Ngành Xây dựng chủ động trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Ngành Xây dựng chủ động trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Ngành Xây dựng chủ động trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Năm 2024, vượt qua những khó khăn, thách thức chung của nền kinh tế, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ Xây dựng; sự đoàn kết và quyết tâm của tập thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động ngành Xây dựng, Bộ Xây dựng đã ban hành các chương trình, kế hoạch triển khai có hiệu quả các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024. Về cơ bản các nhiệm vụ đã hoàn thành và đạt được nhiều kết quả tích cực, cơ chế chính sách pháp luật ngày càng hoàn thiện, thị trường bất động sản được phục hồi qua giai đoạn khó khăn nhất, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ngành Xây dựng từng bước khắc phục và dần ổn định.

Năm 2025 cũng là thời điểm để toàn ngành Xây dựng quyết tâm tăng tốc, hoàn thành tốt các chỉ tiêu, nhiệm vụ tại Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ  XIII của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, tiến hành Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương và Ban Chỉ đạo Chính phủ tổng kết Nghị quyết 18, thời gian qua, Bộ Xây dựng đã khẩn trương, tích cực làm việc với Bộ Giao thông vận tải để xây dựng Đề án hợp nhất hai Bộ. Đến nay, Báo cáo tổng kết Nghị quyết 18 và dự thảo Đề án hợp nhất Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải đã được báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Đây là công việc đặc biệt quan trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến từng cán bộ, công chức, viên chức, đòi hỏi chúng ta phải có sự đoàn kết, thống nhất, đồng thuận cao, quyết tâm, dũng cảm, hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung. Mỗi lãnh đạo, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, phải gương mẫu, quyết liệt trong quá trình thực hiện, bám sát các nguyên tắc của Đảng, cương lĩnh chính trị, điều lệ Đảng, Hiến pháp, pháp luật và thực tiễn. Việc sắp xếp tổ chức, bộ máy phải gắn với phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho địa phương. Sau sắp xếp, bộ máy phải vận hành thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, phải tốt hơn trước đây; không để bỏ trống các lĩnh vực quản lý nhà nước theo chức năng, nhiệm vụ; không chồng chéo chức năng nhiệm vụ; không để ách tắc trong công việc, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.

Điểm nổi bật khi thực hiện Nghị quyết 18 của Bộ Xây dựng là có cơ cấu tổ chức tinh gọn nhất trong 4 nhiệm kỳ Chính phủ gần đây, dù trong bối cảnh chức năng, nhiệm vụ Bộ Xây dựng được giao đã liên tục tăng qua các nhiệm kỳ và chỉ tiêu biên chế được giao rất hạn hẹp. Trong bối cảnh nhiệm vụ được giao nhiều và nặng nề qua từng nhiệm kỳ Chính phủ, Bộ Xây dựng vẫn giữ cơ cấu tinh gọn nhất khi không hình thành cấp Tổng cục, không thành lập một số tổ chức hành chính có ở một số bộ khác..., mà các tổ chức này đều được tinh gọn thành các bộ phận bên trong những đơn vị trực thuộc Bộ. Bộ Xây dựng là một trong những Bộ đầu tiên bỏ mô hình phòng trong Vụ.

Các cơ quan hành chính trực thuộc Bộ cơ bản đều đã được thành lập, giữ ổn định tên gọi và mô hình hoạt động trong khoảng 4 nhiệm kỳ gần đây. Một số cơ quan được nâng cấp, chuyển đổi mô hình hoặc tổ chức, sắp xếp lại trong 2 nhiệm kỳ gần đây (từ Vụ lên Cục, từ Ban sang Vụ) đều xuất phát từ yêu cầu thực tiễn quản lý, việc bổ sung nhiệm vụ cho Bộ Xây dựng qua từng nhiệm kỳ và yêu cầu cải cách hành chính. Bên cạnh đó, Bộ cũng đã đẩy mạnh việc kiện toàn tổ chức bộ máy bên trong của các đơn vị sự nghiệp công lập; hợp nhất, sắp xếp, tổ chức lại các bộ phận bên trong các đơn vị để thu gọn đầu mối, tránh chồng chéo chức năng nhiệm vụ, giảm biên chế. Đồng thời, thực hiện nghiêm các định hướng, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong việc đẩy mạnh sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước.

Sau 7 năm thực hiện Nghị quyết 18, cơ cấu tổ chức của Bộ Xây dựng đến nay chỉ còn 15 đơn vị hành chính; đã giảm số lượng phòng trong các đơn vị hành chính từ 54 phòng xuống còn 46 phòng (tương đương 28%); giảm 14% tổng số đầu mối tại các đơn vị sự nghiệp, đã chuyển giao 21 đơn vị sự nghiệp giáo dục, y tế về Bộ LĐTB&XH, Đại học Quốc gia Hà Nội và các địa phương. Sáp nhập Viện Quy hoạch xây dựng miền Nam vào Viện Quy hoạch đô thị nông thôn Quốc gia. Bộ Xây dựng cũng đã chuyển giao về SCIC 5 doanh nghiệp, thoái hết vốn nhà nước tại 5 doanh nghiệp. Đến thời điểm hiện tại, Bộ Xây dựng chỉ còn đại diện chủ sở hữu tại 6 doanh nghiệp, giảm 10 doanh nghiệp, tương đương 62,5% tổng số doanh nghiệp nhà nước trực thuộc trước đó.

Cũng sau 7 năm thực hiện Nghị quyết 18, số lượng chỉ tiêu biên chế được giao của Bộ Xây dựng giảm 7,5%, đến nay chỉ còn 357 biên chế; giảm 565 người, tương đương 14% tổng số lượng người làm việc hưởng lương từ nguồn thu sự nghiệp tại các đơn vị sự nghiệp công lập của Bộ Xây dựng.

Trong điều kiện bộ máy tổ chức và số lượng biên chế đã hết sức tinh gọn qua nhiều nhiệm kỳ, Ban Cán sự đảng Bộ Xây dựng đã chỉ đạo việc xây dựng Đề án hợp nhất Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải với 2 yêu cầu lớn: Một là, nghiêm túc rà soát, đánh giá tổ chức bộ máy bên trong Bộ Xây dựng để lên phương án tiếp tục tinh gọn bộ máy; đã tinh gọn thì cần tinh gọn hơn nữa. Hai là, nhận thức Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải là một để thẳng thắn đánh giá các chức năng, nhiệm vụ trùng lắp hoặc có sự gắn kết, liên thông. Qua đó, mạnh dạn đề xuất các phương án đột phá để giải thể, hoặc hợp nhất, tổ chức lại các đơn vị của hai bộ theo hướng tinh gọn, khoa học và nâng cao được hiệu lực, hiệu quả hoạt động.

Theo Đề án hợp nhất Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải, số đầu mối thuộc cơ cấu của 2 Bộ trước khi hợp nhất là 42 đơn vị; trong đó Bộ Xây dựng có 19 đơn vị, Bộ Giao thông vận tải có 23 đơn vị. Dự kiến sau sắp xếp, sáp nhập, hợp nhất còn 25 - 27 đơn vị, giảm tương đương 35 - 40% tổng số đầu mối. Cùng với sự khẩn trương, nỗ lực của Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải, hiện nhiều địa phương cũng đang triển khai xây dựng Đề án hợp nhất Sở Xây dựng và Sở Giao thông vận tải theo tinh thần: “vừa chạy vừa xếp hàng; Trung ương không chờ cấp tỉnh, cấp tỉnh không chờ cấp huyện, cấp huyện không chờ cơ sở”.

Trong quá trình triển khai xây dựng Đề án, Bộ Xây dựng nghiêm túc quán triệt tinh thần chỉ đạo của Trung ương, Chính phủ và của Ban cán sự Đảng Bộ Xây dựng; nắm bắt tâm tư nguyện vọng và làm tốt công tác tư tưởng cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, tạo được sự đồng thuận, thống nhất cao, cùng vì sự nghiệp và nhiệm vụ chính trị chung; tin tưởng vào sự hợp nhất là sức mạnh. Qua đó, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của Bộ Xây dựng vững tin, quyết tâm dù ở bất kỳ vị trí công tác nào cũng hết mình phấn đấu, nỗ lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Cùng với công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy, chuẩn bị hợp nhất, các đơn vị vẫn tập trung công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật; đảm bảo nội dung, chất lượng của các dự án, đề án, văn bản quy phạm pháp luật theo đúng quy định về ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, ngay đầu năm 2025, Bộ Xây dựng có 2 Luật phải trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua. Đó là Luật Cấp, thoát nước (phải hoàn thiện và trình Chính phủ trong tháng 01/2025) và Luật Quản lý phát triển đô thị (trình Chính phủ trong tháng 02/2025). Do đó, phải bám sát kế hoạch để đảm bảo tiến độ đồng thời phải đảm bảo chất lượng. Ngoài ra, còn có các văn bản dưới Luật phải hoàn thành như: Nghị định quy định chi tiết Luật Thủ đô, Nghị định quy định về quản lý, sử dụng không gian ngầm, trình Chính phủ trong tháng 4/2025; Nghị định về cây xanh và công viên công cộng đô thị, trình Chính phủ trong tháng 3/2025.

Đối với Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 8, còn 2 Nghị định, 2 Thông tư, 1 Quyết định trình Thủ tướng ban hành để kịp thời triển khai tại thời điểm Luật có hiệu lực, đồng thời rà soát, sửa đổi các quy chuẩn, tiêu chuẩn có liên quan. Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật của người dân, doanh nghiệp và cơ quan thực thi pháp luật.

Tiếp tục đôn đốc các bộ, ngành, địa phương và tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 06 (Nghị  quyết số 148/NQ-CP ngày 11/11/2022 của Chính phủ).

Liên quan đến lĩnh vực nhà ở và thị trường bất động sản, đến nay, cả nước đang thực hiện Đề án 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH), nhiều địa phương đã dành quỹ đất phát triển NƠXH theo quy hoạch với hơn 9.000 ha. Các địa phương cần tích cực chuyển từ quy hoạch thành quỹ đất, có những cơ chế chính sách ban hành theo thẩm quyền để bố trí được quỹ đất làm NƠXH. Chủ động phát triển nhà ở công nhân, thúc đẩy tiến độ, quản lý chất lượng; tháo gỡ quy trình, thủ tục triển khai phát triển dự án NƠXH cho từng địa phương; tiếp tục quan tâm triển khai Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, quan tâm tới nhà cho hộ nghèo theo Chương trình mục tiêu quốc gia.

Về thị trường bất động sản, tháng 12/2024, Bộ Xây dựng đã đề xuất Chính phủ các nội dung liên quan đến thị trường BĐS trong năm 2025. Vì vậy, Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS chuẩn bị các nội dung, phối hợp các bộ ngành, địa phương, từ thực tiễn xem xét thêm giải pháp để tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho thị trường BĐS. Đặc biệt, các địa phương tháo gỡ cho từng dự án, đảm bảo tăng nguồn thu, cân đối lại cung cầu, cơ cấu lại sản phẩm thị trường BĐS nhất là NƠXH, nhà ở cho đối tượng thu nhập thấp, trung bình.

Về lĩnh vực hoạt động xây dựng, cần rà soát, hoàn thiện, bổ sung các định mức xây dựng để phục vụ các dự án trọng điểm của ngành giao thông; suất vốn đầu tư và giá xây dựng tổng hợp để phục vụ công tác quản lý chi phí đầu tư xây dựng, đặc biệt là suất vốn đầu tư đối với các dự án đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao. Cần đổi mới cách tiếp cận, phương thức tiếp cận định mức xây dựng, quản lý chi phí đầu tư xây dựng, quản lý dự án đầu tư xây dựng…

Tập trung công tác cải cách hành chính, chuyển đổi số và xây dựng Chính phủ  điện tử; thực hiện đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW; rà soát, kiện toàn cơ cấu tổ chức bên trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp công lập sau khi thực hiện Đề án hợp nhất với Bộ Giao thông vận tải; hoàn thành nâng cấp Hệ thống thông tin báo cáo để phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ; tập trung thực hiện số hóa kết quả giải quyết thủ tục hành chính của Bộ, kết nối, đồng bộ với Kho dữ liệu kết quả giải quyết thủ tục hành chính trên Cổng dịch vụ công quốc gia; tích cực triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số tại Đề án chuyển đổi số ngành Xây dựng giai đoạn 2024 - 2025, định hướng đến năm 2030.

Các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp thuộc Bộ quản lý, tăng cường quản lý trong đầu tư sản xuất kinh doanh; rà soát kế hoạch sản xuất kinh doanh, kế hoạch đầu tư phù hợp tình hình thực tiễn, tối ưu hóa lợi ích của Nhà nước; thực hiện nghiêm túc kế hoạch tái cơ cấu các doanh nghiệp đã được phê duyệt theo đúng quy định; phòng chống tiêu cực lãng phí, quản lý chặt đầu tư công, đảm bảo đúng mục tiêu hiệu quả, không để xảy ra tiêu cực, lãng phí...

Thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng; tăng cường đoàn kết nội bộ, xử lý dứt điểm không để khiếu nại, khiếu kiện phức tạp tại các đơn vị; tăng cường công tác phòng chống tiêu cực, lãng phí trong các đơn vị; thực hiện tốt công tác thanh tra, kiểm tra để tăng cường công tác quản lý nhà nước, chấn chỉnh xử lý kịp thời các sai phạm; chủ động công tác truyền thông, kịp thời cung cấp thông tin để tuyên truyền, phổ biến các chính sách pháp luật, tạo đồng thuận trong xã hội.

Hòa mình vào tâm thế tự tin của Đất nước, Đảng, Chính phủ bước vào kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc - toàn ngành Xây dựng, các đơn vị thuộc diện cơ cấu sắp xếp lại hay không thuộc diện sắp xếp lại vẫn chủ động, tập trung để đảm bảo hoàn thành các mục tiêu đã đề ra, đặc biệt là các nhiệm vụ trong Chiến lược phát triển ngành Xây dựng đến năm 2030, định hướng đến năm 2045; Chiến lược phát triển nguồn nhân lực ngành Xây dựng giai đoạn 2022 - 2030; Chiến lược phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo ngành Xây dựng đến năm 2030.

Ngọc Lý
Công Trần