
Mới đây, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thúc đẩy NƠXH, diễn ra ngày 06/3/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã giao Bộ Xây dựng phối hợp với Hội Kiến trúc sư Việt Nam phát động cuộc thi thiết kế kiến trúc NƠXH toàn quốc, tìm thiết kế điển hình có thể áp dụng tại các khu đô thị, khu có đông công nhân, hoàn thành trước ngày 30/4/2025.
Bộ Xây dựng có trách nhiệm thiết kế mẫu, thiết kế mô đun để rút ngắn thời gian thi công; giao các doanh nghiệp lớn phát triển NƠXH phát triển ngành công nghiệp phát triển nhà ở bài bản; phát huy tính sáng tạo của nhân dân, doanh nghiệp.

Thống kê cho thấy, hiện số dự án NƠXH đưa vào sử dụng còn rất thiếu; giá thành còn cao, chưa phù hợp với thu nhập thực tế của người thu nhập thấp tại các đô thị lớn. Có nhiều nguyên nhân, theo Hội Kiến trúc sư Việt Nam, có nguyên nhân từ việc thiếu các thiết kế điển hình (mẫu) cho NƠXH và phù hợp với văn hóa vùng, miền.
“Trước những khó khăn này, việc tìm kiếm các giải pháp thiết kế NƠXH tối ưu, đáp ứng nhu cầu sử dụng thực tiễn, tiết kiệm chi phí và đẩy nhanh tiến độ thi công là yêu cầu cấp thiết”, theo Hội Kiến trúc sư Việt Nam.
Để góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển NƠXH, Hội Kiến trúc sư Việt Nam đề xuất tổ chức cuộc thi phương án kiến trúc NƠXH phù hợp vùng miền, nhằm có các mẫu thiết kế mang tính ứng dụng cao, việc này sẽ tiết kiệm chi phí và đặc biệt là rút ngắn thời gian xây dựng.
Cuộc thi nhằm quy tụ các KTS, các nhà tư vấn, nhà phát triển dự án trong nước và cả quốc tế với 3 mục tiêu chính: Tìm ra các thiết kế điển hình, áp dụng rộng rãi, có khả năng xây dựng tại các đô thị lớn và đô thị nén gắn với giao thông công cộng (TOD); Khuyến khích các mẫu thiết kế NƠXH có giải pháp kỹ thuật, công nghệ đảm bảo khả năng lắp ghép để thi công nhanh, kinh tế, giảm giá thành căn hộ đảm bảo bền vững và tiện nghi cho phép; Tạo điều kiện (bằng cơ chế chính sách ưu đãi) để các doanh nghiệp lớn trong nước cùng tham gia phát triển công nghiệp sản xuất lắp ghép và xây dựng NƠXH.
TS. KTS Phan Đăng Sơn - Chủ tịch Hội KTS Việt Nam nhấn mạnh: “Cuộc thi được tổ chức nhằm khơi dậy sự sáng tạo, tư duy phản biện và tinh thần hợp tác của các KTS, nhà thiết kế, nhà đầu tư và các chuyên gia trong ngành. Những thiết kế xuất sắc sẽ góp phần phát triển NƠXH bền vững, tiết kiệm chi phí và có thể nhân rộng trên toàn quốc”.
Cuộc thi không chỉ dành cho các KTS mà còn mở rộng tới 4 nhóm chính, bao gồm: Các KTS, nhà phát triển dự án, nhà thầu thi công và nhà sản xuất vật liệu. Sự kết hợp này nhằm đảm bảo rằng các thiết kế không chỉ sáng tạo về kiến trúc mà còn có tính khả thi cao trong thực tiễn.

Liên quan đến cuộc thi, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đề nghị cần nghiên cứu kỹ đề án Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2023” để đưa ra các yêu cầu phù hợp, nhằm đảm bảo tính hiệu quả và các đối tượng tham gia tuân thủ đúng tiêu chí.
“Quy chế cuộc thi cần hoàn chỉnh trước ngày 15/4 để tiến hành thu hồi và chấm, kết quả sẽ được công bố vào cuối tháng 4/2025”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh.
Theo số liệu của Bộ Xây dựng, từ năm 2021 đến nay, cả nước có 655 dự án NƠXH được triển khai với tổng quy mô 593.428 căn, nhưng mới chỉ có 103 dự án hoàn thành với hơn 66.755 căn hộ. Số lượng này còn rất khiêm tốn so với nhu cầu thực tế.