Sau khi Bộ Công Thương áp thuế chống bán phá giá một số sản phẩm thép cán nóng từ Trung Quốc, lượng thép nhập khẩu từ nước này về Việt Nam đã giảm tới 19%. Đây được xem là tín hiệu tốt và cơ hội cạnh tranh lành mạnh cho các sản phẩm thép nội địa.
Việc giảm nhập khẩu thép từ Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh Việt Nam áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với hai sản phẩm nhập khẩu từ nước này là thép cuộn cán nóng (HRC) và tôn mạ.
Theo số liệu từ Cục Hải quan, lượng thép nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam trong tháng 4/2025 đạt 718.127 tấn, giảm 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung 4 tháng đầu năm, Việt Nam nhập khẩu khoảng 2,9 triệu tấn thép từ Trung Quốc, giảm 19%.
Giá thép trung bình nhập khẩu vào Việt Nam trong tháng 4 khoảng 649 USD/tấn, giảm nhẹ 1,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Còn so sánh với tháng 3, mức giá này gần như không thay đổi.
Có thể thấy, Trung Quốc vẫn là nguồn cung thép lớn nhất cho Việt Nam, chiếm 58% tổng lượng nhập khẩu. Tuy nhiên, tỷ trọng này đã giảm đáng kể so với mức 68% của cùng kỳ năm 2024.
Trong khi nhập khẩu từ Trung Quốc sụt giảm, lượng thép nhập khẩu từ Nhật Bản và Hàn Quốc lại tăng mạnh. Trong 4 tháng đầu năm 2025, nhập khẩu từ Nhật Bản tăng 52% lên 836.390 tấn, còn Hàn Quốc tăng 27% lên 485.175 tấn.
Đến nay, sau gần 3 tháng áp dụng biện pháp thuế chống bán phá giá đối với thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc, thị trường thép Việt Nam đã ghi nhận những kết quả tích cực bước đầu. Quyết định của Bộ Công Thương không chỉ giúp ổn định thị trường trong nước mà còn tạo cơ hội cho các doanh nghiệp nội địa phục hồi sau giai đoạn dài chịu áp lực từ thép giá rẻ nhập khẩu.
Theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), bán hàng HRC trong tháng 3 tăng mạnh 48% so với cùng kỳ năm 2024, lên 857.948 tấn. Trong đó, tỷ trọng tiêu thụ trong nước chiếm phần lớn, khoảng 92%.
Tính chung trong quý I, các doanh nghiệp tiêu thụ 1,9 triệu tấn thép HRC, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Hiện tại, Việt Nam mới chỉ có hai doanh nghiệp sản xuất thép HRC là Công ty Thép Hòa Phát Dung Quất và công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa.
Theo Quyết định số 460/QĐ-BCT ban hành ngày 21/02/2025, mức thuế chống bán phá giá được áp dụng từ 19,38% đến 27,83% đối với thép HRC xuất xứ từ Trung Quốc, áp dụng từ ngày 08/3 và có hiệu lực trong 120 ngày. Đây là mức thuế khá cao so với các biện pháp phòng vệ thương mại trước đó của Việt Nam, cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của cơ quan quản lý trong việc ngăn chặn tình trạng thép Trung Quốc bán phá giá tràn vào thị trường nội địa.
Trước thời điểm áp thuế, năm 2024 ghi nhận lượng thép HRC nhập khẩu vào Việt Nam lên tới 12,6 triệu tấn, tăng 33% so với năm 2023. Trong đó, thép từ Trung Quốc chiếm hơn 65%, tạo ra áp lực rất lớn đối với ngành sản xuất trong nước. Mức giá thép nhập khẩu thấp hơn 15 - 20% so với giá thành sản xuất nội địa do được hưởng các chính sách trợ cấp và ưu đãi về xuất khẩu từ phía Trung Quốc, gây ra tình trạng cạnh tranh không lành mạnh.
Do vậy, Bộ Công Thương đã xem xét áp dụng biện pháp chống bán phá giá tạm thời nhằm ngăn chặn lượng nhập khẩu thép HRC gia tăng nhanh có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất trong nước trong thời gian tới.
