Thị trường đồng đang bước vào chu kỳ tăng trưởng dài hạn

Thị trường đồng đang bước vào chu kỳ tăng trưởng dài hạn, khi nhu cầu bật tăng nhờ làn sóng chuyển đổi năng lượng toàn cầu và quá trình hướng tới một nền kinh tế carbon thấp, trong khi nguồn cung đối mặt nhiều trở ngại như thiếu hụt tinh quặng và bất ổn địa chính trị.

Từ đầu năm 2025 đến nay, giá đồng thế giới đã ghi nhận những biến động đáng chú ý. Sau nhịp tăng mạnh mẽ lên mức đỉnh lịch sử vào cuối tháng 3, thị trường đã trải qua một pha điều chỉnh đáng kể trong tháng 4. Đáng chú ý, kết thúc phiên giao dịch ngày 26/3, giá đồng COMEX xác lập kỷ lục cao nhất mọi thời đại khi chạm mốc 5,24 USD/pound, tương đương 11.559 USD/tấn.

Hai năm trước, Bộ Năng lượng Mỹ (DOE) đã chính thức đưa đồng vào danh sách các khoáng sản quan trọng và chiến lược. Đồng thời, chính phủ nước này coi đây là một nguyên vật liệu góp vai trò chính trong kế hoạch chuyển đổi năng lượng sạch, quá trình điện khí hóa và cơ sở hạ tầng điện, lớn hơn nữa là an ninh quốc gia. Tại thời điểm này, theo tính toán của Mỹ, nhu cầu về đồng trong quá trình nói trên sẽ tăng gấp đôi vào năm 2035.

Không chỉ riêng Mỹ, bức tranh năng lượng toàn cầu cũng đang chuyển mình mạnh mẽ, kéo theo sự thay đổi căn bản trong cơ cấu nhu cầu đối với đồng. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), hiện khoảng 24% nhu cầu đồng đến từ các công nghệ sạch như năng lượng tái tạo, xe điện, lưới điện, và lưu trữ năng lượng. Tỷ trọng này dự kiến sẽ tăng lên 38% vào năm 2030 và đạt 45% vào năm 2040.

Ở lĩnh vực giao thông, một chiếc xe điện trung bình tiêu thụ khoảng 83 kg đồng, cao gấp 3,6 lần so với xe sử dụng động cơ đốt trong, trong khi mỗi chiếc xe buýt điện cần tới 224 – 369 kg đồng. Mức tiêu thụ lớn này đang biến xe điện trở thành động lực trọng yếu thúc đẩy nhu cầu đồng toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh nhiều quốc gia chạy đua cắt giảm phát thải.

Năm 2024, doanh số xe điện toàn cầu đã đạt hơn 17 triệu xe, tăng 25% so với năm 2023, với Trung Quốc đã tiêu thụ tới 11 triệu xe. Theo ước tính của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), đến năm 2040, lĩnh vực giao thông sẽ chiếm tới 20% tổng nhu cầu đồng toàn cầu, tăng đáng kể so với mức 13% hiện tại.

Không dừng lại ở đó, làn sóng công nghệ mới, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và nhu cầu lưu trữ khối lượng dữ liệu khổng lồ, cũng đang tạo ra ngách tiêu thụ đồng tiềm năng. Theo ngân hàng Macquarie, các trung tâm dữ liệu toàn cầu sẽ tiêu thụ từ 330.000 – 420.000 tấn đồng/năm vào năm 2030.

Tương tự, châu Âu cũng đang bước vào giai đoạn chuyển đổi năng lượng sâu rộng với quy mô đầu tư chưa từng có. Theo Ủy ban châu Âu, khu vực này cần rót từ 2.000 đến 2.300 tỷ USD để nâng cấp toàn diện hệ thống lưới điện từ nay đến năm 2050, trong khi mức đầu tư hiện tại chỉ đạt 300 tỷ USD/năm, còn cách xa nhu cầu thực tế.

Dù nhu cầu toàn cầu tăng vọt, phía nguồn cung lại đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Tại Mỹ, năng lực khai và sản xuất đồng trong nước vẫn còn hạn chế, buộc nước này phải phụ thuộc lớn vào việc nhập khẩu đồng tinh luyện từ Chile, Canada và Peru. Điều này dấy lên nguy cơ thiếu hụt nguồn cung cục bộ trong ngắn hạn.

Có thể thấy, nhu cầu công nghiệp thế giới và Mỹ gia tăng mạnh mẽ, đặc biệt là trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, tự động hóa, chuyển đổi năng lượng sạch đã khiến giá mặt hàng đồng COMEX thiết lập nhiều mức kỷ lục chưa từng thấy trong 4 tháng đầu năm nay.

Trong bối cảnh toàn cầu chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp, đồng đang vượt ra khỏi vai trò của một kim loại công nghiệp thông thường để trở thành một thành phần then chốt trong quá quá trình phát triển cơ sở hạ tầng năng lượng mới, MXV cho rằng khả năng cao giá đồng sẽ bước vào chu kỳ tăng giá trong thời gian tới.