Trong bối cảnh ngành vận tải hàng hóa đang hướng tới tự động hóa, số hóa và tối ưu hóa hiệu suất khai thác, một sáng kiến mới từ Europorte (Pháp) đang thu hút sự chú ý: Nền tảng tin học viễn thông tích hợp Track Value - kết hợp giữa công nghệ IoT, điện toán biên và vệ tinh quỹ đạo thấp (LEO). Track Value ra đời từ câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng ám ảnh nhiều chủ hàng và nhà khai thác vận tải: “Toa xe của tôi hiện ở đâu?” Với sự hợp tác giữa Europorte, Kerlink (chuyên về IoT công nghiệp) và Kinéis (mạng vệ tinh nano của Pháp), nền tảng này không chỉ định vị thời gian thực, mà còn cung cấp dữ liệu toàn diện: tình trạng phanh, rung động, nhiệt độ, độ ẩm, tải trọng, trạng thái cửa container, độ sốc và thậm chí cả bảo trì dự đoán bánh xe.
Sử dụng trung tâm điện toán biên (Edge Computing) - là một mô hình xử lý dữ liệu ngay tại nơi dữ liệu được tạo ra, thay vì phải gửi toàn bộ dữ liệu về máy chủ trung tâm hoặc "đám mây" (cloud). Hệ thống được gắn trực tiếp trên toa xe, Track Value xử lý phần lớn dữ liệu tại chỗ, chỉ gửi về hệ thống trung tâm khoảng 10% dữ liệu quan trọng nhằm tối ưu năng lượng và giảm tải hệ thống. Trung tâm này có thể lưu trữ dữ liệu trong vòng một tháng, hoạt động bằng pin tích hợp có tuổi thọ 5 năm và có thể tái chế.
Điểm khác biệt nổi bật của Track Value là tích hợp chòm 25 vệ tinh LEO của Kinéis, cung cấp độ chính xác GPS trong vòng 5 m trên phạm vi toàn cầu. Điều này cho phép theo dõi cả khi toa xe đi vào các khu vực không có kết nối mặt đất, như sa mạc, biên giới xa xôi hay tuyến đường xuyên lục địa.
Thiết bị có thể được lắp đặt dễ dàng bằng nam châm, vít hoặc đinh tán. Các thông tin được cập nhật qua API vào bảng điều khiển tuỳ chỉnh cho từng khách hàng, với dữ liệu thuộc quyền sở hữu hoàn toàn của người sử dụng - một yếu tố quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và độc lập trong quản trị vận hành.
Chi phí dịch vụ được cung cấp theo hình thức thuê bao trọn gói khoảng 300 euro/năm/thiết bị, không yêu cầu khách hàng phải đầu tư thiết bị ban đầu, mà chỉ cần trả tiền thuê dịch vụ hàng năm. Điều này giảm gánh nặng đầu tư, giúp dễ tiếp cận hơn với các công ty có ngân sách hạn chế.
Europorte kỳ vọng Track Value sẽ không chỉ là sản phẩm của riêng mình, mà là tiêu chuẩn mới trong ngành vận tải đường sắt châu Âu và xa hơn nữa là vận tải đường bộ, đường biển và hàng không. Công ty mẹ Getlink đã đầu tư khoảng 1 triệu euro vào dự án này, minh chứng cho định hướng đổi mới sáng tạo xuất phát từ nhu cầu thực tiễn.
Ông Raphaël Doutrebente - Chủ tịch Europorte cho rằng, sẽ không còn nhiều ngân sách công cho ngành đường sắt, vì vậy cần có sự hợp tác với khu vực tư nhân để tạo ra các giải pháp tiết kiệm và hiệu quả. Ông đánh giá cao Track Value như một ví dụ điển hình về đổi mới chi phí thấp, song song với các dự án đầu tư dài hạn như triển khai hệ thống điều khiển tàu ETCS - (European Train Control System) là hệ thống điều khiển tàu điện tử tiêu chuẩn hóa của châu Âu, được thiết kế để thay thế hàng chục hệ thống tín hiệu và điều khiển tàu riêng biệt hiện đang tồn tại ở các nước châu Âu.
Chương trình ghép nối kỹ thuật số toàn bộ với chi phí lên tới 30 tỷ euro, Track Value được kỳ vọng sẽ có tác động trực tiếp và khả thi hơn trong việc số hóa ngành vận tải.
