Thủ tướng yêu cầu khởi công cảng hàng không quốc tế Long Thành vào tháng 8/2023

Bàn giao mặt bằng hơn 624km

Sáng 13/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Trưởng ban Chỉ đạo nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT chủ trì họp Phiên thứ 6 của Ban Chỉ đạo nhằm kiểm tra, đôn đốc các công việc sau phiên họp lần thứ 5 (vào ngày 4/4/2023) và bàn các giải pháp, tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án.  

Tại phiên họp, đại diện Bộ GTVT cho biết, sau cuộc họp Ban Chỉ đạo lần thứ 5, Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ tiếp tục có nhiều chỉ đạo, điều hành tại các cuộc họp chuyên đề; trực tiếp kiểm tra hiện trường các dự án, kịp thời ban hành các văn bản, chỉ thị, công điện tháo gỡ các khó khăn trong quá trình thực hiện, đặc biệt về giải phóng mặt bằng (GPMB) và cung cấp vật liệu xây dựng (VLXD) cho dự án.

Cũng nhờ sự vào cuộc quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ, các bộ, ngành, các cấp chính quyền địa phương đã thay đổi rất lớn trong tư duy, đổi mới cách làm, xác định việc hoàn thành công tác GPMB các dự án là nhiệm vụ chính trị quan trọng; đã thành lập Ban Chỉ đạo, một số địa phương đã thành lập tổ công tác đặc biệt để trực tiếp chỉ đạo.

Cấp ủy, chính quyền các cấp đã vào cuộc, quyết liệt triển khai công tác GPMB, xây dựng các khu tái định cư, di dời hạ tầng kỹ thuật cơ bản đáp ứng tiến độ, phối hợp với các chủ đầu tư trong triển khai các thủ tục liên quan đến mỏ VLXD, tăng cường kiểm tra hiện trường để tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, đẩy nhanh công tác chuẩn bị đầu tư các dự án (cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, Đồng Đăng - Trà Lĩnh, Hòa Bình - Mộc Châu).

Cụ thể, 12 địa phương có dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 đi qua đã bàn giao mặt bằng 624,34/721,2km (87%); đã hoàn thành 38 khu tái định cư, đang xây dựng 106 khu.

Các địa phương đã tổng hợp để trình HĐND tỉnh thông qua trong tháng 7/2023 chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, sử dụng đất các khu vực liên quan đến mỏ VLXD, để các nhà thầu triển khai khai thác vào cuối tháng 7 và đầu tháng 8/2023.

14 địa phương có 3 dự án cao tốc Đông - Tây và 2 đường vành đai đã triển khai GPMB đáp ứng tiến độ khởi công, trong đó một số địa phương triển khai tốt như: TP Hà Nội, Đồng Nai, Hậu Giang và TP.HCM đạt trên 85%; đang tích cực triển khai GPMB phần còn lại để hoàn thành trước 31/12/2023.

Tỉnh Đồng Nai đã bàn giao 4.860/4.946 ha (98%) diện tích của dự án Cảng hàng không Long Thành. TP.HCM đã phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng để hoàn thành công tác GPMB dự án nhà ga T3 cảng hàng không Tân Sơn Nhất.

12/14 địa phương (TP.HCM, TP Hà Nội, TP Cần Thơ và các tỉnh: Khánh Hòa, Đắk Lắk, An Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng, Long An, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu) là cơ quan chủ quản 3 cao tốc trục Đông - Tây (cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng) và 2 đường vành đai (Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và Vành đai 3 TP.HCM) đã nỗ lực triển khai để khởi công các dự án trước ngày 30/6/2023 theo đúng yêu cầu của Chính phủ, nâng tổng số đường cao tốc khởi công từ đầu năm đến nay lên 1.332km. Hiện cả nước đang triển khai thi công 1.693km đường bộ cao tốc.

Các địa phương đã chủ động, phối hợp với các chủ đầu tư, nhà thầu triển khai thủ tục khai thác mỏ VLXD. Đến nay đã khai thác 9 mỏ, xác nhận bản đăng ký kế hoạch khai thác được 26 mỏ (đang triển khai các thủ tục về đất đai). Trong đó, một số địa phương như Hà Tĩnh, Quảng Bình, Bình Định, Khánh Hòa, Quảng Ngãi đã thực hiện tốt việc xác nhận các thủ tục khai thác VLXD, tạo điều kiện để nhà thầu sớm khai thác.

Các tỉnh, thành phố: Bình Phước, Thái Bình và TP.HCM đang khẩn trương tổ chức lập chủ trương đầu tư các dự án đường bộ cao tốc theo phương thức đối tác công tư (PPP) được giao làm cơ quan có thẩm quyền (với các dự án Cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành, Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng, TP.HCM - Mộc Bài).

Các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Hòa Bình đã tích cực triển khai lập báo cáo nghiên cứu khả thi các dự án đường bộ cao tốc được giao làm cơ quan chủ quản/cơ quan có thẩm quyền, phấn đấu phê duyệt trong quý III/2023 (cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng, Đồng Đăng - Trà Lĩnh, Hòa Bình - Mộc Châu).

TP Hà Nội và TP.HCM đã hoàn chỉnh điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án đường sắt đô thị, đang triển khai thi công, phấn đấu khai thác 2 tuyến vào cuối năm 2023 và đầu năm 2024 (đoạn trên cao tuyến Nhổn - ga Hà Nội, tuyến Bến Thành - Suối Tiên).

4 dự án thành phần đã đi vào khai thác

Bộ GTVT đã thường xuyên kiểm tra hiện trường, đôn đốc, chỉ đạo các chủ đầu tư, các nhà thầu tổ chức thi công "3 ca 4 kíp", khắc phục mọi khó khăn, đẩy nhanh tiến độ để đưa vào khai thác 4 dự án thành phần (cao tốc Mai Sơn - Quốc lộ 45, Nha Trang - Cam Lâm, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây) thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 với chiều dài 312km trong quý II/2023, nâng tổng số đường cao tốc lên 1.729km, tạo được hiệu ứng lớn, sự tin tưởng của các cấp lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự phấn khởi của nhân dân. Đến cuối năm 2023, sẽ hoàn thành 4 dự án cao tốc với tổng chiều dài 123km, tăng tổng số đường cao tốc lên 1.852km.

Với dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, Bộ GTVT đã chỉ đạo các đơn vị huy động 219 mũi thi công cầu, hầm, 315 mũi thi công đường, 10.538 công nhân, kỹ sư, 4.724 máy móc, 310 tư vấn giám sát; tranh thủ điều kiện thời tiết thuận lợi để tổ chức thi công đồng loạt, cơ bản bảo đảm kế hoạch đặt ra; Thường xuyên kiểm tra hiện trường, phối hợp với địa phương tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về mặt bằng, triển khai các thủ tục về mỏ VLXD.

Đặc biệt, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã tổ chức 2 tổ công tác với thành phần tham dự là các bộ liên quan tổ chức làm việc và kiểm tra tại các địa phương từ ngày 4 - 10/7/2023, qua đó đã nhận diện được nhiều vướng mắc trong triển khai để đề xuất tháo gỡ.

Bộ GTVT cũng thẩm định, cho ý kiến tham gia với hồ sơ thiết kế, dự toán; cùng với các địa phương nỗ lực triển khai các công việc để khởi công dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng vào ngày 17 và 18/6/2023, đáp ứng tiến độ yêu cầu của Chính phủ.

Bộ đã phối hợp cùng Bộ TN&MT để hướng dẫn các địa phương về thủ tục khai thác mỏ VLXD, phân bổ vật liệu cát đắp cho các dự án khu vực ĐBSCL, từng bước tháo gỡ nút thắt lớn nhất đối với tiến độ triển khai các dự án.

Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp đã chỉ đạo Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) hoàn thành điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Bến Lức - Long Thành, bố trí nguồn vốn để thi công trở lại các gói thầu; chỉ đạo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) triển khai Dự án cảng hàng không Long Thành và nhà ga T3 cảng hàng không Tân Sơn Nhất bám sát tiến độ yêu cầu, trong đó dự kiến khởi công 2 tuyến giao thông kết nối vào ngày 14/7/2023 và hạng mục đường cất hạ cánh, đường lăn, sân đỗ trong tháng 8/2023; đã nỗ lực trong việc lựa chọn nhà thầu gói thầu nhà ga hành khách cảng hàng không Long Thành và dự kiến sẽ có kết quả trong tháng 7/2023.

Đã giải ngân hơn 38.000 tỷ đồng vốn cho GTVT

Cũng tại phiên họp, các đại biểu tập trung thảo luận về tình hình, tiến độ triển khai các dự án, phân tích các khó khăn, vướng mắc, đề xuất các nhiệm vụ, trọng tâm thời gian tới. Sau cuộc họp lần thứ 5, những khó khăn, bất cập về GPMB và cung cấp VLXD đã được tháo gỡ; các bộ, ngành hướng dẫn các địa phương tổ chức thực hiện.

Kết quả, các dự án cao tốc trục Đông - Tây, đường vành đai GPMB đáp ứng tiến độ khởi công, Dự án Bắc - Nam giai đoạn 2 đạt 86%, TP.HCM và Bộ Quốc phòng đã hoàn thành GPMB nhà ga hành khách T3 Cảng hàng không Tân Sơn Nhất. Tiến độ triển khai của các tỉnh, thành phố trong 6 tháng đã hoàn thành trên 70%, là kết quả trước đây chưa thực hiện được.

Trước đó, mỏ VLXD của dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2 được Bộ GTVT đánh giá là điểm nghẽn lớn. Sau khi có các chỉ đạo, các chủ đầu tư, nhà thầu và địa phương đã phối hợp, tích cực triển khai các thủ tục về khai thác mỏ VLXD bước đầu đạt kết quả khả quan.

Bộ GTVT và các địa phương đã khởi công được các dự án cao tốc trọng điểm như: Biên Hòa - Vũng Tàu, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Vành đai 3 TP.HCM và Vành đai 4 Thủ đô Hà Nội, nâng tổng số đường cao tốc khởi công từ đầu năm đến nay lên 1.332km.

Đặc biệt, Bộ GTVT đã chỉ đạo tích cực để đưa vào khánh thành 4 dự án thành phần thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 với chiều dài 312km trong quý II/2023, nâng tổng số đường cao tốc lên 1.729km.

Với cảng hàng không Long Thành, các đơn vị đã tích cực triển khai các công việc để chuẩn bị khởi công trụ sở Cục Quản lý xuất nhập cảnh, đường lăn, đường cất hạ cánh, thân tháp không lưu, 2 tuyến giao thông kết nối.

Theo Bộ GTVT, trong giai đoạn 2000-2021, cả nước mới đầu tư đưa vào khai thác 1.163km đường bộ cao tốc, trong khi từ đầu nhiệm kỳ đến nay đã hoàn thành, đưa vào khai thác thêm 566km đường cao tốc, nâng tổng số đường cao tốc của cả nước lên 1.729km.

Tổng chiều dài các dự án đang thi công và đã khởi công từ đầu năm 2023 đến nay 1.693km (các dự án đang thi công với tổng chiều dài 361km và các dự án đã khởi công từ đầu năm 2023 có tổng chiều dài 1.332km). Dự kiến đến cuối năm nay, cả nước sẽ có 1.852km cao tốc.

Năm 2023, vốn đầu tư công bố trí cho các dự án GTVT là hơn 97.000 tỷ đồng, hiện đã giải gần gần 38.000 tỷ đồng, đạt gần 40%.

Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số công việc triển khai chưa đáp ứng tiến độ. Về VLXD, các mỏ đất đắp đủ điều kiện khai thác chưa đáp ứng yêu cầu cung ứng vật liệu cho dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2.

Về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, phần mặt bằng còn lại chưa bàn giao tuy không lớn nhưng vẫn là điểm nghẽn và là khâu khó khăn, phức tạp.

Công tác chuẩn bị đầu tư, điều chỉnh chủ trương đầu tư, dự án đầu tư tại một số dự án còn chậm chưa đáp ứng yêu cầu. Thủ tục về chuyển đổi mục đích sử dụng rừng còn qua nhiều bước, một số yêu cầu chưa phù hợp với đặc thù các dự án giao thông, cần nhiều thời gian để triển khai.

Năng lực quản lý điều hành của một số chủ đầu tư, nhà thầu còn hạn chế. Một số nhà thầu chưa huy động đầy đủ nhân sự, máy móc, nguồn lực tài chính, chưa thực hiện tốt công tác nội nghiệp ảnh hưởng đến tiến độ thi công và giải ngân.

Khởi công nhà ga Long Thành trong tháng 8/2023

Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao sự chuẩn bị của Bộ GTVT, các bộ, ngành, địa phương, các ban QLDA, đơn vị tư vấn, nhà thầu đã cuộc quyết liệt để triển khai trong quá trình triển khai các dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT.

Thủ tướng yêu cầu các chủ thể liên quan cần tích cực, quyết liệt hơn nữa, tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, giảm bớt các thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian triển khai, kiên quyết thực hiện nguyên tắc giải quyết công việc theo đúng thẩm quyền, không đùn đẩy, không né tránh, với tinh thần chống tiêu cực, lãng phí, tất cả vì nhiệm vụ chung, hài hòa lợi ích giữa nhà nước, người dân, doanh nghiệp.

Các cơ quan phối hợp chặt chẽ, đẩy nhanh tiến độ các công việc, thủ tục chuẩn bị đầu tư, bố trí vốn… theo đúng quy định, không để kéo dài. Các bộ tăng cường thanh tra, kiểm tra, đôn đốc các nội dung công việc thuộc phạm vi quản lý.

Về quy trình, thủ tục, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu không trông chờ, thực hiện nghiêm quy chế làm việc của Chính phủ, trong quá trình xin ý kiến quá 7 ngày nếu không trả lời coi như đồng ý.

Về các nhiệm vụ cụ thể với các nhóm dự án, đối với nhóm chưa duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, Thủ tướng giao Bộ GTVT và các địa phương (Thái Bình, Lạng Sơn, Cao Bằng, Bình Phước) khẩn trương hoàn thiện thủ tục chuẩn bị đầu tư các dự án đã được giao là cơ quan có thẩm quyền, chủ quản thực hiện dự án.

Bộ KH&ĐT, Bộ GTVT tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương để hoàn thiện hồ sơ các dự án đường cao tốc theo phương thức PPP.

Đối với nhóm đang thi công, về 3 dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 (Diễn Châu - Bãi Vọt, Cam Lâm - Vĩnh Hảo đầu tư theo phương thức PPP và Nghi Sơn - Diễn Châu đầu tư công) và dự án cầu Mỹ Thuận 2 hoàn thành đưa vào khai thác năm 2023, Bộ GTVT chỉ đạo nhà đầu tư, các nhà thầu thi công "3 ca, 4 kíp", tăng cường trang thiết bị nhân lực để kịp đưa vào khai thác sử dụng đúng tiến độ.

Về các dự án cao tốc gồm Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Biên Hòa - Vũng Tàu, Khanh Hòa - Buôn Ma Thuột, Vành đai 3 TP.HCM, Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội… các dự án khởi công trong tháng 6/2023, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư bảo đảm theo tiến độ Chính phủ giao, cơ bản hoàn thành bàn giao mặt bằng trước ngày 31/12/2023, chỉ đạo các ban quản lý dự án, nhà thầu tập trung triển khai thi công, bảo đảm tiến độ ngay từ đầu.

Về Dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành, Thủ tướng yêu cầu Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, ACV hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu gói thầu nhà ga hành khách để khởi công trong tháng 8 tới.

Về nhiệm vụ cụ thể của các cơ quan, Thủ tướng giao Bộ GTVT chỉ đạo các chủ đầu tư và các cơ quan liên quan quyết liệt, đôn đốc các nhà thầu tập trung mọi nguồn lực, tranh thủ điều kiện thời tiết thuận lợi, tổ chức thi công "3 ca 4 kíp" để hoàn thành 3 dự án thành phần thuộc cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017-2020 và Mỹ Thuận - Cần Thơ trong năm 2023. Kiên quyết xử lý các nhà thầu yếu kém, vi phạm tiến độ hợp đồng theo đúng các quy định.

Các đơn vị tư vấn, nhà thầu phát huy tinh thần trách nhiệm hơn nữa trong triển khai các dự án trên tinh thần công khai, minh bạch, vừa làm vừa sáng tạo, càng làm càng trưởng thành, lớn mạnh. Lưu ý đa dạng hóa hơn nữa các nhà tư vấn cho các dự án trên cơ sở cạnh tranh lành mạnh, các chủ đầu tư không chia các dự án thành các gói thầu quá nhỏ, thông thầu, bán thầu, dẫn tới manh mún, nhỏ lẻ, ảnh hưởng tới tiến độ và chất lượng.

Văn phòng Chính phủ phối hợp với Bộ GTVT theo dõi, đôn đốc tình hình triển khai các nội dung, công việc, tiến độ được Thủ tướng Chính phủ giao.