
Chính phủ ban hành Nghị định số 11/2025/NĐ-CP ngày 15/01/2025, quy định chi tiết một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản về khai thác khoáng sản nhóm IV, có hiệu lực thi hành từ ngày ký ban hành.
Quy định cụ thể cho 2 nhóm đối tượng
Nghị định quy định chi tiết về thời hạn Giấy phép khai thác khoáng sản nhóm IV; việc gia hạn, điều chỉnh, trả lại, thu hồi, chấm dứt hiệu lực Giấy phép khai thác khoáng sản nhóm IV; cơ quan thẩm định, hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp, gia hạn, điều chỉnh, trả lại, thu hồi Giấy phép khai thác khoáng sản nhóm IV; việc bảo vệ môi trường, cải tạo, phục hồi môi trường trong khai thác khoáng sản nhóm IV; việc xử lý đối với phần khoáng sản dôi dư quy định tại điểm d khoản 2 Điều 73 Luật Địa chất và khoáng sản.
Đáng chú ý, Nghị định số 11/2025/NĐ-CP quy định riêng, cụ thể đối với 2 nhóm đối tượng tại khoản 1 và khoản 2 Điều 72 của Luật Địa chất và khoáng sản. Trong đó, nhóm đối tượng tại khoản 1 Điều 72 của Luật Địa chất và khoáng sản là tổ chức, cá nhân quy định tại Điều 53 Luật Địa chất và khoáng sản, là các nhóm đối tượng như: Tổ chức đăng ký kinh doanh ngành, nghề khai thác khoáng sản được xem xét cấp Giấy phép khai thác khoáng (doanh nghiệp được thành lập theo Luật Doanh nghiệp; Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã được thành lập theo Luật Hợp tác xã); Cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh ngành, nghề khai thác khoáng sản được xem xét cấp Giấy phép khai thác khoáng sản nhóm III; là những nhóm đối tượng có đủ năng lực tài chính để thực hiện dự án đầu tư khai thác khoáng sản.
Nhóm đối tượng tại khoản 2 Điều 72 của Luật Địa chất và khoáng sản là tổ chức được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền chấp thuận, lựa chọn là nhà thầu thi công trong các trường hợp: (1) Thi công dự án quan trọng quốc gia, dự án đầu tư công khẩn cấp, công trình, hạng mục công trình thuộc chương trình mục tiêu quốc gia theo quy định của pháp luật về đầu tư công; (2) Thực hiện biện pháp huy động khẩn cấp để kịp thời ứng phó với tình huống khẩn cấp về thiên tai, thi công công trình phòng, chống thiên tai theo quy định của pháp luật về phòng, chống thiên tai.

Thời hạn của Giấy phép bằng thời hạn thực hiện dự án
Nghị định số 11/2025/NĐ-CP quy định, Giấy phép khai thác khoáng sản nhóm IV cấp cho tổ chức, cá nhân quy định tại khoản 1 Điều 72 của Luật Địa chất và khoáng sản có thời hạn tối đa không quá 10 năm, bao gồm: thời gian xây dựng cơ bản, thời gian khai thác được xác định theo dự án đầu tư khai thác khoáng sản.
Thời hạn của Giấy phép khai thác có thể được gia hạn nhiều lần theo quy định tại Điều 7 của Nghị định nhưng tổng thời gian gia hạn không quá 5 năm.
Giấy phép khai thác cấp cho tổ chức quy định tại khoản 2 Điều 72 của Luật Địa chất và khoáng sản có thời hạn tối đa bằng với thời hạn thực hiện của dự án, công trình sử dụng khoáng sản ghi trong Giấy phép khai thác, bao gồm: thời gian xây dựng cơ bản, thời gian khai thác.
Thời hạn của Giấy phép khai thác có thể được gia hạn nhiều lần theo quy định tại Điều 7 của Nghị định nhưng tổng thời gian cấp và gia hạn không vượt quá thời hạn thực hiện, kể cả thời hạn được gia hạn, điều chỉnh của dự án, công trình sử dụng khoáng sản ghi trong Giấy phép khai thác.
Nghị định số 11/2025/NĐ-CP đồng thời quy định từng điều kiện cụ thể về cấp Giấy phép khai thác cho tổ chức, cá nhân quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 72 Luật Địa chất và khoáng sản. Trong đó, đối với tổ chức, cá nhân quy định tại khoản 1 Điều 72 Luật Địa chất và khoáng sản, cần có: (1) Quyết định chủ trương đầu tư hoặc văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư khai thác khoáng sản thuộc diện phải chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư; (2) Có quyết định phê duyệt báo cáo kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường hoặc Giấy phép môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường; (3) Phù hợp với nguyên tắc khai thác khoáng sản quy định tại khoản 2 Điều 73 của Luật Địa chất và khoáng sản; (4) Khu vực đề nghị cấp Giấy phép khai thác đã có kết quả khảo sát, đánh giá thông tin chung đối với khoáng sản nhóm IV hoặc kết quả thăm dò khoáng sản được cơ quan có thẩm quyền xác nhận, công nhận hoặc phê duyệt; (5) Có hồ sơ đủ điều kiện tiếp nhận theo quy định đối với tổ chức, cá nhân quy định tại khoản 1 Điều 72 của Luật Địa chất và khoáng sản.
Điều kiện cấp Giấy phép khai thác cho tổ chức quy định tại khoản 2 Điều 72 của Luật Địa chất và khoáng sản: (1) Phù hợp với nguyên tắc khai thác khoáng sản quy định tại khoản 2 Điều 73 của Luật Địa chất và khoáng sản; (2) Khu vực đề nghị cấp Giấy phép khai thác đã có kết quả khảo sát, đánh giá thông tin chung đối với khoáng sản nhóm IV hoặc kết quả thăm dò khoáng sản được cơ quan có thẩm quyền xác nhận, công nhận hoặc phê duyệt; (3) Có hồ sơ đủ điều kiện tiếp nhận theo quy định tại khoản 2 Điều 72 của Luật Địa chất và khoáng sản.
Theo Tờ trình của Bộ TN&MT, để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, khi xây dựng Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản, Bộ TN&MT sẽ cập nhật các nội dung liên quan đến khai thác khoáng sản nhóm IV của Nghị định này và chấm dứt hiệu lực thi hành của Nghị định này kể từ ngày 01/7/2025. Như vậy, Nghị định số 11/2025/NĐ-CP sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 15/01/2025 - 30/6/2025.
Thời gian qua, việc cấp Giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu san lấp (khoáng sản nhóm IV) gặp nhiều khó khăn, vướng mắc do trình tự, thủ tục cấp phép được thực hiện theo quy định chung như đối với các loại khoáng sản khác, dẫn đến thời gian cấp phép kéo dài, không đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung và các địa phương nói riêng, đặc biệt là nhu cầu cung ứng vật liệu san lấp cung cấp cho các dự án trọng điểm quốc gia, các dự án khẩn cấp, cấp bách. Quốc hội, Chính phủ đã phải ban hành nhiều Nghị quyết để tháo gỡ các vướng mắc cho từng dự án cụ thể.
Ngày 29/11/2024, tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Địa chất và khoáng sản, trong đó quy định một số nội dung cụ thể nhằm giải quyết vấn đề liên quan đến hoạt động khai thác khoáng sản làm vật liệu san lấp, đặc biệt là việc cấp Giấy phép khai thác các mỏ khoáng sản làm vật liệu san lấp cho các dự án quan trọng quốc gia.