Báo cáo từ Trung tâm Quản lý Hạ tầng Kỹ thuật (Sở Giao thông công chánh TP.HCM) cho biết: Việc cải tạo vỉa hè trên 54 tuyến đường thuộc các Quận 1, 5, 6, 11, Tân Bình, Phú Nhuận, Gò Vấp, Bình Thạnh và huyện Củ Chi đã gây ảnh hưởng đến 2.000 cây xanh, 90 cây cổ thụ đã bị đốn hạ, trong đó có nhiều cây quý như lim sét. Trong mấy tháng vừa qua, hàng loạt cây xanh trên khắp các tuyến phố tại TP.HCM bị “bức tử” khi cải tạo vỉa hè, gây bức xúc cho người dân. Tình trạng thờ ơ, vô trách nhiệm của cơ quan quản lý khiến hàng loạt cây cổ thụ trên các tuyến đường Trần Hưng Đạo (Quận 5), Nguyễn Thị Minh Khai (Quận 1) bị đốn hạ. Ở các tuyến đường khác như đường Lữ Gia (Quận 11) thì hàng cây xanh cũng bị cắt trụi cành…
Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP.HCM cho biết, trước khi triển khai dự án cải tạo vỉa hè, đơn vị này đã có văn bản gửi đến các quận và BQLDA đầu tư khu vực Quận 5 hướng dẫn cụ thể việc bảo vệ cây xanh trong quá trình thi công. Theo đó, tuyệt đối không sử dụng phương tiện cơ giới đào bới gần gốc cây, chỉ được đào thủ công để tránh ảnh hưởng đến rễ. Đồng thời, khi gặp trường hợp vướng rễ, đơn vị thi công phải tạm ngưng và liên hệ với Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật cũng như Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh TP.HCM để có phương án xử lý phù hợp…
Tuy nhiên, từ ngày 9/12/2024 đến nay đơn vị này đã 15 lần có ý kiến đến BQLDA đầu tư xây dựng khu vực Quận 1 về hướng dẫn biện pháp bảo vệ cây xanh và chấn chỉnh công tác thi công của đơn vị thi công (Công ty TNHH Công nghiệp và Xây dựng Nam Việt, CTCP Xây dựng Trung Tín), đồng thời đề nghị chính quyền địa phương xử lý hành vi vi phạm nhưng bị phớt lờ, dẫn đến loạt cây xanh bị đốn hạ và xâm hại.
Còn Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh TP.HCM cho biết, qua công tác tuần tra mới phát hiện cây xanh đã bị đơn vị thi công cào bóc bằng cơ giới gây đứt rễ, dập rễ. Do đó, Công ty phối hợp chủ đầu tư thống nhất đốn hạ ngay để đảm bảo an toàn.
Như vậy, các đơn vị chủ đầu tư không chỉ không giám sát thi công mà còn phớt lờ mọi cảnh báo của cơ quan chuyên môn dẫn đến hàng loạt cây xanh bị "bức tử".
Trước tình trạng đó, ngày 11/4, UBND TP.HCM đã ký văn bản số 2414/UBND-ĐT truyền đạt chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được về việc chấn chỉnh tình trạng cải tạo vỉa hè làm hàng loạt cây xanh bị hư rễ trên toàn địa bàn thành phố, xử lý nghiêm các đơn vị vi phạm.
Theo đó, văn bản giao Sở Giao thông công chánh chỉ đạo Thanh tra Sở tiếp tục chủ động phối hợp với Thanh tra Sở Xây dựng để kiểm tra, xử lý nghiêm các chủ đầu tư, các đơn vị thi công có các hành vi vi phạm quy định về bảo vệ cây xanh, mảng xanh trong quá trình thực hiện các dự án nâng cấp vỉa hè. Đồng thời chỉ đạo Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật tiếp tục tăng cường rà soát, kiểm tra và thực hiện các biện pháp xử lý trước mắt như thay thế cây, cắt gọn cành, tán cây đối với cây xanh trên các tuyến đường có thực hiện thi công nâng cấp, sửa chữa vỉa hè nhằm đảm bảo an toàn, giảm thiểu rủi ro sự cố cây xanh, đặc biệt trong mùa mưa sắp tới.
Đối với Sở Xây dựng, báo cáo, đề xuất UBND TP.HCM có biện pháp chế tài đối với các chủ đầu tư và đơn vị thi công không chấp hành nghiêm các nội dung tại biên bản xử phạt hành chính, hoặc có hành vi tái phạm khi thi công các dự án trên địa bàn thành phố.
Văn bản cũng yêu cầu UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện giám sát chặt chẽ việc thi công trên địa bàn, xử lý kịp thời các đơn vị vi phạm. Đối với các dự án sắp triển khai có ảnh hưởng đến hệ thống cây xanh, các chủ đầu tư buộc phải lập phương án thi công đảm bảo an toàn cho cây xanh và gửi về cơ quan chuyên ngành để kiểm tra, giám sát.
Báo cáo của Sở Xây dựng TP.HCM cho thấy, tỷ lệ diện tích cây xanh đô thị trên địa bàn chỉ đạt 0,57m2/người, thấp nhất trong các đô thị của cả nước. Tỷ lệ này thấp hơn rất nhiều so với tiêu chuẩn cây xanh đô thị đặc biệt khoảng 15m2/người theo TCVN9257:2012.
Báo cáo của Sở Xây dựng cũng cho thấy, tính từ năm 2020 đến nay, đã trồng mới và cải tạo 40.540/30.000 cây xanh, đạt tỷ lệ 135,1%, hoàn thành vượt chỉ tiêu đề ra đến năm 2025. Tuy nhiên, chỉ mỗi chương trình cải tạo vỉa hè đã xâm hại 2.000 cây xanh và đốn hạ 90 cây cổ thụ thì Sở Xây dựng TP.HCM có vượt gấp chục lần kế hoạch cũng không thể bù đắp mảng xanh đã bị mất đi. TP.HCM sẽ mãi là đô thị đặc biệt dẫn đầu cả nước về thiếu hụt mảng xanh công cộng.
