QCVN 10:2024/BXD quy định cụ thể những cảnh báo cho người khiếm thị nơi công cộng, trong đó bổ sung nhiều nội dung, hình ảnh minh hoạ cho những đặc điểm kỹ thuật của các tấm lát nổi trợ giúp hỗ trợ tốt hơn cho người khiếm thị… 
Một số điểm mới của QCVN 10:2024/BXD
Bộ Xây dựng vừa có Thông tư số 06/2024/TT-BXD ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 10:2024/BXD về xây dựng công trình bảo đảm tiếp cận sử dụng mới, có hiệu lực kể từ ngày 01/02/2025. QCVN 10:2024/BXD sẽ thay thế QCVN 10:2014/BXD (ban hành theo Thông tư 21/2014/TT-BXD).
QCVN 10:2024/BXD có một số nội dung đổi mới so với QCVN 10:2014/BXD. Trong đó, không sử dụng cụm từ “đảm bảo người khuyết tật tiếp cận sử dụng”, mà thay thế bằng cụm từ “đảm bảo tiếp cận sử dụng”.
Bố cục của QCVN 10:2024/BXD về cơ bản không thay đổi. Tuy nhiên, có phần sinh động và dễ hình dung hơn với những hình ảnh minh hoạ cụ thể về chỗ đỗ xe cho người khuyết tật; điểm dừng chờ xe; chỗ ngồi chờ cho người gặp khó khăn khi tiếp cận tại các điểm dừng chờ xe; kích thước tối thiểu của đường dốc đảm bảo tiếp cận; minh hoạ một số kiểu lan can tay vịn có gờ an toàn, rào chắn…
Bên cạnh đó, QCVN 10:2024/BXD cũng sửa đổi, bổ sung một phần nội dung của QCVN 10:2014/BXD. Trong đó, về phạm vi điều chỉnh, QCVN 10:2024/BXD bổ sung nội dung liên quan đến các công trình di tích cần phải bảo tồn, công trình cũ không đủ điều kiện để cải tạo, cũng phải có các giải pháp trợ giúp người gặp khó khăn khi tiếp cận.
Đối với nội dung về các công trình xây dựng phải đảm bảo tiếp cận sử dụng cho người gặp khó khăn khi tiếp cận, QCVN 10:2024/BXD làm rõ hơn các nhóm đối tượng công trình; đồng thời bổ sung thêm các đối tượng là: Công trình y tế, cầu vượt bộ hành, công viên…
Liên quan đến số lượng chỗ đỗ xe cho người gặp khó khăn khi tiếp cận trong bãi đỗ xe, QCVN 10:2024/BXD quy định mức có tổng số từ trên 200 chỗ đỗ xe, thay vì trên 300 chỗ đỗ xe theo QCVN 10:2014/BXD, số lượng tối thiểu bố trí chỗ đỗ xe cho người gặp khó khăn khi tiếp cận được tính theo công thức 5 + 1 chỗ cho mỗi lần thêm 100 xe…
Tại Phụ lục A về một số biểu tượng quy ước hỗ trợ người gặp khó khăn khi tiếp cận, QCVN 10:2024/BXD bổ sung 03 biểu tượng về: Người cao tuổi bị suy giảm các chức năng của cơ thể; Phụ nữ mang thai; Người có con nhỏ đẩy xe nôi (Xem Hình A1, A2). Đương nhiên, song song với việc bổ sung 03 biểu tượng nay, QCVN 10:2024/BXD cũng đã bổ sung nội dung giải thích từ ngữ đối với các biểu tượng này trong phần 1.4 về giải thích từ ngữ.
Đáng chú ý, riêng đối với người khiếm thị, QCVN 10:2024/BXD bổ sung Phụ lục B về đặc điểm kỹ thuật của các tấm lát nổi trợ giúp cho người khiếm thị, gồm có: (1) Tấm lát cảnh báo, gồm: Tấm lát cảnh báo giao cắt; Tấm lát cảnh báo giới hạn; (2) Tấm lát cảnh báo mép đường chờ tại các bến đỗ, gồm: Tấm lát cảnh báo mép đường chờ tàu điện trên phố; Tấm lát cảnh báo mép đường chờ tàu hỏa, tàu điện ngầm; (3) Tấm lát dẫn hướng; (4) Tấm lát định vị.
Cụ thể những cảnh báo cho người khiếm thị
Trong đó, tấm lát cảnh báo giao cắt (Hình B.1) dùng để cảnh báo cho người khiếm thị dừng lại tại nơi giao cắt không có chênh lệch cao độ giữa lối đi bộ và đường dành cho các phương tiện giao thông; tại vị trí đường dốc của lối đi bộ xuống đường dành cho phương tiện giao thông và tại vị trí đường giao thông được nâng cốt lên bằng với lối đi bộ.
Tấm lát cảnh báo giới hạn (Hình B.2) dùng để cảnh báo cho người khiếm thị khi phía trước có các nguy hiểm như: Điểm bắt đầu và kết thúc của cầu thang; nơi có sự thay đổi cao độ; nơi lối đi bộ song song với đường dành cho các phương tiện giao thông; vị trí chờ tàu điện nổi trên cao.
Tấm lát cảnh báo mép đường chờ tàu điện trên phố (Hình B.3) dùng để cảnh báo cho người khiếm thị giới hạn mép đường chờ tại ga tàu điện nổi trên phố (ga có đường ray chạy trên đường phố, người đi bộ có thể đi ngang qua hoặc đi dọc đường ray mà không có sự giới hạn, hạn chế hay có hàng rào bảo vệ).
Tấm lát cảnh báo mép đường chờ tàu hỏa, tàu điện ngầm (Hình B.4) dùng để cảnh báo cho người khiếm thị giới hạn mép đường chờ tại ga tàu hoả, ga tàu điện ngầm.
Tấm lát dẫn hướng dùng để hướng dẫn người khiếm thị (Hình B.5) tránh các vật cản khi di chuyển tại những nơi không có các các thông tin định hướng như mép đường, hành lang… Tấm lát này cũng được dùng để hướng dẫn người khiếm thị đến các khu vực bán vé, cửa kiểm soát vé, nơi rút tiền...
Tấm lát định vị (Hình B.6) dùng để thông báo cho người khiếm thị về vị trí của các tiện nghi phục vụ công cộng: bố trí ở phía trước bốt điện thoại, hòm thư, quầy vé bảng thông tin (bằng chữ nổi hoặc âm thanh), máy thanh toán tự động, máy rút tiền tự động, khu vệ sinh, phòng chờ, quầy vé và trước lối vào các công trình. Quy cách bề mặt tấm lát định vị sử dụng gờ nổi như tấm lát cảnh báo giao cắt.
Theo PGS.TS Vũ Ngọc Anh - Vụ trưởng Vụ KHCN&MT (Bộ Xây dựng), sau 10 năm thực hiện, QCVN 10:2014/BXD đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho người khuyết tật dễ dàng sử dụng các công trình xây dựng, hòa nhập cộng đồng, chủ động các hoạt động của bản thân.
Để thúc đẩy hơn nữa những mặt tích cực của QCVN và điều chỉnh các quy định còn cứng nhắc, phù hợp với sự phát triển công nghệ chế tạo thiết bị thay thế... QCVN 10:2024 đã bổ sung một số nội dung đảm bảo thực thi, nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của người khuyết tật; tạo điều kiện để người khuyết tật tham gia bình đẳng vào các hoạt động của xã hội; xây dựng môi trường không rào cản, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người khuyết tật và hỗ trợ người khuyết tật phát huy khả năng của mình.
