Năm 2024 là năm tăng tốc thực hiện các nhiệm vụ kế hoạch giai đoan 2021- 2025, mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, lĩnh vực quy hoạch - kiến trúc đã đóng góp vào những thành tựu chung của ngành Xây dựng. Sáng 24/12, Vụ Quy hoạch - Kiến trúc (Bộ Xây dựng) đã tổ chức Hội nghị tổng kết năm 2024 và triển khai chương trình công tác năm 2025. Dự Hội nghị có Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn, cùng đại diện các cục, vụ, đơn vị chức năng của Bộ Xây dựng.
Tỷ lệ đô thị hóa cả nước ước đạt 43,2%
Về quy hoạch đô thị, nông thôn, báo cáo tại Hội nghị cho biết, tính đến tháng 12/2024, cả nước có 907 đô thị, bao gồm: 02 đô thị loại đặc biệt, 22 đô thị loại I, 38 đô thị loại II, 43 đô thị loại III, 99 đô thị loại IV, 703 đô thị loại V.
Tỷ lệ đô thị hóa ước đạt 43,2%. 100% thành phố, thị xã, thị trấn đã có quy hoạch chung được duyệt. Tỷ lệ lập quy hoạch chung đô thị đạt 100%; quy hoạch phân khu tại đô thị đặc biệt và đô thị loại 1 ước tính khoảng đạt khoảng 80%, tại đô thị còn lại ước tính khoảng 55% so với đất xây dựng đô thị. Tỷ lệ số xã có quy hoạch xây dựng nông thôn mới trên cả nước đạt khoảng 94,4%.
Về quy hoạch xây dựng các khu kinh tế, có 17/19 khu kinh tế ven biển đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chung xây dựng; 18/26 khu kinh tế cửa khẩu đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đồ án quy hoạch chung xây dựng.
Bên cạnh đó, về công tác xây dựng văn bản pháp luật, Dự án Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đã được Quốc hội khóa XV biểu quyết thông tại Kỳ họp thứ 8 (ngày 26/11/2024) với 94,99% số phiếu tán thành.
Vụ Quy hoạch - Kiến trúc cũng đã tham mưu để Bộ Xây dựng ban hành 450 văn bản liên quan đến lĩnh vực quản lý quy hoạch - kiến trúc (từ ngày 20/12/2023 đến 03/12/2024); xây dựng hợp phần quy hoạch xây dựng trong quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng và phối hợp hướng dẫn các địa phương đối với nội dung về quy hoạch xây dựng trong quy hoạch tỉnh, 05 quy hoạch vùng; góp ý 20 quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành, 55 quy hoạch tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Đồng thời trình Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt 10 nhiệm vụ và 16 đồ án quy hoạch; hoàn thành thẩm định 09 nhiệm vụ và 11 đồ án quy hoạch; tham mưu để Bộ Xây dựng có ý kiến đối với hơn 120 đồ án quy hoạch xây dựng thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND cấp tỉnh; tham mưu để Bộ Xây dựng ra 13 quyết định phê duyệt nhiệm vụ, quy hoạch chi tiết các trường thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh.
Cùng với đó, tiếp tục tham gia triển khai Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới; Chỉ đạo rà soát nâng cao chất lượng quy hoạch xây dựng nông thôn mới; thực hiện các nhiệm vụ, đề tài nghiên cứu khoa học và dự án hỗ trợ kỹ thuật, cũng như một số nhiệm vụ khác...
Báo cáo cũng chỉ ra một số hạn chế, tồn tại đối với lĩnh vực quy hoạch xây dựng; đồng thời đề xuất phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm về công tác chỉ đạo điều hành của Bộ Xây dựng đối với lĩnh vực quy hoạch - kiến trúc; công tác xây dựng các đề án, văn bản quy phạm pháp luật; công tác quản lý về quy hoạch - kiến trúc; công tác chuyên môn khác…
Công tác quản lý quy hoạch - kiến trúc cần quan tâm nhiều hơn đến khu vực nông thôn
Tại Hội nghị, đại diện các cục, vụ và đơn vị chức năng của Bộ Xây dựng đã đóng góp một số ý kiến để hoàn thiện báo cáo, như đề nghị xây dựng lại quy trình để phối hợp tốt hơn giữa các cấp, ngành và địa phương về các công việc thẩm định, sửa đổi các quy chuẩn, tiêu chuẩn phù hợp với thực tiễn; công tác lưu trữ hồ sơ; tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn quy hoạch đối với các địa phương; xây dựng kế hoạch, dự toán, thống nhất quy trình thực hiện; nâng cao chất lượng tư vấn thực hiện các quy hoạch…
Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn đánh giá cao kết quả công việc Vụ Quy hoạch - Kiến trúc đã đạt được trong năm qua, với việc hoàn thành các công việc theo chức năng nhiệm vụ, cũng như triển khai các nhiệm vụ được Chính phủ, Quốc hội giao cho Bộ Xây dựng.
Về nguyên nhân của các kết quả nêu trên, theo Thứ trưởng, Vụ Quy hoạch - Kiến trúc đã chủ động trong việc nghiên cứu nội dung công việc, chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan; nội bộ đoàn kết cùng thực hiện nhiệm vụ…
Bên cạnh đó, Thứ trưởng cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế về nguồn lực, nhân lực, dẫn đến hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực kiến trúc, quy hoạch xây dựng nông thôn chưa được rõ nét; đồng thời chỉ ra một số nguyên nhân khách quan, chủ quan của những hạn chế này.
“Lĩnh vực hoạt động của Vụ Quy hoạch - Kiến trúc cần quan tâm nhiều hơn đến khu vực nông thôn; tăng cường thêm công cụ quản lý nhà nước để có thêm các kênh kết nối với địa phương, xây dựng quy chế quản lý kiến trúc phù hợp với thực tiễn hơn”, Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn nhấn mạnh.
Phương hướng cho năm 2025, Thứ trưởng nêu quan điểm, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế; tập trung xây dựng các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn; cũng như chủ động, tăng cường công tác phổ biến pháp luật; kiểm tra các lĩnh vực quản lý để có định hướng xử ký kịp thời; tập trung nhiều hơn cho khu vực nông thôn và các quy hoạch lớn.
Ngoài ra, cần có giải pháp tăng cường phối hợp giữa các đơn vị, đặc biệt với Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn và Viện Kiến trúc Quốc gia; cũng như phối hợp tốt với các hiệp hội trong các công tác chuyên môn.
Cùng với đó, quan tâm, có giải pháp nâng cao chất lượng nhân sự, cán bộ quản lý trong lĩnh vực quy hoạch - kiến trúc; nâng cao chất lượng các đồ án quy hoạch…
