Thủ tướng kêu gọi các doanh nghiệp FDI đồng hành cùng Việt Nam thực hiện chuyển đổi xanh

Việt Nam trở thành điểm đến chiến lược

Sáng 19/3, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị gặp gỡ cộng đồng doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên năm 2024 (VBF 2024), với chủ đề "Doanh nghiệp FDI tiên phong thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh".

Tại Hội nghị, đại diện Hiệp hội DN các nước tại Việt Nam như: Anh Quốc, Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu, Singapore…; các tập đoàn kinh tế đa quốc gia tại Việt Nam như: Intel, Samsung, Bosch, Erex, Coca-Cola, Heineken… tham luận đánh giá về vai trò của FDI trong bối cảnh mới và tham vấn chính sách, khuyến nghị nhằm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.

Hội nghị cũng đánh giá về tình hình và trách nhiệm của DN FDI trong thực hiện chiến lược tăng trưởng xanh; báo cáo kết quả khảo sát ESG (môi trường, xã hội, quản trị DN) - các yếu tố liên quan đến phát triển bền vững và ảnh hưởng, tác động của DN đến cộng đồng; thảo luận về phát triển nguồn nhân lực gắn với tăng trưởng xanh, phát triển hạ tầng bền vững, tài chính ESG, tình hình triển khai ESG tại các DN trong bối cảnh thúc đẩy xanh hóa nền kinh tế và kế hoạch của DN đối với việc triển khai tăng trưởng xanh và thực hiện ESG.

Hiệp hội DN châu Âu (EuroCham) đánh giá, ngay cả khi giá hàng hóa toàn cầu tăng đột biến, lạm phát và gián đoạn chuỗi cung ứng, Việt Nam vẫn giữ vững vị trí là một trong những nền kinh tế tăng trưởng hàng đầu thế giới. Việt Nam hiện đang ở vị trí thuận lợi để cho thế giới thấy tiềm năng của mình với tư cách là quốc gia dẫn đầu toàn cầu về phát triển kinh tế bền vững. Nhiều nhà bán lẻ nước ngoài đã chọn Việt Nam làm trung tâm chiến lược của chuỗi cung ứng toàn cầu.

Với EVFTA, các nhà đầu tư EU đã cam kết hơn 26 tỷ USD vào gần 2.250 dự án của Việt Nam. Cuộc khảo sát Chỉ số niềm tin kinh doanh năm 2023 của EuroCham đã xác nhận xu hướng tăng này với 31% thành viên xếp hạng Việt Nam nằm trong số ba điểm đến đầu tư hàng đầu toàn cầu và hơn một nửa lên kế hoạch thúc đẩy đầu tư của Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất công nghệ cao.

Sự bùng nổ đầu tư này nêu bật tính hiệu quả của EVFTA trong việc thu hút FDI bền vững, chất lượng cao và đưa Việt Nam trở thành điểm đến chiến lược. Đến nay, EU là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 6 của Việt Nam với hơn 27,8 tỷ USD được đầu tư vào 2.450 dự án trong ba thập kỷ qua, trong đó hơn 60% thuộc lĩnh vực sản xuất.

Ông Denzel Eades - Phó Chủ tịch Hiệp hội DN Anh Quốc tại Việt Nam hoan nghênh cam kết của Việt Nam giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và phát triển bền vững, cũng như những nỗ lực của Chính phủ trong việc thực hiện chương trình nghị sự này; khẳng định các DN Anh sẵn sàng đóng góp đáng kể trong các lĩnh vực quan trọng như năng lượng, tài chính, dược phẩm và hàng tiêu dùng.

Phó Chủ tịch Hiệp hội DN Anh Quốc tại Việt Nam cũng cho rằng, việc thông qua Quy hoạch Phát triển Điện lực VIII cho thấy cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc giảm thải carbon; khuyến nghị Việt Nam cần triển khai nhanh chóng Quy hoạch Điện VIII, đặc biệt phát triển LNG, năng lượng mặt trời và gió, triển khai phối hợp Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) phù hợp với Quy hoạch Điện VIII.

Ông Muto Shiro - Phó Chủ tịch Hiệp hội DN Nhật Bản tại Việt Nam (JCCI) cho biết, Nhật Bản - Việt Nam đã nâng cấp quan hệ lên "Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á và trên thế giới", JCCI sẽ tích cực tham gia các chương trình nghị sự quan trọng do Chính phủ Việt Nam thúc đẩy như giảm phát thải carbon, đổi mới sáng tạo và tăng cường chuỗi cung ứng.

DN Nhật Bản mong muốn Việt Nam thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu; đào tạo nguồn nhân lực; phát triển hạ tầng; quan tâm vấn đề an sinh xã hội để thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển bền vững…

Niềm tin vào các doanh nghiệp FDI

Lắng nghe tất cả các ý kiến, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao Bộ KH&ĐT, Văn phòng Chính phủ tổng hợp, nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến để xây dựng, hoàn thiện và trình ban hành Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng trưởng xanh.

Đánh giá tổng thể tình hình thế giới và khu vực, Thủ tướng bày tỏ Chính phủ Việt Nam luôn lắng nghe, chia sẻ với các đối tác, nhà đầu tư, cùng góp phần vì môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển, cùng làm, cùng hưởng, cùng thắng, cùng phát triển.

“Tôi chưa từ chối tiếp một hiệp hội DN nào nếu như tôi có mặt tại Hà Nội”, Thủ tướng khẳng định.

Thủ tướng đồng thời chia sẻ niềm tin vào các DN FDI; Niềm tin Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao với hơn 193 quốc gia, trong đó có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện hoặc đối tác chiến lược với tất cả 5 nước Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, 7 nước thành viên G7, 16 thành viên G20; ký 16 FTA với hơn 60 nước; niềm tin vào sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, trong hệ thống chính trị, trong nhân dân, đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế; niềm tin vào truyền thống của dân tộc càng áp lực lại càng nỗ lực; và niềm tin vào sự nỗ lực của DN, người dân cùng nhà nước vượt qua khó khăn, thách thức…

Thủ tướng cho biết, nhiều tổ chức quốc tế có uy tín đánh giá cao kết quả và triển vọng của nền kinh tế Việt Nam. ADB dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2024 là 6%, Ngân hàng HSBC dự báo 6,3%; Ngân hàng Standard Chartered dự báo 6,7%; S&P dự báo 6,8%...

Đặc biệt, mặc dù xu hướng FDI trên toàn cầu suy giảm, nhưng Việt Nam vẫn là một điểm sáng trong thu hút FDI. Năm 2023, thu hút FDI đạt gần 36,6 tỷ USD tăng 32,1%; vốn FDI thực hiện đạt gần 23,2 tỷ USD, tăng 3,5%.

Trong 2 tháng đầu năm 2024, thu hút FDI đạt 4,3 tỷ USD tăng 38,6%; vốn FDI thực hiện đạt 2,8 tỷ USD, tăng 9,8%. Tính đến cuối tháng 2/2024, hiện còn trên 39,5 nghìn dự án FDI còn hiệu lực, với tổng vốn đầu tư trên 473 tỷ USD. Có 145 nước và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng thúc đẩy đầu tư ra nước ngoài và thu hiệu quả.

Môi trường đầu tư kinh doanh không ngừng được cải thiện, xếp hạng môi trường kinh doanh tăng 12 bậc năm 2023 theo đánh giá của Tạp chí Nhà kinh tế (Tổ chức EIU). Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu được nâng lên (xếp hạng 46/132, tăng 2 bậc so với năm 2022 theo đánh giá của WIPO). Giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam đạt 431 tỷ USD, đứng 32/100 thương hiệu quốc gia mạnh trên thế giới.

Thủ tướng nhấn mạnh, khu vực FDI có những đóng góp quan trọng góp phần cải thiện chất lượng của nền kinh tế Việt Nam; là động lực quan trọng góp phần thúc đẩy đổi mới, nâng cao chất lượng pháp luật, cơ chế, chính sách, khả năng quản trị quốc gia.

Đầu tư của các DN FDI là nguồn lực quan trọng, vừa bổ sung vốn, vừa thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, sinh kế cho người dân, tạo ra nhiều sản phẩm chất lượng cao. Hoạt động của ngày càng nhiều các tập đoàn đa quốc gia, quy mô lớn, công nghệ hiện đại góp phần nâng cấp công nghệ, kỹ năng quản lý, cải thiện vị trí của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cùng với những hạn chế, bất cập, khó khăn, thách thức nói chung của nền kinh tế, khu vực FDI cũng có một số tồn tại, hạn chế như chất lượng đầu tư, trình độ công nghệ và chuyển giao công nghệ ở một số dự án còn hạn chế; tỷ lệ nội địa hóa còn thấp; sự liên kết giữa khu vực DN trong nước và khu vực FDI còn chưa thực sự chặt chẽ, hiệu quả, bền vững.

Số lượng, quy mô các dự án đầu tư vào công nghệ cao, xanh, sạch, thân thiện môi trường còn khiêm tốn. Còn có tình trạng một số địa phương chưa đáp ứng đủ nhu cầu nhân lực chất lượng cao cho các dự án FDI quy mô lớn, công nghệ cao; còn phát sinh những bất cập trong quan hệ lao động…

Phân tích các bài học kinh nghiệm, Thủ tướng cho rằng cần phải bám sát tình hình quốc tế, trong nước để chủ động điều chỉnh phù hợp các cơ chế, chính sách thu hút FDI, bảo đảm linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phù hợp tình hình Việt Nam và xu thế thế giới.

Cùng với đó, phải thu hút đầu tư có chọn lọc, ưu tiên các dự án công nghệ cao, có sức lan tỏa lớn, thân thiện môi trường, tạo động lực thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn và các ngành, lĩnh vực mới nổi (chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, hydrogen…) và tham gia sâu rộng vào các chuỗi sản xuất, cung ứng khu vực, toàn cầu.

Không chấp nhận "tăng trưởng trước, dọn dẹp sau"

Chia sẻ quan điểm tăng trưởng xanh, Thủ tướng cho biết Việt Nam xác định tăng trưởng xanh là một trong hai yếu tố cốt lõi cùng với chuyển đổi số, của quá trình cơ cấu lại nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh và phát triển nhanh, bền vững.

Kiên quyết không chấp nhận mô hình "tăng trưởng trước, dọn dẹp sau"; không tăng trưởng bằng mọi giá; chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ "nâu" sang "xanh"; huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực bên trong và bên ngoài cho phát triển hệ sinh thái xanh, kinh tế tuần hoàn, carbon thấp, chuyển đổi năng lượng...

Thời gian tới, Thủ tướng đề nghị và mong muốn các DN FDI tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Việt Nam về 5 yếu tố: Nguồn vốn, thể chế, công nghệ, quản trị, đào tạo nhân lực.

Thủ tướng kêu gọi các DN FDI, nhà đầu tư nước ngoài đồng hành cùng Việt Nam thực hiện chuyển đổi xanh, phát triển bền vững với tinh thần "Ba tiên phong": Tiên phong trong nhận thức, tư duy và hành động, đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách làm về tăng trưởng xanh; Tiên phong trong chuyển giao công nghệ, thúc đẩy nghiên cứu phát triển, đổi mới sáng tạo phục vụ tăng trưởng xanh; Tiên phong trong triển khai thực hiện các dự án tăng trưởng xanh cụ thể, làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và bổ sung các động lực tăng trưởng mới.

Cùng với đó, Thủ tướng mong muốn các tổ chức quốc tế, đối tác phát triển tiếp tục hỗ trợ, đồng hành cùng Việt Nam theo tinh thần "Ba đẩy mạnh": Đẩy mạnh hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm, tham vấn chính sách cho Việt Nam, trong đó, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên như chuyển đổi xanh, phát triển số; Đẩy mạnh hỗ trợ tài chính, hỗ trợ kỹ thuật cho Việt Nam, tập trung vào các dự án có tính lan tỏa, đột phá, xoay chuyển tình thế, tìm kiếm và kết nối với các đối tác phù hợp, chú trọng huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính xanh; Đẩy mạnh hợp tác về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực cho Việt Nam, nhất là lực lượng lao động chất lượng cao phục vụ các ngành kinh tế trụ cột, các lĩnh vực quan trọng, mới nổi.

Thủ tướng khẳng định, Việt Nam cam kết "ba bảo đảm", đẩy mạnh "ba đột phá" và thực hiện "ba tăng cường": Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của DN nói chung và FDI nói riêng, bảo đảm cho DN FDI ổn định và phát triển theo hướng tăng trưởng xanh và các xu thế lớn của thời đại như ứng phó biến đổi khí hậu; Bảo đảm giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, ổn định về chính trị, trật tự an toàn xã hội, ổn định chính sách để các nhà đầu tư yên tâm; Bảo đảm ổn định năng lượng theo hướng chuyển đổi xanh, phát triển hệ sinh thái chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế số, chuyển đổi số.

Đồng thời, Việt Nam đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược gồm: Đột phá về thể chế phục vụ chuyển đổi xanh, chuyển đổi số; Đột phá về hạ tầng kinh tế, xã hội, y tế, giao thông, giáo dục, hạ tầng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số; Đột phá về nhân lực.

Việt Nam thực hiện "ba tăng cường" gồm: Tăng cường lòng tin giữa DN với Chính phủ và các cấp chính quyền; Tăng cường tính công khai, minh bạch, bình đẳng, phòng chống tham nhũng, tiêu cực; Tăng cường hỗ trợ DN phát triển nhanh, bền vững, hướng vào chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, hợp tác công tư.

Chính phủ Việt Nam cam kết luôn đồng hành, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho cộng đồng DN, nhà đầu tư trong và ngoài nước với tinh thần: "Lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ"; "cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng".

"Việc hợp tác có được và chưa được nhưng quan trọng nhất là cùng nhau chia sẻ, thấu hiểu thì những vướng mắc dù lớn hay nhỏ đều có thể được giải quyết", Thủ tướng nói và đề nghị cộng đồng DN, các nhà đầu tư "đã nói thì phải làm, đã cam kết thì phải thực hiện, đã thực hiện thì phải có kết quả thực chất, cân - đong - đo - đếm được".