet A-1 thuộc loại này), dung tích thùng nhiên liệu khoảng 12.900 lít.
Trang thiết bị chính lắp trên tàu bay gồm hai động cơ GE CF34-10A của General Electric (Mỹ), Landing gear của Liebherr Aerospace (Pháp), động cơ phụ (APU) của Hamilton Sunstrand (Mỹ), các thiết bị thuộc Flight control của Honeywell (Mỹ).
Thiết bị thuộc hệ thống điện, điện tử (Avionic) của Rockwell Collins (Mỹ). Trong số 22 nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) quan trọng, có 3 nhà sản xuất của Trung Quốc (chiếm tỷ lệ 13,6%).
Đánh giá của Cục Hàng không Việt Nam về máy bay Comac C909
Mới đây, đầu tháng 3/2025, Cục HKVN đã có văn bản báo cáo Bộ Xây dựng về khảo sát tiêu chuẩn thiết kế chế tạo máy bay Comac C909.
Theo đó, từ ngày 15 - 24/01/2025, Cục HKVN đã cử đoàn công tác làm việc trực tiếp với Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (COMAC) và Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc tại Thượng Hải - Trung Quốc để khảo sát, tìm hiểu tổng quan về kỹ thuật, khai thác, bảo dưỡng và các tiêu chuẩn thiết kế, chế tạo, thử nghiệm và quy trình cấp giấy chứng nhận loại tàu bay ARJ21- 700 (C909).
Báo cáo cho hay, hệ thống quy chế an toàn (CAAC Regulations) của Trung Quốc được thiết lập các phần (Parts) tương tự như cách tổ chức các Parts của Cục Hàng không Liên Bang Mỹ (FAA). Cụ thể có 25 tiêu chuẩn thiết kế đủ điều kiện bay tàu bay vận tải hàng không...
Tại Trung Quốc, máy bay ARJ21-700 (C909) đã nộp đơn xin cấp chứng nhận loại (TC) lần đầu từ tháng 01/2003 và cho đến tháng 12/2014 đã được Cục Hàng không dân dụng Trung Quốc cấp TC.
Cục HKVN đánh giá các tiêu chuẩn đủ điều kiện bay của Trung Quốc chỉ có một số khác biệt nhỏ (minor) liên quan đến việc sử dụng tiếng Trung Quốc trong các nhãn mác trên tàu bay.
Việc đề xuất công nhận tiêu chuẩn thiết kế, chế tạo của Trung Quốc là cơ sở cho việc tạo thuận lợi cho hoạt động hàng không dân dụng trong bối cảnh thiếu hụt máy bay, tạo một dư địa, động lực phát triển mới cho ngành hàng không Việt Nam, báo cáo nêu.
Để đưa dòng máy bay mới này vào khai thác, Cục Hàng không đã báo cáo, kiến nghị Bộ Xây dựng sửa đổi một số điều của Nghị định số 92/2016 của Chính phủ và Thông tư số 01/2011, theo hướng công nhận các tiêu chuẩn chứng nhận đủ điều kiện bay của Trung Quốc làm cơ sở cho nhập khẩu tàu bay vào Việt Nam.
Đối với máy bay thuê ướt (thuê cả tổ bay), Cục Hàng không sẽ thực hiện công nhận Giấy chứng nhận đủ điều kiện bay của từng máy bay cụ thể và thực hiện quy trình đánh giá thừa nhận hiệu lực Giấy chứng nhận người khai thác tàu bay nước ngoài.
Đối với máy bay thuê khô (chỉ thuê máy bay), cục sẽ thực hiện quy trình bổ sung loại tàu bay mới vào Giấy chứng nhận người khai thác tàu bay và thực hiện cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện bay của từng máy bay.
Cuối 2024, Vietjet Air đề xuất Bộ Xây dựng (trước đây là Bộ Giao thông Vận tải) việc thuê hai máy bay ARJ21 của Comac để khai thác chặng Hà Nội/TP. HCM - Côn Đảo khứ hồi.
ARJ21 là mẫu máy bay phản lực khu vực do Comac tự nghiên cứu và sản xuất. Máy bay này sử dụng động cơ GE CF34-10A (Mỹ) và các thiết bị bay, hạ cánh của Liebherr (Đức). Comac đã bàn giao chiếc ARJ21 đầu tiên cho khách hàng quốc tế tại Indonesia vào năm 2022.
