Đây là ý kiến khuyến nghị và phân tích giải pháp giảm tải cho các đô thị lớn vùng Đông Nam Bộ của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị tại Hội nghị triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 24-NQ-TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và xúc tiến đầu tư vùng.
Dẫn ý kiến của các chuyên gia quy hoạch về việc thực hiện tốt cấu trúc chùm đô thị sẽ giải quyết được bài toán về phân bố dân cư, giảm áp lực cho nội thành, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho rằng đây là cơ sở để giải quyết vấn đề bức xúc đô thị tại khu vực trung tâm của vùng như ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường.
Muốn đạt được mục tiêu trên, cần tập trung nguồn lực phát triển, nâng cấp hệ thống giao thông, hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội một cách tổng thể, hiện đại và hiệu quả. Trong đó, xây dựng khép nối hoàn chỉnh các đường vành đai là nhiệm vụ trọng tâm cần ưu tiên, từ đó tạo động lực mới để phát triển đô thị trung tâm, các đô thị vệ tinh, mở rộng không gian phát triển, tạo sức hút ngoài khu vực trung tâm đô thị để thực hiên giảm nén ở nội đô.
Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, song hành với việc cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị hiện có, nên hình thành một số đô thị mới giữ vai trò cực tăng trưởng mới cho Vùng. Các đô thị này được hình thành từ yêu cầu phân bớt hoặc chuyển hẳn các chức năng đang bị dồn nén quá mức ở đô thị trung tâm, đô thị hiện nay.
Nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ nâng cao chất lượng đô thị Vùng Đông Nam Bộ theo Nghị quyết số 24-NQ/TW và Nghị quyết số 06-NQ/TW, Bộ Xây dựng kiến nghị các tỉnh bám sát tinh thần Nghị quyết số 06-NQ/TW để xây dựng chương trình hoàn thiện các tiêu chuẩn đô thị về cơ sở hạ tầng đô thị; tăng cường quản lý phát triển đô thị, bồi dưỡng năng lực quản lý đô thị, tập trung vào mô hình quản lý đô thị hợp lý, hiệu quả, ứng dụng công nghệ cao trong quản lý đô thị.
Nghị quyết 154/NQ-CP đặt mục tiêu phấn đấu một số chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030: Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2021 - 2030 đạt khoảng 8 - 8,5%. Đến năm 2030, GRDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đạt khoảng 380 triệu đồng, tương đương 14.500 USD; tỷ trọng khu vực dịch vụ chiếm 41,7% trong GRDP, khu vực công nghiệp và xây dựng 45,3% (riêng công nghiệp chế biến chế tạo 33%), khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 2,3%, thuế sản phẩm trừ trợ cấp 10,7%; tỷ trọng kinh tế số trong GRDP khoảng 30 - 35%; tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 70 - 75%; 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới. |
Về phát tiển nhà ở và nhà ở xã hội, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho rằng, cần đưa các chỉ tiêu về phát triển nhà ở, trong đó có chỉ tiêu bắt buộc về phát triển nhà ở xã hội vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội 5 năm, hằng năm của các tỉnh trong Vùng.
Đồng thời, cần quy định quy hoạch, bố trí quỹ đất phát triển nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân theo hướng khi lập, phê duyệt quy hoạch khu công nghiệp phải bố trí quỹ đất để làm nhà lưu trú, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng phục vụ người lao động làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp đó.
Các tỉnh cũng cần tiếp tục có chính sách khuyến khích, ưu đãi đặc biệt về thuế đối với các dự án cung cấp dịch vụ xã hội đô thị ở các khu kinh tế, vùng công nghiệp lớn.
Bối cảnh phát triển của vùng Đông Nam Bộ hiện nay với nhiều thuận lợi và thách thức đan xen, phát triển đô thị vẫn luôn được coi là động lực của phát triển kinh tế-xã hội của vùng, và là một nội dung trong 6 nhóm nhiệm vụ và giải pháp của Nghị quyết số 24-NQ/TW.
Bộ Xây dựng sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và địa phương trong Vùng để tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện chính sách, pháp luật về đất đai, đầu tư, quy hoạch, phát triển đô thị, kiến trúc, xây dựng, theo hướng bảo đảm kết hợp đồng bộ và hài hoà giữa cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị với phát triển các đô thị mới, bảo đảm kiến trúc đô thị hiện đại, giàu bản sắc, các yếu tố văn hóa đặc trưng được giữ gìn và phát huy.
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, theo Kế hoạch phân loại đô thị quốc gia giai đoạn 2021-2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, vùng Đông Nam Bộ sẽ tiếp tục tăng về số lượng đô thị, như đến năm 2025 dự kiến thêm 10 đô thị và đến năm 2030 tăng thêm 20 đô thị và nhiều đô thị tiếp tục hoàn thiện chất lượng để nâng loại đô thị trong giai đoạn tới.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 154/NQ-CP về Chương trình hành động triển khai thực hiện Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị. Chương trình đã đề ra 19 chỉ tiêu; 7 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu; 35 nhiệm vụ, đề án cụ thể và 29 dự án đầu tư kết cấu hạ tầng vùng Đông Nam Bộ.
Chương trình hành động của Chính phủ thể hiện định hướng chỉ đạo đổi mới về tư duy, tầm nhìn, phát huy sự năng động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành phát triển của từng địa phương.
Trong đó, phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trở thành động lực chủ yếu cho tăng trưởng kinh tế vùng; đẩy mạnh hợp tác, liên kết nội vùng, liên vùng, tạo không gian kinh tế thống nhất, khắc phục các điểm nghẽn, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, nâng cao khả năng cạnh tranh vùng.
Bên cạnh đó là việc thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đột phá, vượt trội, cạnh tranh quốc tế để xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh thành trung tâm tài chính quốc tế; huy động tối đa nguồn lực cho phát triển vùng, trong đó tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu, quan trọng, trọng điểm, có sức lan toả, nhất là phát triển mạng lưới đường bộ cao tốc, quốc lộ, các tuyến đường vành đai, cảng hàng không, cảng biển, đường sắt trong vùng và kết nối với các vùng khác.
Chương trình cũng đề cập việc tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong lĩnh vực ứng dụng và phát triển khoa học - công nghệ; có chế độ đãi ngộ, thu hút nhân tài làm việc trong Vùng…