Chắc hẳn người dân hiện đang là chủ 45 căn nhà liền kề tại phường Thạnh Xuân (quận 12, TP.HCM) sẽ vui mừng và chờ mong chính quyền phường mới Thới An từ 01/7/2025 sẽ có những căn cứ pháp lý “tâm phục khẩu phục” để có thể xoá bỏ lệnh cưỡng chế phá dỡ của UBND quận trước đây. Đáng lẽ ra, khu dân cư gồm 45 căn nhà này phải bị tháo dỡ cách đây 3 năm do vi phạm các quy định về trật tự xây dựng. Đến nay, hạn phải phá dỡ cuối cùng là ngày 29/5/2025. May thay, do gần dân nên xót của cùng dân, UBND phường Thạnh Xuân đã có văn bản đề nghị tạm hoãn lệnh cưỡng chế 45 căn nhà liền kề này ngày 29/5/2025 để các cấp có thẩm quyền xem xét đúng sai thuộc về ai?
Đây là một khu dân cư 45 căn liền kề được hình thành bởi một chủ đầu tư nhỏ lẻ địa phương trên mảnh đất 2.900 m2. Theo người dân ở đây cho hay, căn nhà đầu tiên được bán từ khi công trình vừa hoàn thiện phần thô vào tháng 10/2016. Trước khi đặt cọc và thanh toán toàn bộ số tiền, người dân đã đến UBND phường Thạnh Xuân (quận 12, TP.HCM) gặp cán bộ địa chính để xác minh nguồn gốc đất, tính pháp lý và các vấn đề tranh chấp liên quan và được cho biết, nguồn gốc đất không bị tranh chấp, không vướng quy hoạch.
Người dân cũng được chủ đầu tư cho xem giấy phép xây dựng hợp lệ. Giao dịch sau đó được thực hiện thông qua vi bằng có công chứng. Chủ đầu tư cam kết sau khoảng một năm sẽ giao giấy chứng nhận quyền sở hữu căn hộ nhưng sau nhiều năm chờ đợi, người dân vẫn không nhận được giấy tờ dù đã nhiều lần liên hệ với bên bán.
Đến tháng 3/2022, người dân nhận được thông báo từ UBND quận 12 về việc những căn nhà này vi phạm trật tự xây dựng, sai nội dung giấy phép được cấp. Một tháng sau, chính quyền ban hành quyết định cưỡng chế, buộc tháo dỡ công trình để khắc phục hậu quả…
Trả lời giải quyết khiếu nại, Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, nguyên nhân cưỡng chế là do chủ đầu tư các căn nhà không thực hiện việc thông báo khởi công công trình theo quy định. Về phía Đội Thanh tra địa bàn quận 12, cơ quan này không tiến hành kiểm tra sau khi công trình được cấp phép xây dựng, cũng không phối hợp để dừng thi công khi phát hiện vi phạm…
Tường thuật lại câu chuyện trên đây để thấy rằng, lỗi hoàn toàn không phải từ người dân. Lỗi là do "chủ đầu tư các căn nhà không thực hiện việc thông báo khởi công công trình theo quy định", rồi tiếp nữa là do "Thanh tra địa bàn quận 12, cơ quan này không tiến hành kiểm tra sau khi công trình được cấp phép xây dựng...". Có lời bàn rằng, chắc hẳn phải do “lỗi” gì đó không thể nói ra được, chứ nếu chỉ vì chủ đầu tư "không thực hiện việc thông báo khởi công công trình" mà định phá dỡ cả một khu dân cư hình thành đã ngót chục năm thì quả là không thể chấp nhận!
Nay theo Nghị định số 140/2025/NĐ-CP, “thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 103 Luật Xây dựng năm 2014 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2020) do UBND cấp xã thực hiện”.
Như vậy, từ ngày 01/7/2025, UBND cấp xã sẽ thực hiện cấp giấy phép xây dựng đối với công trình cấp III, cấp IV và nhà ở riêng lẻ trên địa bàn do mình quản lý. Theo quy định, công trình xây dựng cấp III thường có tổng diện tích sàn từ 1.000 m2 đến dưới 5.000 m2, hoặc chiều cao từ 4 đến 8 tầng, còn công trình cấp IV thì thấp hơn và quy mô nhỏ hơn.
Chính vì thế, chắc hẳn người dân hiện đang là chủ 45 căn nhà liền kề tại phường Thạnh Xuân (quận 12, TP.HCM) sẽ vui mừng và chờ mong chính quyền phường mới Thới An từ 01/7/2025 sẽ có những căn cứ pháp lý “tâm phục khẩu phục” để có thể xóa lệnh cưỡng chế phá dỡ của UBND quận trước đây.
